Η ψυχοθεραπεία αποτελεί μια μέθοδο παρέμβασης η οποία έγκειται αποκλειστικά στην αρμοδιότητα των ψυχολόγων. Είναι μια ιδιαίτερα μακροχρόνια διαδικασία και μπορεί να καταστεί “επίπονη” σε κάποιο σημείο της για μερικούς θεραπευόμενους. Από τους κυριότερους στόχους της είναι η εκ βάθους αναζήτηση του τραύματος που ταλανίζει τον άνθρωπο που εισέρχεται για θεραπεία. Αυτή η αναζήτηση είναι που μπορεί να φέρει τη δυσκολία για κάποιον, διότι πολλές φορές έρχεται ο πόνος όταν ανακαλύπτεις ποιος τελικά είσαι, γιατί ήρθες ως εδώ και ποιοι σε έφεραν σε αυτό το σημείο. Η ψυχοθεραπεία θα μπορούσε να παρομοιαστεί με την κατάσταση εκείνη όπου αφαιρείς ένα αγκάθι από το δέρμα σου: έχει φωλιάσει για τα καλά, δεν σε ενοχλεί μέχρι να το τραβήξεις, πονάς κατά την αφαίρεση, αλλά στο τέλος ανακουφίζεσαι. Είναι πολλοί περισσότεροι οι λόγοι και τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει κάποιος επιλέγοντας την συγκεκριμένη θεραπευτική μέθοδο, από ό,τι θα αναφερθούν, αλλά οι σημαντικότεροι από αυτούς σημειώνονται παρακάτω:
- Μέσω της ψυχοθεραπείας μπορείς να μάθεις πράγματα για τον εαυτό σου που δεν γνώριζες – ή προσποιήσουν πως δεν υπάρχουν. Μαθαίνεις καλύτερα τους γύρω σου, βλέπεις πιο καθαρά τα πράγματα και σταματάς να εθελοτυφλείς ενδεχομένως. Επίσης κάνεις ανακαλύψεις που σε βοηθούν να καταλάβεις πώς αυτά συνέβαλαν στο να διαμορφωθεί ο εαυτός σου όπως είναι στο σήμερα. Γενικότερα, είναι ένα πλούσιο και μοναδικό ταξίδι μάθησης με τα “πάνω” του και τα “κάτω” του.
- Αγκαλιάζεις τις πληγές σου και κάνεις ειρήνη με το παρελθόν. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, σου δίνεται η ευκαιρία να καταλάβεις τι σε πλήγωσε και με ποιον τρόπο. Μπορεί να ήταν και ο ίδιος σου εαυτός, για αυτόν τον λόγο έχεις τη δυνατότητα να τον συγχωρήσεις και να αγαπήσεις τα λάθη σου. Σταματάς να αυτομαστιγώνεσαι, ενώ δυναμώνεις περισσότερο ψυχικά, έχοντας επίγνωση του τι πήγε στραβά στο παρελθόν. Πολλές φορές στην ψυχοθεραπεία κλείνουμε ειρηνικά ένα κεφάλαιο της ζωής μας που μας έχει ταλαιπωρήσει, μαθαίνουμε να αγαπάμε τις πληγές μας και βαδίζουμε μπροστά. Κοιτάς πίσω, χαμογελάς, κλείνεις πόρτα και προχωράς ευθεία.
- Μαθαίνεις τι θα πει αποδοχή και αγαπάς τον εαυτό σου περισσότερο. Το να αποδέχεσαι αυτό που είσαι είναι πολύ σημαντικό όταν δεν μπορείς να αγαπήσεις τον εαυτό σου ή όταν οι άλλοι σε σπρώχνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Εάν βιώνεις μια μακροχρόνια “πάλη” με τον ίδιο σου τον εαυτό ή με άτομα του εξωτερικού σου περιβάλλοντος που δεν σου επιτρέπουν να είσαι αυτό που επιθυμείς, τότε η ψυχοθεραπεία είναι μια καλή λύση. Τα μονοπάτια που θα βαδίσεις σου γίνονται ξεκάθαρα πλέον, συμφιλιώνεσαι με τον εσωτερικό σου κόσμο και μπορείς πλέον να συνεχίσεις με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση προς την υλοποίηση των στόχων σου.
