Οι αλγόριθμοι ελέγχουν, ή μάλλον, προβλέπουν την ζωή μας και υπάρχουν παντού, ακόμη και σε αυτό το κείμενο που διαβάζει ο διαδικτυακός αναγνώστης. Αλγόριθμοι κρύβονται και στο TikΤok, που παρακολουθούν κάθε κίνηση των χρηστών, ελέγχουν και αποθηκεύουν τις προτιμήσεις τους και στο τέλος φτιάχνουν ένα ενδεδειγμένο τελικό συμπέρασμα για το ποιοι είναι. Η σχέση μεταξύ ανθρώπου και αλγόριθμου θα λέγαμε ότι είναι πλέον οικεία, αν αναλογιστεί κανείς το πόσο μεγάλο χρόνο καταναλώνει κανείς στην οθόνη του κινητού του. Η εφαρμογή TikTok βρίσκεται κατεβασμένη πλέον σε όλα τα κινητά και κερδίζει σε δημοτικότητα όχι μόνο στους νέους αλλά και στα άτομα παλιότερων γενιών.
To TikTok περιλαμβάνει βίντεο ή μικρά κλιπάκια από πλήθος ατόμων διαφορετικών εθνικοτήτων, θρησκειών και σεξουαλικών προτιμήσεων. Όταν πρωτοκατεβάζει κανείς την εφαρμογή, κυριαρχεί το λεγόμενο “Straight TikTok”, δηλαδή εμφανίζονται στον χρήστη τα πιο “κοινότυπα” βίντεο, αυτά που θεωρούνται συνολικά ως πιο δημοφιλή. Για παράδειγμα κοινότυπα βίντεο μπορούν να χαρακτηριστούν κάποιες δημοφιλείς χορογραφίες ή βίντεο με κατοικίδια ζώα.
Όσο όμως περισσότερο περιηγείται κανείς στην πλατφόρμα του TikTok, τόσο περισσότερο αρχίζει να “διαβάζει” τον χρήστη. Η εφαρμογή προσαρμόζει το περιεχόμενο της με βάση ποια βίντεο αρέσουν στον χρήστη, ποια παρακολούθησε για περισσότερη ώρα και ποια βίντεο απέρριψε ή προσπέρασε. Το TikTok είναι σαν ένα είδος ψυχοθεραπευτή που απλά στην αρχή ακούει τις προτιμήσεις σου, μαθαίνει την δομή της προσωπικότητάς σου, βρίσκει τις βαθύτερες ιδιαιτερότητες σου που μπορεί μέχρι στιγμής να μην γνώριζες και προβλέπει τα βίντεο τα οποία θα σου αρέσουν χωρίς ο ίδιος να το έχεις ανακαλύψει ακόμη.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της Jess Joho, μιας Λατινοαμερικάνας που συνειδητοποίησε μέσα από το TikToK ότι είναι αμφιφυλόφιλη. Αρχικά, διηγείται ότι το TikTok με κάποιο τρόπο είχε καταλάβει την εθνικότητά της και της παρουσίαζε βίντεο με πορτογαλόφωνη γλώσσα και ύστερα βίντεο από την ευρύτερη Λατινική Αμερική. Η Jess Joho δήλωνε στην εφαρμογή ότι της άρεσαν τύπου βίντεο από άτομα με αναπηρίες, από πολιτικούς ακτιβιστές, από στιγματισμένες γυναίκες λόγω των παραπάνω κιλών τους, από άτομα που ανήκουν στην LGBT community (ΛΟΑΤ: αρκτικόλεξο που προέρχεται από τις λέξεις Λεσβία, Ομοφυλόφιλος, Αμφιφυλόφιλος, και Τρανς), και γενικότερα βίντεο που κατέκριναν τις μεροληπτικές προκαταλήψεις. Ο αλγόριθμος του TikTok επεξεργάζοντας τα παραπάνω στοιχεία, αρχίζει να προσαρμόζει το περιεχόμενο του δείχνοντας βίντεο από Queer κοινότητες (ο όρος χρησιμοποιείται για να δηλώσει τα γκέι άτομα, που δεν νιώθουν ότι προσδιορίζονται ως ΛΟΑΤ), από ομοφυλόφιλα ζευγάρια και από νέους που χαρακτηρίζονταν ως αμφιφυλόφιλοι.
