Συμπεριφορά, Ψυχική υγεία

Μπορεί η υπερβολική θετικότητα να είναι τοξική;

Κατά διαστήματα ερχόμαστε αντιμέτωποι με διάφορες δημοσιεύσεις στα social media που μας παροτρύνουν να είμαστε ευτυχισμένοι, να σκεφτόμαστε πάντοτε αισιόδοξα και γενικώς να αναζητούμε την ευτυχία σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής, ακόμη και στα δυσάρεστα γεγονότα. Είναι, όμως, πάντοτε εφικτό κάτι τέτοιο;

Διαρκώς διαβάζουμε άρθρα και αναρτήσεις για το πώς να είμαστε ευτυχισμένοι και αισιόδοξοι, αλλά και τη σημασία του να βλέπουμε πάντα τη θετική πλευρά των πραγμάτων. Πράγματι, η ευτυχία συμβάλει στην ψυχική ευημερία του ανθρώπου. Τι συμβαίνει, όμως, όταν δεν μπορούμε να είμαστε διαρκώς χαρούμενοι, όταν μας καταβάλει η απαισιοδοξία; Είναι λόγος ανησυχίας για το ότι κάνουμε κάτι λάθος;

Η απάντηση είναι απλή, δεν κάνουμε τίποτα λάθος και ούτε συντρέχει λόγος ανησυχίας. Είναι πολύ φυσιολογικό να μην μπορούμε να είμαστε μονίμως σε μια κατάσταση απόλυτης ευτυχίας, πλημμυρισμένοι μόνο από θετικά συναισθήματα και σκέψεις. Κάτι τέτοιο θα ήταν ιδεαλιστικό. Είναι όμως ουτοπικό και δεν υπάρχει τίποτα “κακό’ σε αυτό.

Το παν είναι να διατηρούνται οι ισορροπίες. Όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, η υπερβολική θετικότητα μπορεί να καταλήξει τοξική. Η τοξική θετικότητα έχει την τάση να υποβαθμίζει ή να απορρίπτει εντελώς οποιοδήποτε αρνητικό συναίσθημα. Συχνά ερχόμαστε αντιμέτωποι με οδυνηρά και στρεσογόνα γεγονότα, τα οποία προκαλούν και τα αντίστοιχα συναισθήματα.

Όπως συμβαίνει με τα ευχάριστα, είναι εξίσου σημαντικό να εκφράζουμε και τα δυσάρεστα συναισθήματα και να μην τα καταπνίγουμε. Ένα καταπιεσμένο συναίσθημα δεν συμβάλλει στην ψυχική ευεξία, αντιθέτως δημιουργεί επιπλέον δυσκολίες που αντιμετωπίζονται βραδύτερα.

Με άλλα λόγια, η τοξική θετικότητα λειτουργεί ως μηχανισμός άμυνας απέναντι σε δυσάρεστα γεγονότα και συγκεκριμένα, ως μηχανισμός αποφυγής. Αυτό σημαίνει ότι όσοι άνθρωποι έχουν την τάση να επιδεικνύουν τοξική θετικότητα αποφεύγουν να έρθουν αντιμέτωποι με οποιαδήποτε κατάσταση είναι δυνητικά δυσάρεστη ή είναι πιθανό να δημιουργήσει αρνητικά συναισθήματα. Όπως κάθε μηχανισμός άμυνας, μπορεί να είναι ωφέλιμος βραχυπρόθεσμα, αλλά μακροπρόθεσμα απομακρύνει το άτομο από την πραγματικότητα. 

Ιδιαιτέρως σημαντικό είναι να μάθουμε να διαχειριζόμαστε αυτά τα αρνητικά συναισθήματα, χωρίς ωστόσο να τα απορρίπτουμε και φυσικά, χωρίς να ενοχοποιούμε τον εαυτό μας που τα βιώνουμε. Είναι αποδεκτά! Μπορεί να φαντάζει ιδεατό να κατακλυζόμαστε μόνο από ευχάριστα συναισθήματα, όμως κάτι τέτοιο δεν αποτελεί πραγματικότητα.

Κυρίως ο κόσμος του διαδικτύου πασχίζει να μας επηρεάσει να σκεφτόμαστε πάντα και μόνο θετικά, μέσα από καλά φιλτραρισμένες δημοσιεύσεις, επιδεικνύοντας την “τελειότητα”. Δεν είναι ντροπή εάν εμείς δεν μπορούμε να συμβαδίσουμε με αυτή την “ευτυχία”. Οφείλουμε πρωτίστως στον εαυτό μας να του επιτρέψουμε να αισθανθεί! Είναι εντάξει να μην είμαστε πάντα ευτυχισμένοι και αισιόδοξοι!