Μπορούν οι άνθρωποι να εξαρτηθούν συναισθηματικά από τη νέα φωνητική λειτουργία του ChatGPT;

Γράφει η Νάσια Ρέτση

Πρόσφατα η OpenAI, μια αμερικανική ερευνητική εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης, διενήργησε έναν έλεγχο ασφάλειας για το νέο εργαλείο του ChatGPT, τη φωνητική λειτουργία. Σε αυτόν τον έλεγχο, η εταιρεία εξέφρασε τον προβληματισμό της σχετικά με το πως οι άνθρωποι μπορεί να αρχίσουν να στρέφονται για συντροφιά σε αυτή τη συγκεκριμένη λειτουργία της τεχνητής νοημοσύνης, οδηγώντας τους σταδιακά στην συναισθηματική εξάρτηση από αυτήν.

Η ανησυχία της εταιρείας πηγάζει από το γεγονός ότι αυτή η προηγμένη φωνητική λειτουργία, είναι εξαιρετικά αληθοφανής, δηλαδή έχει την ικανότητα να αποκρίνεται σε πραγματικό χρόνο, να προσαρμόζεται στην διακοπή της συζήτησης, να προχωρά σε επιφωνήματα, όπως ακριβώς κάνουν και οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια μιας αλληλεπίδρασης, ακόμη και να αναγνωρίζει την συναισθηματική κατάσταση του συνομιλητή, ανάλογα με τον τόνο της φωνής του. Έχοντας δημιουργήσει ένα τέτοιο εργαλείο, το οποίο φωνητικά, προσομοιάζει αρκετά με άνθρωπο, μπορεί να οδηγήσει τους χρήστες να δείξουν μεγάλη εμπιστοσύνη σε αυτό, και ίσως περισσότερη από αυτή που θα έπρεπε.

Είναι λοιπόν δυνατόν, οι άνθρωποι να αρχίσουν να αναπτύσσουν μια συναισθηματική εξάρτηση από την τεχνητή νοημοσύνη και τα εργαλεία της;

Όλες αυτές οι εταιρείες που δημιουργούν και ύστερα προωθούν στο κοινό νέα εργαλεία και λειτουργίες της τεχνητής νοημοσύνης, μπορούν να μεταβάλλουν σε σημαντικό βαθμό, πολλές πτυχές της ζωής των ανθρώπων, όπως την κοινωνικοποίηση, την ενημέρωση, την εργασία.

Πράγματι, υπάρχουν άνθρωποι που ήδη αναπτύσσουν σχέσεις με την τεχνητή νοημοσύνη παραδείγματος χάρη με τα chatbots, εγείροντας αρκετούς προβληματισμούς και στις ίδιες τις εταιρείες όσο και τους ειδικούς ψυχικής υγείας. Η δημιουργία όλο και πιο σοβαρών και στενών συνδέσεων με την τεχνολογία μπορεί να καταστεί δυσλειτουργική και επιβλαβής.

Στις μέρες μας, όλοι σχεδόν οι άνθρωποι, έχουν κάποια στοιχειώδη σχέση με την τεχνολογία και εν μέρει εξαρτώνται από αυτήν, παρόλα αυτά γεννάται ο προβληματισμός για το ποιο είναι το όριο το οποίο αν ξεπεραστεί, η σχέση του ανθρώπου με την τεχνολογία θα καταστεί όχι μόνο μη ωφέλιμη αλλά και βλαπτική.  

Σαφώς, η τεχνητή νοημοσύνη, μέσα από εργαλεία όπως τα chatbots ή με την φωνητική λειτουργία του ChatGPT, έχει συμβάλλει στην συμπλήρωση ενός συναισθηματικού κενού που ενδέχεται να βιώνουν κάποιοι άνθρωποι και έχει παράσχει έναν χώρο, χωρίς κριτική, βοηθώντας τους έτσι να εκφράζονται ελεύθερα και να αναπτύσσουν περαιτέρω τις κοινωνικές τους δεξιότητες.