- Ο θεραπευτής γίνεται το κατάλληλο άτομο για να σε ακούσει. Μπορεί να σου προσφέρει την ασφάλεια και την οικειότητα που επιθυμείς για να ανοιχτείς, παράλληλα με την επιστημονική εγκυρότητα – και αυτή είναι η διαφορά με το να λες τα προβλήματα στους φίλους σου. Κάτι πάρα πολύ σημαντικό είναι ότι δεν πρόκειται να σε κρίνει και να σε κάνει να νιώσεις άσχημα προσβάλλοντάς σε. Θυμήσου ότι εάν συμβεί κάτι τέτοιο, μάλλον δεν είναι ο κατάλληλος ψυχοθεραπευτής για εσένα. Μπορεί να γίνει το “safe place” σου, όπου θα μπορέσεις να αραδιάσεις οτιδήποτε σε ανησυχεί ή σε φοβίζει και εκείνος με τη σειρά του, θα ξετυλίξει αυτό το κουβάρι για εσένα.
- Η σχέσεις σου με τους άλλους ανθρώπους μπορεί να βελτιωθούν μέσα από τη σχέση σου με τον ψυχοθεραπευτή. Η θεραπευτική σχέση μπορεί να είναι μια μικρογραφία του πώς αντιμετωπίζεις γενικότερα τις σχέσεις σου με τους άλλους ανθρώπους. Πολλοί επαγγελματίες ψυχολόγοι γνωρίζουν το φαινόμενο της μεταβίβασης, όπου σύμφωνα με τον Φρόιντ, ο θεραπευόμενος ασυνείδητα προβάλλει σκέψεις και απωθημένα συναισθήματα στο πρόσωπο του θεραπευτή. Η έννοια αυτή ωστόσο, είναι περισσότερο πολύπλοκη από ό,τι μπορεί να παρουσιαστεί, διότι έχει ψυχαναλυτικό περιεχόμενο. Αυτό που πρέπει όμως να τονιστεί, είναι ότι το άτομο που εισέρχεται για ψυχοθεραπεία μεταφέρει ακούσια τα μοτίβα συμπεριφορών που ακολουθεί ήδη, έξω από το γραφείο του ψυχολόγου. Επομένως εάν αυτή η σχέση είναι λειτουργική, αν βελτιωθεί περαιτέρω και αν αποκτηθούν από αυτή νέες δεξιότητες κοινωνικών συναλλαγών, τότε αυτό μπορεί να μεταφερθεί αντίστροφα και να γενικευθεί στην ευρύτερη ζωή του θεραπευόμενου.
- Extra advantage: Κατανοείς τον περίγυρό σου περισσότερο και δείχνεις ενσυναίσθηση. Δεν αποκλείεται να αρχίσεις να αντιμετωπίζεις και τους άλλους με διαφορετικό τρόπο. Μέσα από την ψυχοθεραπεία συνειδητοποιείς τα αίτια των δικών σου συμπεριφορών, και τις πραγματικές αδυναμίες που κρύβονται πίσω από το παρόν σου σύμπτωμα (συνήθως είναι το αίτημα του θεραπευόμενου). Είναι πολύ πιθανό να αρχίζεις να “βλέπεις” και στους άλλους πληγές και τραύματα μέσα από τη συμπεριφορά τους και να μπορείς να καταλάβεις με μια πολύ γενική προσέγγιση το “γιατί” πίσω από τις πράξεις τους. Αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες του εαυτού μας, αντιλαμβανόμαστε και την ύπαρξη δυσκολιών στους άλλους. Να σημειωθεί ωστόσο ότι αυτό δεν σημαίνει ότι δικαιολογούμε αρνητικές συμπεριφορές που δεχόμαστε.
Το ταξίδι της ψυχοθεραπείας είναι μοναδικό, καθώς κανείς δεν γύρισε πίσω ο ίδιος. Σοβαρά ζητήματα που άπτονται αυτής της θεραπευτικής μεθόδου, ενδεχομένως να μην μπορούν να λυθούν αποτελεσματικότερα από κάποια άλλη μέθοδο. Οι βραχυχρόνιες θεραπείες θα “κουκουλώσουν” απλώς το πρόβλημα και ύστερα αυτό θα συνεχίσει να αναδύεται. Είναι ένα αλματώδες βήμα που όλοι όσοι έχουν την ανάγκη της, θα πρέπει να τολμήσουν. Ο πόνος της ανακάλυψης αξίζει τον κόπο, με επιμονή και υπομονή.
Ονομάζομαι Ειρήνη – Παναγιώτα Ραμαντάνη και είμαι τελειόφοιτη φοιτήτρια ψυχολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αυτό το διάστημα πραγματοποιώ την πρακτική μου άσκηση στο Διεθνές Ινστιτούτο Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute). Παράλληλα είμαι εθελόντρια αρθρογράφος στο psychoedu.gr καθώς με ενδιαφέρουν θέματα ψυχοπαθολογίας. Επιπλέον έχω συμμετάσχει σε ορισμένα σεμινάρια της Α΄ Ψυχιατρικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ.