Εισηγητής: Κίννα Ευθυμία, Ψυχολόγος Εγκληματολόγος MSc – Ψυχοθεραπεύτρια
MSc Ταυτότητα και Διαπροσωπικές Σχέσεις, MSc Ψυχιατροδικαστικής , MSc Investigative Psychology.
Εξ. Συνεργάτης Αιγινητείου Νοσοκομείου
Έχετε αναρωτηθεί πόσες πληροφορίες μας είναι εκτεθειμένες στο διαδίκτυο στις διάφορες πλατφόρμες; Τι θα συνέβαινε αν όλες οι πληροφορίες αυτές συγκεντρώνονταν; Πλέον αυτό είναι δυνατό να συμβεί και μάλιστα πρόσφατα είχε κυκλοφορήσει κι ένα βίντεο που έδειχνε πως ένας άνθρωπος μπορεί να συγκεντρώσει ό,τι εμείς οι ίδιοι έχουμε εκθέσει στο διαδίκτυο και να γνωρίζει μεγάλο μέρος της καθημερινότητας και της ζωής μας. Αυτό πλέον μπορεί να γίνει μέσω της Open Source Intelligence (OSINT), της Ανοιχτής Νοημοσύνης Πηγών, όπου συλλέγονται και αναλύονται οι πληροφορίες από όλες τις δημόσια διαθέσιμες πηγές και μπορεί να περιλαμβάνουν ειδησεογραφικά άρθρα, ιστοσελίδες, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δημόσια έγγραφα κ.α.
Η OSINT χρησιμοποιείται κυρίως από κυβερνητικές υπηρεσίες, ερευνητές, δημοσιογράφους και εταιρείες για την ανάλυση απειλών, την έρευνα ή την λήψη αποφάσεων σε κρίσεις. Πρόσφατα στον Πόλεμο μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, ένα ενημερωτικό μέσο (blog) δύο στρατιωτικών αναλυτών, μέσω της OSINT, έφτιαξε την λίστα των κατεστραμμένων οχημάτων και εξοπλισμών από την Ρωσία και την Ουκρανία στα πρώτα στάδια του πολέμου, μέσα από αρχεία, φωτογραφίες, συνδέσμους και οπτικοακουστικά δεδομένα χρηστών που άντλησε και είχαν χρησιμοποιήθεί για ενημερωτικούς σκοπούς.
Πλέον με την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, η συγκέντρωση δεδομένων μπορεί να γίνει και από απλούς ανθρώπους που θέλουν να μάθουν πληροφορίες. Για παράδειγμα αν ρωτήσει ένας άνθρωπος το Chat GPT για κάποιο άλλο άτομο, το Chat GPT θα δώσει όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες. Ό,τι έχουμε οι ίδιοι ανεβάσει στο διαδίκτυο μένει στο διαδίκτυο και η OSINT μπορεί να το συγκεντρώσει. Για παράδειγμα, μέχρι πριν από δύο μήνες είχε γίνει μόδα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μέσω ενός προγράμματος, να φτιάχνεται η αστεία μορφή του προσώπου μας σαν animation και πολλοί άνθρωποι είχαν δώσει στο πρόγραμμα αυτό πρόσβαση σε φωτογραφίες τους για να δημιουργηθεί το animation, χωρίς να ξέρουν που θα καταλήξουν τελικά αυτές οι φωτογραφίες και μάλιστα αποδέχονταν τους όρους χρήσης του προγράμματος, χωρίς να τους διαβάσουν. Άρα μιλάμε για φωτογραφίες οι οποίες βρίσκονται σε κάποια πλατφόρμα στο διαδίκτυο και δεν ξέρει κανένας πως ο κάτοχος της πλατφόρμας θα τις χρησιμοποιήσει.
Πως μπορούμε να προστατευτούμε από την διάδοση ή την χρήση των προσωπικών μας δεδομένων; Η βασική οδηγία είναι να περιορίσουμε την έκθεση των προσωπικών μας στοιχείων στο διαδίκτυο. Είναι περίοδος διακοπών και όλοι ποστάρουν που έχουν πάει τις διακοπές τους. Οι περισσότεροι άνθρωποι, δηλαδή, εκθέτουν πληροφορίες που δεν γνωρίζουν αν σε κάποιο καιρό θα θέλουν κάποιος να τις ξέρει. Υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών που στα νεαρά τους χρόνια εξέθεταν φωτογραφίες και πληροφορίες και έπειτα όταν θέλησαν να εργαστούν και να έχουν πιο σοβαρά προφίλ, απευθύνθηκαν σε ειδικούς πληροφορικής για συμμάζεμα των προφίλ τους καθώς είχαν μετανιώσει για την έκθεση των παρελθοντικών χρόνων.
Άρα ό,τι εκτίθεται στο διαδίκτυο, μένει στο διαδίκτυο και επομένως δεν υπάρχει απόλυτη ψηφιακή ιδιωτικότητα, καθώς σε πολλές πλατφόρμες νομίζουμε ότι έχουμε τον έλεγχο, αλλά πάντα ο πάροχος μπορεί να αλλάξει τους κανονισμούς και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν διαβάσει ότι αυτό το έχουν υπογράψει- αποδεχτεί, με την αποδοχή των όρων χρήσης , του μηνύματος, δηλαδή, που εμφανίζεται συνήθως όταν ξεκινάμε να χρησιμοποιούμε μια εφαρμογή. Τέλος είναι πολύ σημαντικό όταν χρησιμοποιούμε μια πλατφόρμα ό,τι εκθέτουμε να είναι ιδιωτικό και όχι δημόσιο ( όπου βέβαια αυτό είναι δυνατό), να είναι κλειστή η τοποθεσία καθώς κάποιες εφαρμογές χρησιμοποιούν πληροφορίες τοποθεσίας και να διαβάζουμε καλά σε ποια πλατφόρμα και με τι όρους εκθέτουμε τα δεδομένα μας.
Πηγές:
https://www.mdpi.com/2073-431X/13/12/311
https://link.springer.com/article/10.1365/s43439-021-00042-7