Η συνειδητοποίηση της σεξουαλικής κατεύθυνσης της Jess Joho έγινε μέσα από ένα βίντεο που περιελάβανε προκλήσεις με την ονομασία “βάλε το δάχτυλο κάτω”. Ειδικότερα σκοπός αυτής της πρόκλησης ήταν να κατεβάζει κανείς το δάχτυλο της παλάμης του αν έκανε μια συγκεκριμένη συνήθεια, και αν δεν την έκανε να παρέμενε σηκωμένο. Ο απώτερος στόχος της πρόκλησης αυτής αποκαλυπτόταν στο τέλος του βίντεο. Στην περίπτωση της Jess Joho κάνοντας αυτή την πρόκληση και κατεβάζοντας όλα τα δάχτυλά της για να δηλώσει ότι έκανε την συγκεκριμένη συνήθεια, ανακάλυψε ότι η πρόκληση είχε να κάνει με την αμφιφυλοφιλία.
Κατά αυτόν τον τρόπο άρχιζε να εισέρχεται στην συνείδηση της μια φωνή, λέγοντας της “Περίμενε, μήπως είμαι bi (αμφιφυλόφιλη); “Πράγματι, οι συνήθειες τις μαρτυρούσαν την παραπάνω δήλωση, για παράδειγμα, πάντα παρατηρούσε και έκανε κομπλιμέντα για τις γυναίκες που περνούσαν στον σύντροφό της ή κοιτούσε λίγο παραπάνω βίντεο στο TikTok από όμορφες κοπέλες. Αυτή η αμφιφυλοφιλική αφύπνιση που τροφοδοτείται από το TikTok πέρασε και στην καθημερινή ζωή της Jess Joho με αποτέλεσμα να αποδέχεται την έλξη της από γυναίκες ως μια διαφορετική υφή ερωτισμού, έλξη που είναι περισσότερο αμοιβαία και τρυφερή. Χωρίς ταυτόχρονα να αρνείται την έλξη της και από το αντρικό φύλο, η Jess Joho δηλώνει ότι το TikTok την βοήθησε να ανακαλύψει ότι ελκύεται από έναν συγκεκριμένο τύπο αρρενωπότητας που δεν είχε σημασία ποιο φύλο είχε αυτή την παρουσίαση.
Συμπερασματικά, το TikTok βοήθησε την Jess Joho να ανακαλύψει μια κρυμμένη ταυτότητα και να φτάσει σε έναν νέο αυτοπροσδιορισμό του εαυτού της. Κάποιοι υποστηρίζουν την παραπάνω θέση, ότι πράγματι το TikTok βοηθά το άτομο να ανακαλύψει τις κρυφές πτυχές του εαυτού τους, κάποιοι όμως ισχυρίζονται το αντίθετο. Μια διαφορετική οπτική δηλαδή του θέματος θα μπορούσε να θέσει τα εξής ερωτήματα: Μήπως το TikTok έχει προκαθορίσει το είδος των βίντεο που θα δείχνει στον καθέναν ξεχωριστά; Μήπως τελικά γίνεται μια πλύση εγκεφάλου και ασυνείδητα παίρνουμε επιλογές που διαφορετικά δεν θα είχαμε ποτέ σκεφτεί;
Πηγές: https://mashable.com
Ονομάζομαι Ελένη Γεροντίδη και είμαι τελειόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην διάρκεια των σπουδών μου έχω παρακολουθήσει σεμινάρια εγκληματολογίας και συγκεκριμένα για τα γραφολογικά γνωρίσματα ενός δράστη. Ασχολούμαι με την ψυχολογική βοήθεια και την σχολική εκπαίδευση ατόμων με ΔΕΠΥ και την συγκεκριμένη περίοδο εκτελώ την πρακτική μου στο Διεθνές Ινστιτούτο Κυβερνοασφάλειας συμμετέχοντας στην αρθρογραφία και την ψυχολογική στήριξη θυμάτων του διαδικτύου.