Γράφει η Μαρίνα-Δανάη Παντελίδη
Με την ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη των τελευταίων ετών και την δημιουργία της τεχνητής νοημοσύνης “AI”, έχουν δυστυχώς ταυτόχρονα αυξηθεί κι εξελιχθεί και οι διαδικτυακές απάτες.
Είναι γνωστό πως και παλαιότερα, δράστες που ήθελαν να εξαπατήσουν ανθρώπους ώστε να τους αποσπάσουν χρήματα, καλούσαν και υποδύονταν συγγενικό πρόσωπο, συνήθως το παιδί του ανυποψίαστου θύματος, κι επικαλούμενοι την εμπλοκή τους σε τροχαίο ατύχημα ζητούσαν κάποιο χρηματικό ποσό.
Πλέον, με την χρήση του ΑΙ, οι δράστες μπορούν να κλωνοποιήσουν την φωνή οικείου προσώπου του θύματος μέσω εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης (voice cloning apps), έχοντας μόνο στην κατοχή τους 15″ της ηχογραφημένης φωνής του προσώπου που υποδύονται (ai scam calls). Με αυτόν τον τρόπο, οι δράστες προκαλούν μεγάλη ταραχή στο θύμα το οποίο πιστεύει ότι εκείνη την στιγμή ακούει αγαπημένο του πρόσωπο να βρίσκεται σε μια επείγουσα κατάσταση και να ζητάει βοήθεια, και αποσπούν χρήματα.
Έχουν ήδη καταγραφεί αρκετές περιπτώσεις τηλεφωνικών απατών με την χρήση τεχνητής νοημοσύνης παγκοσμίως, όπου τα θύματα έχουν υποστεί ψυχολογική φθορά από την επικοινωνία με τους δράστες, καθώς και έχουν πληγεί οικονομικά. Ταυτόχρονα, οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης που επιτρέπουν την φωνητική κλωνοποίηση έχουν αυξηθεί και βελτιστοποιηθεί, και μάλιστα, είναι πλέον εύκολα προσβάσιμες στο κοινό είτε δωρεάν ή επί πληρωμή.
Σε πρόσφατο περιστατικό στις ΗΠΑ, ζευγάρι (35 χρονών) έπεσε θύμα τηλεφωνικής απάτης, όταν ο δράστης τους κάλεσε τα μεσάνυχτα ενώ κοιμόντουσαν, και με την χρήση AI υποδύθηκε τους ταραγμένους ηλικιωμένους γονείς του συζύγου, τους οποίους υποτίθεται ο ίδιος κρατούσε ομήρους στο σπίτι τους υπό την απειλή όπλου. Στην συνέχεια πήρε ο ίδιος ο δράστης τον λόγο, κι απειλώντας να δολοφονήσει τους “ομήρους”, κατάφερε να αποσπάσει 750 δολάρια και στην συνέχεια τερμάτισε ο ίδιος την συνομιλία. Πέρα από την οικονομική ζημία, το ζευγάρι βρισκόταν σε κατάσταση σοκ και σε μεγάλη σύγχυση, μέχρι και οι δυο να καταφέρουν να έρθουν σε πραγματική επικοινωνία με τους γονείς του συζύγου, όπου τελικά διαπίστωσαν ότι όχι μόνο ήταν απολύτως ασφαλείς, αλλά κοιμόντουσαν χωρίς να γνωρίζουν τι έχει συμβεί.
Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι που μπορεί κάποιος να καταλάβει ότι πρόκειται για απάτη, καθώς συνήθως ο δράστης θα καλεί από άγνωστο νούμερο, και θα προσπαθεί να μην αφήσει περιθώριο για λογική σκέψη, βομβαρδίζοντας τον συνομιλητή με αόριστες πληροφορίες για την επείγουσα κατάσταση στην οποία υποτίθεται ότι βρίσκεται, αλλά και να απαιτεί την άμεση κατάθεση κάποιου χρηματικού ποσού. Αυτό έχει ως σκοπό να προκαλέσει σύγχυση ώστε να οδηγήσει το θύμα σε επιπόλαιες κινήσεις. Συνήθως, η καταβολή των χρημάτων θα ζητηθεί μέσω εφαρμογών όπου το ποσό μεταφέρεται άμεσα και δεν υπάρχει η δυνατότητα ακύρωσης της συναλλαγής ή επιστροφής χρημάτων (refund).
Σε κάθε περίπτωση, μπορεί οποιοσδήποτε άνθρωπος να λάβει κάποια μέτρα για την προσωπική του ασφάλεια, ώστε να μην πέσει θύμα τηλεφωνικής απάτης. Αρχικά, θα πρέπει να αποφύγει να απαντά σε κλήσεις που πραγματοποιούνται από άγνωστους αριθμούς ή να τους καλεί πίσω. Ακόμα όμως κι αν φαίνεται ότι η κλήση πραγματοποιείται από γνώριμο αριθμό, μπορεί κάποιος να προχωρήσει σε προσωπικές ερωτήσεις για να διασταυρώσει αν μιλάει με οικείο του άτομο ή αν μιλάει με τον δράστη. Επίσης θα ήταν ωφέλιμο να υπάρχει μια μυστική λέξη – κωδικός ασφαλείας (safe word) μεταξύ των μελών μιας οικογένειας αλλά και μεταξύ κοντινών προσώπων ή συντρόφων, που θα χρησιμοποιείται για να ελεγχθεί ποιος είναι στην πραγματικότητα αυτός που καλεί.
Σε ενδεχόμενη κλήση απάτης, είναι κρίσιμο να διατηρηθεί ψυχραιμία, να μην δοθούν προσωπικά στοιχεία, και φυσικά σε καμία περίπτωση να μην πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε κατάθεση χρημάτων. Θα πρέπει να τερματιστεί απευθείας η κλήση, και να γίνει προσπάθεια για επικοινωνία με το οικείο πρόσωπο που υποτίθεται χρειάζεται άμεσα βοήθεια, είτε καλώντας στον αριθμό του ή επικοινωνώντας με κοινούς γνωστούς ή συγγενείς. Τέλος, θα ήταν χρήσιμο να γίνει ένας απλός έλεγχος στο google για τυχόν παρόμοιες πρόσφατες απάτες, να γίνει αποκλεισμός στην συσκευή του αριθμού από όπου έγινε η προσπάθεια εξαπάτησης και να υπάρξει προειδοποίηση και ενημέρωση σε φίλους και συγγενείς.
Πηγές
Η εθελοντική ομάδα του CSI Institute, αποτελούμενη από εξειδικευμένους επιστήμονες όπως, ψυχολόγους, εγκληματολόγους, κοινωνιολόγους καθώς και τεχνικούς δικτύων & πληροφορικής, είναι κοντά σας παρέχοντας πληροφορία, ενημέρωση και γνώση μέσα από ποικίλα θέματα αρθρογραφίας.