Γράφει η Ελένη Μαυροπούλου

Ο κλάδος της νομικής επιστήμης με την χρήση της τεχνητής νοημοσύνης παράγει ένα καινούργιο λεκτικό, οπτικό και ακουστικό περιεχόμενο το οποίο βασίζεται σε προηγούμενα δεδομένα. Είναι γνωστό ότι αυξάνεται η παραγωγικότητα, εξοικονομείται ο χρόνος αφού η νομική έρευνα διεξάγεται μέσα από βάσεις δεδομένων , η έρευνα είναι πιο αποτελεσματική ενώ γίνεται αυτόματα η σύνταξη δικογραφιών και νομικών κειμένων. Επίσης γνωστή είναι η ύπαρξη ορισμένων εργαλείων που διευκολύνουν τόσο τους δικηγόρου όσο και την πρόσβαση των πολιτών στην δικαιοσύνη.

Παρακάτω θα αναλυθούν ορισμένα πρακτικά παραδείγματα χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης από το νομικό σύστημα.

• Προγνωστική ανάλυση

Ένας αλγόριθμος  AI έχει την δυνατότητα να αναλύσει ιστορικά δεδομένα δικαστικών υποθέσεων με σκοπό της πρόβλεψη ενός πιθανού αποτελέσματος δικαστικής διαμάχης , έτσι μειώνεται ο όγκος συσσωρευμένων υποθέσεων. (Οικονομίδης & Καζαντζίδου , 2024)

• ΥπόθεσηState vs Loomis , 881N. W. 2d 749 (Wis. 2016) [ ΗΠΑ]

Το δικαστήριο χρησιμοποίησε το σύστημα της τεχνητής νοημοσύνης για την διαδικασία επιμέτρησης της ποινής και την εκτίμηση του κινδύνου υποτροπής. Το παραπάνω έγινε με στόχο την διασφάλιση της δικαστικής διαφάνειας , ενώ επιτεύχθηκε με την  συνεργασία της τεχνητής νοημοσύνης και του ανθρώπινου μυαλού. (Τσάμπα, 2023)

• Υποθέσεις στις οποίες έγινε χρήση του ChatGPT

Στην υπόθεση Avianca [ Roberto Mata Vs Avianca ] έγινε χρήση του ChatGPT από τους δικαστές για την υποστήριξη των ισχυρισμών τους . Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να κάνουν παραπομπές σε ανύπαρκτες δικαστικές αποφάσεις και αναληθή στοιχεία. Παρόμοια χρήση έγινε και στην υπόθεση Harber Vs HMRC (Χιόνι, 2024) 

• Λογισμικό COMPAS (Correctional Offender Management Profiling for Alternative Sanctions)

Πρόκειται για μια αλγοριθμική τεχνική, η οποία χρησιμεύει στην κατάταξη των εγκληματιών σε κλίμακες επικινδυνότητας , ως εργαλείο αξιολόγησης των πιθανοτήτων υποτροπής από τους αμερικανούς δικαστές . (law spot.gr, 2020)

• Wave Sciences

Πρόκειται για έναν αλγόριθμο ο οποίος δίνει λύση στο λεγόμενο πρόβλημα του “ Cocktail party”  στο δικαστήριο. Οι φωνές στο παρασκήνιο μπορεί να κάνουν τις ηχογραφήσεις άχρηστες και να μην δοθεί σημασία σε δεδομένα σημαντικά για την δίκη. Με αυτόν τον αλγόριθμο υπάρχει η δυνατότητα απομόνωσης του ήχου. (Woollacott, 2024)

• Κλώνος φωνής AI

Η βουλευτής της Βιρτζίνια Τζένιφερ Γουέξτον , η οποία διαγνώστηκε με  προοδευτική υπερπυρηνική παράλυση , κάτι που την δυσκολεύει να μιλήσει , χρησιμοποίησε ένα πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης (AI) για να μιλήσει στη Βουλή. (Lawmaker uses AI voice clone to address Congress, 2024)

• Luminance

Πρόκειται για μια δικαστική υπόθεση , η οποία κατάφερε να ολοκληρωθεί μ τις δύο πλευρές να εκπροσωπούνται από δικηγόρους τεχνικής νοημοσύνης. Η βρετανική νομική εταιρεία Luminance δημιούργησε δύο προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης που μπορούν να λειτουργούν ως δικηγόροι και αποφασίστηκε να αναλάβουν μια διαπραγμάτευση για ένα συμβόλαιο που ήθελε να συνάψει η δικηγορική εταιρεία με την εταιρεία ProSapient που είναι πελάτης της. Το ένα σύστημα ανέλαβε την εκπροσώπηση της δικηγορικής εταιρείας και το άλλο τον πελάτη της. (Naftemporiki.gr, 2023)

