Βulling, Σχολικός εκφοβισμός

6 Μαρτίου | Πανελλήνια Ημέρα κατά της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού

Με τον όρο «εκφοβισμό και βία στο σχολείο» (school bullying) εννοείται η κατάσταση κατά την οποία ένα παιδί ή μία ομάδα παιδιών ασκούν σε ένα άλλο παιδί εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία και επιθετική συμπεριφορά. Ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να συμβεί εντός και εκτός σχολείου και αποβλέπει στην επιβολή, την καταπίεση και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους.

Η ενδοσχολική βία και ο εκφοβισμός έχουν πολλές και διάφορες εκδηλώσεις, με μεγάλη ή μικρή ένταση και προκαλούν στα θύματα έντονο άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση, ανασφάλεια, φοβίες και βλάπτουν σοβαρά την ψυχική υγεία του κάθε παιδιού. 

Μορφές εκφοβισμού και βίας

  • Λεκτικά πειράγματα, προσβολές
  • Διάδοση ψεμάτων και φημών
  • Αστεία, σχόλια ή χειρονομίες σεξουαλικού περιεχομένου
  • Φραστικές επιθέσεις, απειλές
  • Αποκλεισμός από κοινές παρέες και δραστηριότητες
  • Σωματική βία, ξυλοδαρμός
  • Ρατσιστικά σχόλια και διακρίσεις λόγω εθνικότητας ή/και θρησκείας

Ηλεκτρονικός εκφοβισμός – Cyber bullying

Ο διαδικτυακός εκφοβισμός έχει επεκταθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, γεγονός που εξηγείται από την ευρέως διαδεδομένη χρήση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σχεδόν από το σύνολο του μαθητικού πληθυσμού και ειδικά στις ηλικίες 12 έως 18. Μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους:

  • Επαναλαμβανόμενη αποστολή άσχημων ή ενοχλητικών μηνυμάτων
  • Δημιουργία site ή ψεύτικων προφίλ για γελοιοποίηση θύματος
  • Δημοσίευση ή αποστολή μη κολακευτικών ή άσεμνων φωτογραφιών ή/και βίντεο χωρίς την έγκριση του ατόμου
  • Είσοδος σε προσωπικούς διαδικτυακούς λογαριασμούς του ατόμου
  • Αποστολή απειλητικών μηνυμάτων σε αλλά άτομα υποκρινόμενοι το άτομο που εκφοβίζεται
  • Είσοδος σε προσωπικούς διαδικτυακούς λογαριασμούς του ατόμου

Πρόληψη και αντιμετώπιση

Οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς και όσοι έρχονται σε επαφή με παιδιά οφείλουν να γνωρίζουν τις συμπεριφορές που υποδηλώνουν ότι ένα παιδί έχει πέσει θύμα εκφοβισμού. Πιο συγκεκριμένα, το παιδί παρουσιάζει μειωμένη διάθεση, άρνηση να πάει στο σχολείο, απροσδόκητη μαθησιακή πτώση, στα διαλείμματα περνά τον χρόνο μόνο του στην τάξη ή γύρω από τα γραφεία των εκπαιδευτικών, αλλάζει διαδρομές από και προς το σχολείο, εμφανίζει μελανιές και σημάδια ξυλοδαρμού τα οποία αποφεύγει να εξηγήσει, έχει ξαφνικές αλλαγές στη διάθεση και παραπονιέται για ψυχοσωματικά προβλήματα. 

Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί σε περίπτωση που υποπτευθούν πως το παιδί υφίσταται σχολικό εκφοβισμό, πρέπει να ενθαρρύνουν το παιδί να μιλήσει μαζί τους και να δημιουργήσουν ένα υποστηρικτικό και ασφαλές περιβάλλον στο οποίο θα μπορέσει να εξηγήσει ελεύθερα τι συμβαίνει, χωρίς να φοβάται. Τα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού και βίας, ανεξαρτήτως έντασης, πρέπει να λαμβάνονται πάντα σοβαρά και να μην αγνοούνται ως προσωρινά και συνηθισμένα ζητήματα της παιδικής-εφηβικής ηλικίας. 

Ο εκφοβισμός σε όλες τις μορφές του μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες στον ψυχισμό ενός παιδιού, στην ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης και της αυτοεικόνας του, ειδικά όταν αυτό δεν νιώθει άνετα να μοιραστεί τα όσα του συμβαίνουν και τα βιώνει μόνο του. Όλοι οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί πρέπει να ενημερώνουν τα παιδιά για το φαινόμενο και να τα διαβεβαιώνουν ότι δεν είναι ντροπή να μιλήσουν. Όλα τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν έχουν καμία ευθύνη σε περίπτωση που πέσουν θύματα εκφοβισμού, ότι δεν είναι προβληματικά ή μη αρεστά, ότι το bullying είναι μια απαράδεκτη συμπεριφορά για την οποία ευθύνη έχει μόνο ο θύτης και ότι πάντα υπάρχουν λύσεις και ελπίδες ακόμα και στις δυσκολότερες περιπτώσεις. 

Η σωστή ενημέρωση και πρόληψη και η συνεργασία σχολικού και οικογενειακού περιβάλλοντος θα οδηγήσουν στον καλύτερο έλεγχο του φαινομένου και την εξάλειψή του.

Πηγή: csr.ert.gr