Τα κινητά τηλέφωνα αποτελούν αδιαπραγμάτευτα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, οι ηλεκτρονικοί απατεώνες εκμεταλλευόμενοι την κατάσταση αυτή εφευρίσκουν συνεχώς νέους τρόπους εξαπάτησης των θυμάτων τους. Το φαινόμενο των τηλεφωνικών απατών παρουσιάζει έξαρση και οι καταγγελίες πληθαίνουν με αποτέλεσμα οι διωκτικές αρχές να βρίσκονται σε επιφυλακή.
Συνήθως, οι απατεώνες καλούν πολίτες ισχυριζόμενοι ψευδώς ότι κάποιο συγγενικό τους πρόσωπο έχει εμπλακεί σε τροχαίο περιστατικό ζητώντας παράλληλα κάποιο χρηματικό ποσό το οποίο και θα δοθεί σε συγκεκριμένο σημείο. Γνωστή είναι κι η περίπτωση οι εγκληματίες να υποδύονται τραπεζικούς υπαλλήλους οι οποίοι ενδιαφέρονται για την ασφάλεια του λογαριασμού των χρηστών. Έτσι, ο θύτης αποκαλύπτει ευαίσθητες προσωπικές πληροφορίες με αποτέλεσμα αρκετές φορές μεγάλα χρηματικά ποσά να κάνουν <<φτερά>>.
Το τελευταίο καιρό, οι διωκτικές αρχές έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου μιας και άγνωστοι συστήνονται ως εκπρόσωποι εταιρίας πληροφορικής χρησιμοποιώντας το πρόσχημα ότι ο υπολογιστής τους έχει προσβληθεί από κακόβουλο λογισμικό. Για να γίνει αυτό ζητείται από το θύμα να εγκαταστήσει μια εφαρμογή ζητώντας ταυτόχρονα και διάφορους προσωπικούς του κωδικούς ή άλλες πληροφορίες.
Μεγάλη έκταση έχουν πάρει επίσης και τηλεφωνικές απάτες smishing και vishing. Και οι δύο περιπτώσεις αποτελούν παραλλαγές της γνωστής ηλεκτρονικής απάτης phishing. Οι εγκληματίες χρησιμοποιούν μεθόδους κοινωνικής μηχανικής εξαπατώντας και ταυτόχρονα αλιεύοντας πληροφορίες. Ειδικότερα, smishing αποτελεί απάτη με τη μορφή σύντομου μηνύματος κειμένου. Πολλές φορές το sms έχει κάποιο link από το οποίο ζητούνται συνήθως διαπιστευτήρια πρόσβασης. Παρομοίως στην περίπτωση vishing, η εξαπάτηση γίνεται μέσω φωνητικού ψαρέματος, δηλαδή μέσω κάποιας τηλεφωνικής κλήσης. Συχνά, οι εγκληματίες παρουσιάζονται ως αξιόπιστοι φορείς που σας ζητούν προσωπικές πληροφορίες, επικαλούμενοι πολλές φορές κάποιο επείγον συμβάν.
Λιγότερη γνωστή αλλά εξίσου επικίνδυνη είναι και η τηλεφωνική απάτη Wangiri ή αλλιώς one ring (ένα κουδούνισμα). Πολλοί χρήστες, λόγω της περιέργειάς τους επιστρέφουν μια αναπάντητη κλήση ακόμα κι αν προέρχεται από το εξωτερικό. Στόχος είναι τα θύματα να καλέσουν κάποιον αριθμό υψηλής χρέωσης. Όσο περισσότερο περιμένει κάποιος στη γραμμή, τόσο μεγαλύτερη είναι και η χρέωση. Οι κλήσεις προέρχονται κυρίως από αριθμούς του εξωτερικού.
Επομένως, οι πολίτες πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να λάβουν σύντομα τα εξής προληπτικά μέτρα:
– Να μην απαντούν σε άγνωστους αριθμούς.
– Να μην πείθονται αμέσως όταν κάποιος εμφανίζεται ως τραπεζικός υπάλληλος ή τεχνικός υπολογιστών. Σωστό θα ήταν να καλέσουν αμέσως την εταιρεία κι οι ίδιοι.
– Να μην αποκαλύπτουν τηλεφωνικώς τους προσωπικούς τους κωδικούς ή άλλα προσωπικά στοιχεία.
– Να μην κάνουν εγκατάσταση άγνωστων εφαρμογών ακόμη κι αν τους ζητηθεί.
– Να μην πατάνε κλικ σε υπερ-συνδέσμους που έχουν αποσταλεί από ύποπτους αριθμούς.
– Να αποκλείουν αυτόματα ανεπιθύμητες κλήσεις και μηνύματα.
Τέλος, σε περίπτωση που κάποιος πέσει θύμα τηλεφωνικής απάτης σωστό θα ήταν να καλέσει σύντομα τον πάροχό του αλλά και τις αρμόδιες διωκτικές αρχές, ώστε να του δώσουν τις κατάλληλες οδηγίες και συμβουλές προστασίας από τους επίδοξους απατεώνες.
Ονομάζομαι Ροδάνθη – Αριάδνη Γιατράκου και είμαι απόφοιτη της Νομικής Σχολής Αθηνών. Έχω λάβει πιστοποίηση από το επιμορφωτικό πρόγραμμα με τίτλο “Κυβερνοέγκλημα και Κυβερνοασφάλεια”, ενώ παράλληλα έχω παρακολουθήσει συνέδρια πάνω σε θέματα Τεχνολογίας και Πληροφορικής. Συμμετέχω στο CSI Institute βοηθώντας στη συγγραφή και σύνταξη άρθρων.