Η τοξική αρρενωπότητα χαρακτηρίστηκε και επισήμως επιβλαβής

Γράφει η Λαμπρινή Ντουντούμη, επί πτυχίω MSc Investigative Psychology

Η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (American Psychological Association – APA) έβγαλε για πρώτη φορά έναν οδηγό για να βοηθήσει τους ψυχολόγους να αντιμετωπίσουν άντρες και αγόρια. Για δεκαετίες, η ψυχολογία επικεντρώθηκε σε άντρες, και συγκεκριμένα σε λευκούς άντρες, σχετικά με τον αποκλεισμό άλλων ατόμων. Εξάλλου, οι άντρες ακόμα κυριαρχούν επαγγελματικά και πολιτικά. Ωστόσο, αυτή η κυριαρχία έχει επιφέρει πολλά αρνητικά. Οι άντρες διαπράττουν το 90% των ανθρωποκτονιών στις ΗΠΑ και είναι το 77% των θυμάτων ανθρωποκτονίας. Είναι 3,5 φορές πιο επιρρεπείς από τις γυναίκες να πεθάνουν από αυτοκτονία, και το προσδόκιμο ζωής τους είναι 4,9 χρόνια λιγότερο από τις γυναίκες. Τα αγόρια είναι πολύ πιο πιθανό να πάσχουν από διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/ υπερκινητικότητας και αντιμετωπίζουν πιο αυστηρές τιμωρίες στο σχολείο και ειδικά τα αγόρια με διαφορετικό χρώμα.

Ο Οδηγός τη APA προσπαθεί να αναγνωρίσει και να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα στα αγόρια και τους άντρες διατηρώντας μία ευαισθησία στο ανδροκεντρικό παρελθόν. Έπειτα από 13 χρόνια προσπάθειας (2005-2018), όπου χρησιμοποίησαν τα ευρήματα 40 χρόνων έρευνας που έδειχνε ότι η τοξική αρρενωπότητα είναι ψυχολογικά επιβλαβής και η κοινωνικοποίηση των αγοριών μέσω της οποίας καταστέλλονται τα συναισθήματά τους μπορούν να προκαλέσουν ζημιά με αντίκτυπο τόσο στην ψυχολογία όσο και στη συμπεριφορά τους. Σύμφωνα με τον Ronald F. Levant, πρώην πρόεδρος της APA, παρόλο που οι άντρες απολαμβάνουν προνόμια από την πατριαρχία, έχουν και επιπτώσεις.

Επιπλέον, η APA ορίζει την παραδοσιακή αρρενωπότητα ως μία σειρά συμπεριφορών σχετικές με το σεξισμό, την αποφυγή εμφάνισης αδυναμίας και συναισθήματος, περιπέτεια, κίνδυνο και βία. To 2007, ερευνητές από το Κολέγιο της Βοστώνης, βρήκαν ότι όσο περισσότερο οι άντρες ενσωματώνονται στις νόρμες αρρενωπότητας, τόσο περισσότερο πιθανόν είναι να θεωρήσουν ως φυσιολογικές τις επικίνδυνες ανθυγιεινές συμπεριφορές που έχουν συνδεθεί με προβλήματα σωματικής υγείας, δηλαδή τη χρήση ουσιών όπως αλκοόλ και τσιγάρα, και την πρώιμη θνησιμότητα. Γενικότερα, η άρνηση των ανδρών για φροντίδα του εαυτού τους επεκτείνεται και στην ψυχολογική βοήθεια. Παρά λοιπόν τα προβλήματα αυτά όσοι άντρες είναι μεγαλωμένοι με τις παραδοσιακές αρχές συνήθως δεν ζητάνε βοήθεια από ειδικούς ψυχικής υγείας. Ενώ, όταν ζητούν βοήθεια μερικές φορές αντιμετωπίζουν διακρίσεις λόγω φύλου, κάτι που μπορεί να επηρεάσει τη διάγνωση και τη θεραπεία. Έτσι, είναι δυνατόν να περιοριστεί η ψυχολογική τους ανάπτυξη, να επηρεαστεί η ψυχική τους υγεία με αποτέλεσμα να προκληθεί σύγκρουση μεταξύ των δύο φύλων.

Για τους λόγους αυτούς η APA έβγαλε τις παρακάτω 10 οδηγίες:

1. Οι ψυχολόγοι προσπαθούν να αναγνωρίσουν ότι οι αρρενωπότητες κατασκευάζονται βάσει κοινωνικών, πολιτιστικών και συμφραζομένων κανόνων.
2. Οι ψυχολόγοι προσπαθούν να αναγνωρίσουν ότι τα αγόρια και οι άνδρες ενσωματώνουν πολλαπλές πτυχές στην κοινωνική τους ταυτότητα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
3. Οι ψυχολόγοι κατανοούν τον αντίκτυπο της εξουσίας, του προνομίου και του σεξισμού στην ανάπτυξη των αγοριών και των ανδρών και στις σχέσεις τους με τους άλλους.
4. Οι ψυχολόγοι προσπαθούν να αναπτύξουν μια ολοκληρωμένη κατανόηση των παραγόντων που επηρεάζουν τις διαπροσωπικές σχέσεις των αγοριών και των ανδρών.
5. Οι ψυχολόγοι προσπαθούν να ενθαρρύνουν τη θετική συμμετοχή του πατέρα και τις υγιείς οικογενειακές σχέσεις.
6. Οι ψυχολόγοι προσπαθούν να υποστηρίξουν εκπαιδευτικές προσπάθειες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των αγοριών και των ανδρών.
7. Οι ψυχολόγοι προσπαθούν να μειώσουν τα υψηλά ποσοστά των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα αγόρια και οι άντρες που αντιμετωπίζουν και ενεργούν στη ζωή τους όπως, η επιθετικότητα, η βία, η κατάχρηση ουσιών και η αυτοκτονία.
8. Οι ψυχολόγοι προσπαθούν να βοηθήσουν τα αγόρια να συμμετέχουν σε συμπεριφορές που σχετίζονται με την υγεία.
9. Οι ψυχολόγοι προσπαθούν να οικοδομήσουν και να προωθήσουν ψυχολογικές υπηρεσίες ευαίσθητες στο φύλο.
10. Οι ψυχολόγοι κατανοούν και προσπαθούν να αλλάξουν θεσμικά, πολιτιστικά και συστημικά προβλήματα που επηρεάζουν τα αγόρια και τους άνδρες μέσω της υπεράσπισης, της πρόληψης και της εκπαίδευσης.

Ηθικό δίδαγμα της ιστορίας…μέτρον άριστον! Οι ακραίες συμπεριφορές οδηγούν πάντοτε σε ακραία αποτελέσματα.

Πηγή: https://www.apa.org/about/policy/boys-men-practice-guidelines.pdf