Ωστόσο, υπάρχουν προβληματισμοί και ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει η συναισθηματική εξάρτηση από την τεχνητή νοημοσύνη. Η απλότητα και η ευκολία που διέπουν τις σχέσεις με την τεχνητή νοημοσύνη, σε πολλούς μοιάζει ελκυστική, συγκριτικά με τις ανθρώπινες σχέσεις, οι οποίες είναι πιο περίπλοκες, απαιτητικές και κοπιώδεις. Αυτή η λιτότητα των σχέσεων με την τεχνητή νοημοσύνη οδηγεί τους ανθρώπους να αναπτύξουν σχέσεις με αυτήν, κάτι που με τη σειρά του μπορεί να τους ωθήσει στην κοινωνική απομόνωση και την βίωση εντονότερων αισθημάτων μοναξιάς. Η στροφή για συντροφιά στην τεχνητή νοημοσύνη είναι λογικό να τους απομακρύνει από τις πραγματικές τους αλληλεπιδράσεις και να επηρεάζει τις υγιείς τους σχέσεις με άλλα άτομα.

Η σταδιακή άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης και η ανάπτυξη των διαφορετικών εργαλείων της, ενθαρρύνει την δημιουργία όλο και πιο βαθέων συνδέσεων και αλληλεπιδράσεων με αυτήν.

Η καθιέρωση μιας εξαρτητικής σχέσης από την τεχνητή νοημοσύνη, δυνητικά μπορεί να οδηγήσει στην μείωση και έλλειψη της ανθρώπινης επιρροής, κάτι το οποίο με τη σειρά του μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην ανάπτυξη της ενσυναίσθησης και της συμπόνιας, καθώς και να περιορίσει την συναισθηματική έκφραση και νοημοσύνη. Η σύναψη εικονικών σχέσεων, μπορεί επίσης να ωθήσει τα άτομα να λειτουργούν σχεδόν αυτοματοποιημένα, να εφαρμόζουν πολύ βασικές κοινωνικές δεξιότητες και να μην έχουν κίνητρο να ‘’κοπιάσουν’’ για κάτι παραπάνω.

Με δεδομένο ό,τι έχει αναφερθεί παραπάνω, η αναζήτηση συντροφιάς στην τεχνητή νοημοσύνη και η συναισθηματική εξάρτηση από αυτή, φαίνεται ότι διαδίδεται με γρήγορους ρυθμούς και γίνεται όλο και περισσότερο η σύγχρονη πραγματικότητα. Παρόλα αυτά, όπως συμβαίνει με κάθε τέτοιο εργαλείο, χρειάζεται μια ισορροπία και ένα μέτρο. Συγκεκριμένα, η τεχνητή νοημοσύνη πλέον είναι ενσωματωμένη στη ζωή των ανθρώπων και την έχει διευκολύνει σε πολλούς τομείς. Από τη μια, αποδεικνύεται ότι η χρήση της μπορεί να συμβάλλει και να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής τους, σε πτυχές όπως η εργασία, η κοινωνική ζωή ή και η ψυχική υγεία. Από την άλλη όμως, η υπερβολική αλληλεπίδραση με αυτήν, όπως είναι λογικό, απομακρύνει τους ανθρώπους από τις υγιείς και πραγματικές τους σχέσεις και συχνά τους οδηγεί στην κοινωνική απομόνωση και στην ανάπτυξη συναισθημάτων κενού και μοναξιάς. Παρόλο που ο παραπάνω συλλογισμός ακούγεται οξύμωρος, το συμπέρασμα είναι πως οποιοδήποτε εργαλείο και αν έχει ο άνθρωπος στη διάθεση του, πάντοτε τα οφέλη και οι συνέπειες του θα εξαρτώνται από τη χρήση που του κάνει.

Για αυτό λοιπόν, είναι δυνατό και εφικτό να χρησιμοποιεί κανείς την τεχνητή νοημοσύνη προς όφελος του  και ταυτόχρονα να είναι σε θέση να δίνει προτεραιότητα στις πραγματικές του σχέσεις και στον πραγματικό κόσμο γενικώς.

Πηγή:

https://edition.cnn.com/2024/08/08/tech/openai-chatgpt-voice-mode-human-attachment/index.html