Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να διαχειριστεί τις ανθρώπινες σχέσεις;

Γράφει η Δήμητρα Καριεντίδου

Η σοφία αποτελεί θεμελιώδες χαρακτηριστικό της ανθρώπινης σκέψης, και ορίζεται ως η ικανότητα να διαχειριζόμαστε πολύπλοκες καταστάσεις, να βρίσκουμε συμβιβαστικές λύσεις και να αναγνωρίζουμε τα όρια της γνώσης μας. Περιλαμβάνει την κατανόηση πολλαπλών οπτικών γωνιών και την πρόβλεψη των μακροπρόθεσμων συνεπειών των αποφάσεων μας. Η τεχνητή νοημοσύνη, από την άλλη πλευρά, βασίζεται στην επεξεργασία δεδομένων. Μεγάλα γλωσσικά μοντέλα, όπως το GPT-4, έχουν εκπαιδευτεί σε τεράστιες ποσότητες κειμένου και μπορούν να αναγνωρίζουν πρότυπα για την επίλυση προβλημάτων. Η AI χρησιμοποιεί την ανάλυση δεδομένων για να προβλέπει πώς θα ανταποκριθεί ένας άνθρωπος σε μια δεδομένη κατάσταση. Όμως, ενώ η AI μπορεί να προσφέρει χρήσιμες λύσεις, πόσο σοφή είναι πραγματικά όταν καλείται να διαχειριστεί διαπροσωπικές σχέσεις;

Οι δυνατότητες της AI είναι αναμφισβήτητα μεγάλες όταν πρόκειται για την επεξεργασία πληροφοριών, καθώς μπορεί να επεξεργάζεται τεράστιες ποσότητες δεδομένων σε πολύ μικρότερο χρόνο από έναν άνθρωπο και να δίνει λογικές απαντήσεις σε σύνθετα προβλήματα. Στην περίπτωση των διαπροσωπικών σχέσεων, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι η AI είναι ικανή να προτείνει λύσεις βάσει προτύπων που έχει δει σε παρόμοιες καταστάσεις. Ωστόσο, η ανθρώπινη σοφία υπερβαίνει τα δεδομένα. Οι άνθρωποι είναι σε θέση να αντιλαμβάνονται τις συναισθηματικές αποχρώσεις μιας κατάστασης, να επιδεικνύουν ενσυναίσθηση και να κατανοούν τις συνθήκες που μπορεί να επηρεάζουν μια διαπροσωπική σύγκρουση. Επίσης, η ικανότητα των ανθρώπων να προσαρμόζονται σε μεταβαλλόμενες συνθήκες και να χρησιμοποιούν την εμπειρία τους για να διαχειριστούν τις σχέσεις είναι κάτι που η AI δεν μπορεί να αναπαράγει εύκολα.

Υπάρχει επίσης μια θεμελιώδης διαφορά μεταξύ νοημοσύνης (IQ) και σοφίας. Το IQ μετρά την ικανότητα επίλυσης λογικών και αφηρημένων προβλημάτων, αλλά η σοφία απαιτεί κριτική σκέψη, πνευματική ταπεινότητα και κατανόηση της ανθρώπινης φύσης. Ενώ η AI μπορεί να υπερέχει σε “IQ”, της λείπει η γνώση που οδηγεί στη σοφία.

Η AI έχει χρησιμοποιηθεί σε αρκετές περιπτώσεις για την επίλυση διαπροσωπικών προβλημάτων, όπως φαίνεται σε πολλές έρευνες. Μια από αυτές περιλαμβάνει μια σύζυγο που διαφωνεί με τον άντρα της για την ώρα που θα έπρεπε να πηγαίνουν για ύπνο. Το GPT-4 προτείνει ανοιχτή επικοινωνία και αναζήτηση συμβιβασμού, αναγνωρίζοντας ότι η διαφορά στις συνήθειες ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνιες συγκρούσεις αν δεν λυθεί. Παρότρυνε το ζευγάρι να συζητήσει τις ανάγκες και τις προσδοκίες του και να αναζητήσει συμβουλευτική αν χρειαστεί. Συνεπώς , αν και η AI κατάφερε να δώσει μια λογική και καλά δομημένη απάντηση, υπάρχουν σαφείς διαφορές σε σχέση με την ανθρώπινη παρέμβαση. Ενώ η AI αναγνωρίζει τα πρότυπα σύγκρουσης και προτείνει λύσεις, λείπει η συναισθηματική αντίληψη που επιδεικνύει ένας άνθρωπος σε τέτοιες περιπτώσεις και οι απαντήσεις της είναι συχνά πιο γενικευμένες και λογικές, ενώ οι ανθρώπινες συμβουλές είναι πιο προσαρμοσμένες και ευαίσθητες στις συναισθηματικές ανάγκες.

Οι μηχανές δεν μπορούν να κατανοήσουν πλήρως τις συναισθηματικές αποχρώσεις μιας ανθρώπινης αλληλεπίδρασης. Αυτό σημαίνει ότι σε καταστάσεις όπου η συναισθηματική εμπλοκή είναι έντονη, η AI μπορεί να αποτύχει να δώσει μια απάντηση που να λαμβάνει υπόψη τις συναισθηματικές ανάγκες των εμπλεκόμενων ατόμων.

Παρά τα όρια της AI, οι μελλοντικές εξελίξεις μπορεί να βελτιώσουν τη δυνατότητά της να διαχειρίζεται διαπροσωπικές σχέσεις. Οι ερευνητές εργάζονται σε τρόπους να κάνουν την AI πιο ικανή να αναγνωρίζει και να λαμβάνει υπόψη συναισθηματικά και κοινωνικά συμφραζόμενα. Μια AI που επεξεργάζεται σφαιρικά τα δεδομένα, θα μπορούσε να προτρέπει τους ανθρώπους να εξετάσουν εναλλακτικές προοπτικές σε διαμάχες και να ενισχύει την κριτική τους σκέψη. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να παρέχει εναλλακτικές προτάσεις ή να προωθεί τη σκέψη μέσα από ανοιχτό διάλογο.

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει δείξει μεγάλες δυνατότητες στην ανάλυση δεδομένων και στην παροχή συμβουλών, αλλά η σοφία στις ανθρώπινες σχέσεις παραμένει μια διαδικασία βαθιά συνδεδεμένη με την ενσυναίσθηση και τη συναισθηματική ευφυΐα. Παρόλο που η AI μπορεί να βοηθήσει στην υποστήριξη λήψης αποφάσεων, η ικανότητα της να επιδεικνύει πραγματική σοφία είναι περιορισμένη. Στο μέλλον, η AI μπορεί να βελτιωθεί και να συνεργαστεί με τους ανθρώπους, ενισχύοντας τη σοφία μας στις διαπροσωπικές σχέσεις και βοηθώντας μας να λαμβάνουμε καλύτερες και πιο εμπεριστατωμένες αποφάσεις.

Πηγή:

Dear AI: This is what happens when you ask an algorithm for relationship advice