Ιδιωτικότητα, Νομικά Ζητήματα, Τεχνητή Νοημοσύνη

Συμφωνία ΗΠΑ, Βρετανίας και Ε.Ε. για την Τεχνητή Νοημοσύνη: Πόσο σημαντική είναι για τα ανθρώπινα δικαιώματα;

Γράφει η Σοφιλένια Δερτούζου

Μία δεσμευτική συμφωνία μεταξύ αρκετά διαφορετικών χωρών υπογράφηκε στο Βίλνιους όσον αφορά στο θέμα της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) με στόχο την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Βρετανία μαζί με άλλες 50 χώρες παγκοσμίως συνασπίζονται προκειμένου να εξασφαλίσουν την προαγωγή και την διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI). Το συγκεκριμένο θέμα θεωρείται ύψιστης σημασίας, καθώς πρόκειται για μία εποχή, κατά την οποία παρατηρούμε τα ανθρώπινα δικαιώματα πολύ συχνά να καταστρατηγούνται λόγω της ταχύτατης τεχνολογικής ανάπτυξης.

Η εν λόγω συμφωνία, λοιπόν, αποτελεί εξέχον ζήτημα για τα ανθρώπινα δικαιώματα καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που το δικαίωμα της ιδιωτικότητας και τα προσωπικά δεδομένα παραβιάζονται. Η παραβίαση αυτή ενδέχεται να συμβεί μέσω της χρήσης της τεχνικής αναγνώρισης προσώπου, μία τεχνική αρκετά δημοφιλής, η οποία απαιτεί την ανάλυση προφίλ του εκάστοτε ατόμου και ενδέχεται να καταλήξει στην μαζική παρακολούθηση του κοινού εφόσον δεν τεθούν οι απαραίτητοι περιορισμοί. Οι δημοκρατικές αξίες, ακόμη, όπως ο πλουραλισμός και η ελευθερία του λόγου αρκετές φορές καταπατώνται, πράγμα που γίνεται αντιληπτό από τους θαλάμους αντήχησης. Οι θάλαμοι αντήχησης αποτελούνται από μονομερείς απόψεις αποκλείοντας συχνά την παρουσία ποικίλων “φωνών” καταλήγοντας έτσι στην διάδοση παραποιημένων γεγονότων. Πιθανό καθίσταται, ακόμη, το γεγονός της περιορισμένης παρουσίας στοιχείων καταχωρισμένα στον αλγόριθμο, με απόρροια να διαμορφώνονται προκαταλήψεις και να δημιουργούνται διακρίσεις αποκλείοντας ανθρώπους από θέσεις εργασίας, από υπηρεσίες υγείας ή ενδεχομένως και από ευκαιρίες χορήγησης δανείων.

Με την υπογραφή της εν λόγω συμφωνίας, λοιπόν, πρόκειται να υιοθετηθούν μέτρα, τα οποία αναγνωρίζουν και προλαμβάνουν ενδεχόμενους κινδύνους που μπορεί να ελλοχεύουν και να απειλούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Με άλλα λόγια η συμφωνία έρχεται να διασφαλίσει ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν υποθάλπει τους δημοκρατικούς φορείς, σέβεται δικαιώματα όπως η ιδιωτικότητα, η προστασία των προσωπικών δεδομένων, η ισότητα συμπεριλαμβανομένης της ισότητας φύλων, η πρόσβαση στη δικαιοσύνη αλλά και τις αρχές κράτους δικαίου όπως η διάκριση των εξουσιών και η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Επομένως, η συγκεκριμένη συνθήκη θεμελιώνει την διαφάνεια ενισχύοντας τη συνειδητότητα σε θέματα καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθοδηγώντας τα κράτη προς την υπεύθυνη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης και καθιερώνοντας ανεξάρτητους μηχανισμούς επίβλεψης για το κατά πόσο η εκάστοτε χώρα ακολουθεί αυτό που πρεσβεύει η συμφωνία.

Από τα προαναφερθέντα, επομένως, συνάγεται το συμπέρασμα ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη και γενικότερα η τάχιστη εξέλιξη της Τεχνολογίας μπορεί πολύ εύκολα να καταλήξει στην καταστρατήγηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με συνέπεια να καθίσταται άκρως σημαντική η υπογραφή της εν λόγω συμφωνίας.

Πηγές

https://www.coe.int/en/web/portal/-/council-of-europe-adopts-first-international-treaty-on-artificial-intelligence 

https://www.ohchr.org/en/statements/2023/07/artificial-intelligence-must-be-grounded-human-rights-says-high-commissioner 

https://www.protothema.gr/technology/article/1537112/financial-times-vretania-kai-ee-tha-upograpsoun-sumfonia-gia-tis-prodiagrafes-tis-tehnitis-noimosunis/