• Εφαρμογή DoNotPay

 Αυτή η εφαρμογή θεωρείται ως το πρώτο «δικηγορικό ρομπότ» στον κόσμο. Δηλαδή πρόκειται για ένα ρομπότ που εκτελεί χρέη δικηγόρου και βοηθά τους χρήστες να συντάξουν νομικές επιστολές . (Belton, 2021)

Παράλληλα με τα παραπάνω υπάρχουν 3 τρόποι χρήσης του AI στο δικαστήριο.

1. Χρήση AIενώπιον δικαστηρίου : η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργεί ως ενδιάμεσος λήπτης αποφάσεων .
2. Χρήση AIαπό το δικαστήριο : πρόκειται για προγραμματισμούς, διοικητικές εφαρμογές και μεταφράσεις . Στην Αγγλία και την Ουαλία έχουν εισαγάγει προσεκτική έγκριση για τους δικαστές να χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη στην εργασία τους . Βέβαια οι δικαστές πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να έχουν βγάλει τα συμπεράσματά τους σύμφωνα με την νομική έρευνα που έχουν κάνει οι ίδιοι.
3. Χρήση AIκατά την εξέταση του δικαστηρίου : πρόκειται για τις εταιρείες τεχνολογικού δικαίου, οι οποίες έχουν δημιουργήσει εφαρμογές που ενεργούν σε σύνολα δεδομένων συγκεκριμένων δικαστών επιτρέποντας την πρόβλεψη των επιλογών και των αποφάσεων αυτού του δικαστή για μελλοντικές υποθέσεις. Η γαλλική νομοθεσία απαγορεύει το παραπάνω καθώς ασκεί πίεση στην δικαστική ακεραιότητα. (Οικονομίδης & Καζαντζίδου , 2024)

Στην Ελλάδα η τεχνητή νοημοσύνη έχει χρησιμοποιηθεί για την λήψη διοικητικών αποφάσεων σχετικών με το κτηματολόγιο. Με αυτόν τον τρόπο επιταχύνεται η διαδικασία νομικού ελέγχου των συμβολαίων.  Όπως φαίνεται από τις παραπάνω πρακτικές εφαρμογές οι τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διευκολύνει το νομικό σύστημα . Παρόλα αυτά εγείρονται προβληματισμοί σχετικοί με τα ανθρώπινα δικαιώματα , το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα, την προστασία των προσωπικών δεδομένων , την διαφάνεια, την πιθανή δημιουργία διακρίσεων ( αλγοριθμική προκατάληψη). Καλό θα ήταν να επιτευχθεί μια εξισορρόπηση μεταξύ της τεχνητής νοημοσύνης και του ανθρώπινου παράγοντα για να υπάρξει μια πιο ωφέλιμη λειτουργία του νομικού συστήματος.   

Πηγές

Belton, P. (2021, August ). Would you let a robot lawyer defend you? 

law spot.gr. (2020). Η Τεχνητή Νοημοσύνη στην υπηρεσία μιας Έξυπνης Δικαιοσύνης. 

Lawmaker uses AI voice clone to address Congress. (2024, July). 

Naftemporiki.gr. (2023, Νοέμβριος ). Για πρώτη φορά μια νομική υπόθεση ολοκληρώνεται με τις δύο πλευρές να εκπροσωπούνται από δικηγόρους τεχνητής νοημοσύνης. 

Woollacott, E. (2024, September ). AI’s solution to the ‘cocktail party problem’ used in court.

Οικονομίδης, Β., & Καζαντζίδου , Ε. (2024, Οκτώβριος). Η Τεχνητή Νοημοσύνη αλλάζει τον νομικό κόσμο: Πλεονεκτήματα και προκλήσεις. 

Τσάμπα, Β. (2023). Η Συμβολή της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Απονομή Δικαιοσύνης.

Χιόνη, Γ. (2024, Μάρτιος). Τεχνητή Νοημοσύνη και δικαστηριακή πρακτική: Εργαλείο αρωγής ή προβληματισμού;