Σήμερα είναι η παγκόσμια ημέρα Παχυσαρκίας. Και είμαστε εδώ να αναλύσουμε τα αίτια και τα αποτελέσματά της, όσον αφορά όχι μόνο το βιολογικό, οπτικό και σωματικό κομμάτι, αλλά (βασικότερα, θα έλεγα) το ψυχολογικό.
Ας ξεκινήσουμε από το πιο απλό δεδομένο που συνοδεύει τη νόσο της Παχυσαρκίας. Γιατί οι άνθρωποι πάσχουν από αυτήν; Επειδή τρώνε πολύ; Το “πολύ” αυτό, χρήζει περαιτέρω ανάλυσης. Πολύ ως προς τι; Πολύ ως προς τη φυσιολογική – συνηθισμένη – ενδεικτική κατανάλωση θερμίδων του μέσου ανθρώπου; Συνήθως ναι. Για να μην εμβαθύνουμε πολύ ακόμη, η απλή απάντηση είναι πως ένας κύριος παράγοντας της Παχυσαρκίας είναι το ότι αυτοί οι άνθρωποι τρώνε “πιο πολύ από όσο πρέπει”. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν τους λόγους που τους οδηγούν στο να φάνε περισσότερο από όσο πρέπει. Και πολύ συχνά δεν έχουν καμία σχέση με την βιολογία. Γιατί λοιπόν η “δίαιτα” και το “φάε λιγότερο” είναι συμβουλές που μόνο τόπο δεν πιάνουν;
Σύμφωνα με πειράματα και έρευνες, ο -βιολογικός και όχι συμπεριφορικός- αυτοέλεγχος που αφορά στην τροφή, είναι ήπιος έως ανύπαρκτος στον εγκέφαλο των παιδιών που πάσχουν από παχυσαρκία. Παρόλα αυτά, το εύρημα αυτό εγείρει ερωτήματα, ή τουλάχιστον δεν λύνει ένα από τα βασικά: η έλλειψη αυτοελέγχου είναι το αίτιο που οδηγεί στην Παχυσαρκία, ή είναι το αποτέλεσμα ενός τρόπου ζωής με κακές διατροφικές συνήθειες, οι οποίες μειώνουν την δύναμη του αυτοελέγχου με την πάροδο του χρόνου; Ακριβώς αυτή συνεχίζει να είναι η απορία, γενικότερα, για τη σύνδεση της Ψυχοπαθολογίας με την Παχυσαρκία. Είναι δεδομένο πως οι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη είναι πιο πιθανό να είναι Παχύσαρκοι και οι Παχύσαρκοι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να πάσχουν από κατάθλιψη, μα ποιο από τα δύο είναι το αίτιο και ποιο το αποτέλεσμα; Ή μήπως είναι απλώς μια συμμεταβολή των δύο όσο ο καιρός περνά, η οποία δεν μπορεί να οριστεί θεωρητικά και κλινικά;
Μία από τις βασικότερες παραμέτρους της συζήτησής μας, ως εν μέρει απάντηση αυτού του ερωτήματος, είναι το αδιαμφισβήτητο γεγονός πως η παχυσαρκία μπορεί να συνδέεται άρρηκτα με ψυχολογικά τραύματα, ούσα δηλαδή το απότοκό τους, όπως η πρώιμη απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου ή η κακοποίηση και το bullying ως παιδί. “Το παχύσαρκο άτομο τρώει για να ικανοποιήσει ψυχικές του ανάγκες. Άλλοτε λόγω ανίας ή δυσφορίας για τις δυσκολίες της ζωής, και άλλοτε λόγω μοναξιάς. Το φαγητό, λοιπόν, γίνεται υποκατάστατο αγάπης και προστασίας”.
Η Eating Blueprint είναι η πρώτη παγκοσμίως αποκλειστικά ψυχολογική μέθοδος απώλειας βάρους. Η ιδρύτριά της, μέλος και της British Psychological Society, μίλησε σχετικά, τονίζοντας πως η στεναχώρια εν γένει είναι ικανή να καταστήσει την υπερφαγία εθισμό. Όσον αφορά στον κλινικό ορισμό της, η Παχυσαρκία δεν ορίζεται ως ψυχιατρική διαταραχή στο τελευταίο DSM (DSM-5), αλλά ως τέτοια ορίζεται η αδηφαγική διαταραχή. Και ενώ η υπερφαγία είναι κάτι στο οποίο θα υποκύψουν οριακά όλοι οι άνθρωποι κάποια στιγμή ή για κάποια περίοδο της ζωής τους, η αδηφαγία που επαναλαμβάνεται είναι πολύ σοβαρό πρόβλημα που μπορεί να επιφέρει εξαιρετικά άσχημα αποτελέσματα. Παρόλα αυτά, η απουσία της παθολογικής υπερφαγίας ως κατανάλωση τροφής με τη μορφή εθισμού από το DSM, είναι και η βασικότερη αιτία απουσίας ψυχολογικής βοήθειας και υποστήριξης εκεί έξω. Ευτυχώς, σιγά σιγά, το θέμα έχει αρχίσει να επαναπροσεγγίζεται και η οπτική να μεταβάλλεται, με την υποχρεωτική ύπαρξη ψυχολόγου μέσα στις ιατρικές μέριμνες που αφορούν την απώλεια σωματικού βάρους, αλλά και με την ίδρυση της μεθόδου του Eating Blueprint που προαναφέραμε.
Τα ψυχολογικά αποτελέσματα, που είναι γνωστό πως είναι αποτελέσματα, είναι ανάμεικτα και, μερικές φορές, πέρα από την κατάθλιψη, την υπνική άπνοια και τις αγχώδεις διαταραχές, μπορούν να είναι και ένα σοκ για την αλλαγή της εικόνας και της υγείας ενός ατόμου. Η αφορμή για την αρχή της αλλαγής είναι για τον καθένα διαφορετική. “Πήγα στον γιατρό. Ζύγιζα 274 κιλά, ήμουν στα πρόθυρα διαβήτη και είχα υψηλή χοληστερίνη και πίεση. Γύρισα σπίτι και, λόγω της συναισθηματικής μου φόρτισης, ξεκίνησα να τρώω ασταμάτητα, περίπου για δύο βδομάδες”, “Προς το τέλος της εφηβείας μου, κάποιος στα αποδυτήρια έδειξε τις ραγάδες στην κοιλιά μου και με ρώτησε αν περίμενα παιδί”: αυτές είναι μόνο δυο από τις ενδεικτικές αφορμές, που μεταφράζονται ως τραύμα και bullying.
Το μόνο σίγουρο είναι πως η αιτία δεν είναι αποκλειστικά μία, και τα συμπεράσματα ενός παχύσαρκου είναι πολυπλοκότερα από οτιδήποτε μοιάζει με “μόνο εγώ φταίω” ή “δεν μπορώ να κάνω αλλιώς”, όσο κι αν και τα δυο αυτά ακούγονται πολύ.
Πηγές: vice.gr
mednutrition.gr
Volunteer Team