Διαδίκτυο

Χρήση ή κατάχρηση

Aπό την Ελένη Ατσάρου,

Μια πληροφορία μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για την πραγματοποίηση μιας αλλαγής, για την οργάνωση ενός γεγονότος ή την πραγματοποίηση μιας δράσης που θα προσπαθεί να επιτύχει ένα σκοπό. Το μέσο που θα χρησιμοποιηθεί όμως κάθε φορά μπορεί να αποτελέσει μια μεγάλη δύναμη χάρη στην οποία το μήνυμα θα λάβει ανάλογη έκταση φτάνοντας να γίνει γνωστό σε έναν μεγάλο αριθμό ατόμων που έχουν πρόσβαση στο εν λόγω μέσο. Αυτός ο τόσο θετικός και βοηθητικός τρόπος χρήσης των μέσων που έχουν δημιουργηθεί χάρη στην τεχνολογία απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή προκειμένου να φέρει αποτελέσματα.

Για πολλούς ανθρώπους τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λειτουργούν ως ένας τρόπος επικοινωνίας, το άυλο αποτέλεσμα της επιθυμίας των ανθρώπων να επικοινωνήσουν με τους συνανθρώπους τους, δίχως τον περιορισμό της απόστασης ή του χρόνου. Όμως από τη στιγμή που θα αρχίσουν να χρησιμοποιούνται ως βασικά μέσα επικοινωνίας μπορεί ταυτόχρονα να γίνουν η αιτία ενδυνάμωσης κάποιων σχέσεων που έχουν δημιουργηθεί εκτός διαδικτύου. Παράλληλα προσφέρεται η δυνατότητα σε κάποιους ανθρώπους που είναι άγνωστοι να «γνωριστούν» και να αρχίσουν να δημιουργήσουν επικοινωνιακούς δεσμούς. Όλα αυτά αποτελούν την καλή πλευρά της τεχνολογίας, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της κοινωνίας που ολοένα και περισσότερο στηρίζεται σε αυτά προκειμένου να μπορέσουν τα μέλη της να διατηρήσουν τους επικοινωνιακούς τους δεσμούς.

Όμως δεν υπάρχει καμία εγγύηση αναφορικά με τον τρόπο χρήσης της κάθε διαδικτυακής μας συνομιλίας, της κάθε ανάρτησης που δημοσιεύουμε ή του κάθε σχολίου που θελήσαμε να κάνουμε συνειδητά ή σε μια στιγμή παρόρμησης για να εκφράσουμε τη γνώμη μας. Ακόμη και το πιο απλό μήνυμα μπορεί να χαρακτηριστεί ύποπτο, χυδαίο ή με ένα σωρό άλλες αρνητικές λέξεις που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Έτσι καταλήγει ένα μήνυμα να αλλάζει τελείως μορφή και να γίνεται ένα απομεινάρι αυτού που ήταν στην αρχή κι αυτό αν δεν καταλήξει να αλλάξει τελείως το νόημα του περιεχομένου του.

Εκτός από το ίδιο το μήνυμα σε αυτές τις περιπτώσεις ένα σημαντικό ζήτημα που προκύπτει είναι οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει ο ίδιος ο χρήστης καθώς ένας αρνητικός χαρακτηρισμός είναι δύσκολο να ξεχαστεί, αλλά πολύ εύκολο να διαδοθεί φτάνοντας ακόμη και να ξεπεράσει τα όρια του ψηφιακού κόσμου. Η πιο «απλή» συνέπεια που μπορεί να προκύψει είναι η απώλεια φίλων από τον ψηφιακό κόσμο επειδή πίστεψαν κάποια παραλλαγμένη εκδοχή του μηνύματός σου, ενώ στη χειρότερη περίπτωση μπορεί να αποκλειστείς από τα μέσα αυτά αδυνατώντας να εκφράσεις τη δική σου εκδοχή των γεγονότων και στη συνέχεια αν το θελήσεις να αποχωρίσεις ναι μεν εθελοντικά, αλλά έχοντας ξεκαθαρίσει το τοπίο, έχοντας διαλύσει τις αμφιβολίες που δημιουργήθηκαν και πάνω από όλα έχοντας αποδώσει εσύ ο ίδιος το δικό σου επιθυμητό νόημα σε αυτό που έγραψες.

Στην περίπτωση της τεχνολογίας ωστόσο δεν αλλάζει μόνο ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να γίνει αντιληπτό ή κατανοητό ένα μήνυμα. Αλλάζει γενικώς ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούμε και επικοινωνούμε ως άνθρωποι τώρα πια. Αυτό ισχύει κυρίως για τις περιπτώσεις εκείνες που ως χρήστες δεχόμαστε μόνο τη μια πλευρά των γεγονότων δίχως να εξετάσουμε αν ισχύει η ερμηνεία που έχει γίνει από κάποιον άλλο ή αν το αυτό που έχει γράψει κάποιος στο διαδίκτυο είναι σωστό. Μοιάζει δηλαδή ευκολότερο για κάποιους χρήστες του διαδικτύου να αποδέχονται το νόημα που αποδίδει κάποιος άλλος σε μια πρόταση αντί να προσπαθήσουμε οι ίδιοι να κατανοήσουμε με το δικό μας μοναδικό τρόπο αυτό που προσπαθεί να εκφράσει ένας άλλος χρήστης του διαδικτύου.

Το μέσο συνεπώς από μόνο του αποτελεί ένα λόγο για λιγότερη προσπάθεια κατανόησης αυτού που επιθυμεί να εκφράσει ένας φίλος, ένας γνωστός, ένας άλλος άνθρωπος μέσα από το διαδίκτυο. Δεν είναι ο μοναδικός λόγος, ούτε αποτελεί τη μοναδική αιτία εξαιτίας της οποίας το νόημα αλλάζει, αλλοιώνεται και παίρνει μια καινούρια άγνωστη μορφή ακόμη και για τον δημιουργό του. Ο κύριος λόγος εξαιτίας του οποίου προκύπτει αυτή η τροπή είναι ο τρόπος με τον οποίο έχουμε μάθει να χρησιμοποιούμε την τεχνολογία και τα εργαλεία της. Δυστυχώς συνηθίσαμε να χρησιμοποιούμε την τεχνολογία ως ένα φυτώριο παραγωγής μασημένων ιδεών τις οποίες δεν έχουμε κανένα σκοπό να αναλύσουμε εις βάθος προσπαθώντας να σχηματίσουμε τα δικά μας συμπεράσματα, να δημιουργήσουμε φίλτρα αξιολόγησης για καθετί που διαβάσουμε στο διαδίκτυο και να το αξιολογούμε. Εν κατακλείδι, η τεχνολογία από μόνη της δεν μπορεί να είναι ούτε καλή, ούτε κακή. Μπορεί να έχει μόνο το πρόσημο που της αποδίδουμε εμείς οι ίδιοι ως χρήστες της, αναλόγως του τρόπου με τον οποίο την χρησιμοποιούμε.