Bullying, Ψυχική υγεία

Συναισθηματικός εκ-βιασμός: Μια ξεκάθαρη μορφή κακοποίησης

Από την Μάρη Γαργαλιάνου

Συναισθηματικός εκβιασμός. Συμβαίνει περισσότερο συχνά απ’ ότι μπορούμε να πιστέψουμε και αποτελεί ξεκάθαρα μορφή κακοποίησης. Ίσως το ‘χεις περάσει κι εσύ, ίσως το βιώνεις αυτή τη στιγμή, ίσως πάλι έχεις ακούσει μονάχα ιστορίες γνωστών κι αγνώστων «δακρύβρεχτες» και νιώθεις συμπόνια και θλίψη, ίσως κάποια στιγμή στη ζωή σου έρθει κι αυτή η εμπειρία, μα αλήθεια, μπορεί να μη σε ξέρω, αλλά δεν το εύχομαι ούτε σε σένα, ούτε σε κανένα.

Αγγίγματα στον ώμο δήθεν τυχαία κάποιων κατά τα άλλα ευυπόληπτων αφεντικών,  «Θα σε γυρίσω εγώ, αλλά πρώτα πρέπει να κάνουμε μια στάση από το σπίτι μου να πάρω κάτι χαρτιά… Θα ανέβεις για ένα ποτό;», βοήθεια σε στιλ ανθρώπινη σε κάποιο σου ζήτημα προσωπικό πασπαλισμένη με πολύ σεβασμό κι εκτίμηση στο άτομό σου, γιατί «το αξίζεις» και δεν αξίζει «να τα περνάς εσύ αυτά», «Απορώ γιατί χαραμίζεσαι έτσι… Εσύ θα έπρεπε να λύνεις και να δένεις. Θα σε βοηθήσω εγώ, αλλά πρώτα πρέπει να μου αποδείξεις κατά πόσο διατεθειμένη είσαι να… ανέβεις».

The State Press

Τα βίωσες κάποτε, ή τα ζεις τώρα. Τα πέρασε η μητέρα σου, η αδερφή, η φίλη σου, η γειτόνισσά σου. Συναισθηματικός εκβιασμός. Υπόγεια νοήματα σερβιρισμένα σε φράσεις φαινομενικά φυσιο-λογικές και σχεδόν φιλικές. Υποσχέσεις απλόχερες με απλωμένα χέρια στο λαιμό σου, σπρώξιμο, στρίμωγμα, φόβος, σιωπή. Βοήθεια. Οξυγόνο;

Σε έπιασε ευάλωτη-ο και χτυπά στο συναίσθημα. Στην αρχή, προσπαθεί με χίλια μέσα να κάνει το στήθος σου να φουσκώσει από υπερηφάνεια γι’ αυτό και σε «ψηλώνει». Προσπαθεί να τρυπώσει με τρόπους τοξικούς στη ζωή σου για να κερδίσει. Να κερδίσει την υποταγή σου, το φόβο σου, τα μη όριά σου. Εσένα.

Σε αναζητά επίμονα στα κοινωνικά δίκτυα για να σου προσφέρει «στήριξη», «βοήθεια», για να σε κάνει να αισθανθείς ότι έχεις κάποιον. Το messenger κάνει σαν δαιμονισμένο από το «γεμάτο συμπόνια» stalking του. Όσο δεν απαντάς, τόσο επιμένει. Για εκείνον μοιάζει πρόκληση. Δεν είναι δύσκολο… Σε βλέπει στο πάτωμα, ή σε βλέπει να αγωνιάς, να ψάχνεις ένα νόημα, ή να αγχώνεσαι υπερβολικά. Κάποιες αναρτήσεις σου μοιάζουν να μαρτυρούν όλα τα παραπάνω. Ίσως είναι μικρές κραυγές απόγνωσης, ή απλά έκκληση για βοήθεια. Θέλει να σε κάνει να τον χρειάζεσαι. Να γίνει η πρώτη σου κλήση και η τελευταία της ημέρας. Σε χειρίζεται. Και έπειτα… σε ευνουχίζει.

Εσύ, στο κενό. Οι μαύροι κύκλοι στα μάτια σου μαρτυρούν κακή ψυχική υγεία, η όρεξή σου έχει μειωθεί κατά πολύ και η καρδιά σου παίζει ταμπούρλο. Φοβάσαι. Φοβάσαι και τρέμεις μήπως οι απειλές, τα «κατά τύχη» αγγίγματα, οι εκβιασμοί και οι ανήθικες προτάσεις συνεχίσουν. Δε ξέρεις πώς να βάλεις τέλος. Θες να μπει ένα τέλος! Συνεχίζεις όμως να ξαγρυπνάς… τον βλέπεις «συνδεδεμένο» στο διαδίκτυο και τρέμεις μήπως χτυπήσει ειδοποίηση, το κεφάλι σου κοντεύει να σπάσει. Ζαλίζεσαι. Θέλεις να τα κλείσεις όλα και να εξαφανιστείς από παντού.

Ο συναισθηματικός εκβιασμός αποτελεί μια ξεκάθαρη μορφή κακοποίησης. Δεν είναι τυχαίο που η λέξη περιλαμβάνει τον «βιασμό». Δε ξέρω αν μπορώ να σε κάνω να αισθανθείς καλύτερα, δε ξέρω καν αν ότι γράφω το μετράς, αυτό όμως που έχω να σου πω εκ πείρας «είναι πως δεν είσαι μόνη-ος. Αν στην όλη πίεση που έχεις δεχτεί κατ’ επανάληψη κάτι «πρέπει» χωρίς δεύτερη σκέψη, είναι να μιλήσεις ανοιχτά. Να βρεις τη δύναμη και το κουράγιο να αντέξεις να ακούς τι λες. Να το ξαναζήσεις.

Ίσως φαντάζει βουνό να μοιραστείς την εμπειρία σου, όμως πίστεψέ με βοηθά και σαν τη δύναμη του «μοιράζειν» δεν έχει… Θα ελαφρύνεις. Θα ανασάνεις. Θα εκλογικεύσεις το «παράλογο» που ζεις. Θα είναι ο σύντροφός σου; Μια φίλη, ένας φίλος, ένας ειδικός; -ο ειδικός προτείνεται ανεπιφύλακτα-. Σημασία έχει πως έχεις ανθρώπους και πως ο φόβος σπάει μόνο όταν επιλέγουμε να τον σπάσουμε εμείς.

Όσο μένουν κλειστά τα στόματα, οι πάσης φύσεως συναισθηματικοί δυνάστες θα εξακολουθούν να ασελγούν συναισθηματικά και όχι μόνο πάνω μας. Αύριο θα βάλουν στο στόχαστρο την κόρη σου. Μεθαύριο την αδερφή σου. Και αυτό δεν πρέπει να το επιτρέψουμε. Στη ζωή, τον εαυτό και τους ανθρώπους μας οφείλουμε σεβασμό, αγάπη ουσιαστική, συμπόνια.

Ο μεγαλύτερος αντίπαλος της ζωής δεν είναι ο θάνατος, αλλά ο φόβος και όσο μένουμε αμίλητοι και άπραγοι εξισώνοντάς τον σε θεό, τόσο θα βουλιάζουμε… Επέλεξε να μιλήσεις. Επέλεξε να μοιραστείς. Επέλεξε να βάλεις όρια με κάθε μέσο και κάθε τρόπο. Επέλεξε να αντικρίζεις τον εαυτό σου στον καθρέφτη και να αισθάνεσαι σεβασμό. Επέλεξε εσένα.