Αν το καλοσκεφτούμε, η θέση του ψυχοθεραπευτή αποτελεί μια θέση ισχύος. Από τη μία, έχουμε έναν θεραπευόμενο, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να μας μιλήσει για όλα όσα τον προβληματίζουν και από την άλλη, έχουμε ένα θεραπευτή, ο οποίος επιλέγει πότε θα μιλήσει και πότε θα σωπάσει. Πρόβλημα αναδύεται στην περίπτωση που ο θεραπευτής καταχραστεί τη θέση αυτή και αποφασίσει μέσα από τις συνεδρίες να ικανοποιήσει τις ναρκισσιστικές και μεγαλομανιακές του ανάγκες και φιλοδοξίες. Αυτό, θέτει σοβαρά εμπόδια στην πορεία και την εξέλιξη της θεραπείας. Συγκεκριμένα, ο νάρκισσος θεραπευτής, μπορεί να έχει την τάση:
- Να μιλάει στο κινητό και να απαντάει σε μηνύματα κατά τη διάρκεια των συνεδριών
- Να μην ακούει τον θεραπευόμενο
- Να θέλει διαρκώς να τον θαυμάζουν
- Να ισχυρίζεται ότι η σχέση που έχουμε μαζί του είναι «ξεχωριστή»
- Να μη σέβεται τα όριά μας και να μας εκμεταλλεύεται
- Να χρησιμοποιεί το χάρισμα που διαθέτει για να μας γοητεύσει
- Να θυμώνει όταν τον αντιμετωπίζουμε
- Να ακυρώνει τις συνεδρίες τελευταία στιγμή
Ο νάρκισσος θεραπευτής εισέρχεται στο χώρο της ψυχικής υγείας, με ανεκπλήρωτες παιδικές ανάγκες και αθεράπευτα ψυχικά τραύματα. Είναι οδηγούμενος συνήθως από πενιχρά κίνητρα, όπως το χρήμα και η δόξα και γοητευμένος από την ιδέα ότι θα «σώσει» κάποιον που χτυπάει την πόρτα του, παρακαλώντας τον γονατιστός να τον βοηθήσει. Η θέση ισχύος τον κάνει να νιώθει σημαντικός, ενώ η προσοχή και ο θαυμασμός που λαμβάνει τον τροφοδοτεί. Όλα αυτά φυσικά υπονομεύουν την ψυχική υγεία του θεραπευόμενου και τη θεραπευτική διαδικασία εν γένει.
Ευτυχώς, οι νάρκισσοι θεραπευτές είναι λίγοι σε αριθμό. Ως επί το πλείστον, οι ψυχοθεραπευτές είναι ηθικοί, γνωρίζουν και ακολουθούν κατά γράμμα τον Κώδικα Δεοντολογίας τους, δεν παραβιάζουν τα όρια των θεραπευόμενών τους, είναι ικανοί και άρτια καταρτισμένοι, έχουν ενσυναίσθηση και αντιμετωπίζουν με προσοχή τα ζητήματα των ωφελούμενών τους.
Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι η επιλογή του ψυχοθεραπευτή μας είναι μια επιλογή που θα πρέπει να κάνουμε βιαστικά, ούτε μια επιλογή που θα πρέπει να γίνεται μέσα από μπροσούρες και διαφημιστικά φυλλάδια. Τα πτυχία, τα σεμινάρια και τα χρόνια εκπαίδευσης καμιά φορά δεν αρκούν για να θεωρείται κάποιος ψυχοθεραπευτής. Γενικότερα, η επιλογή του θεραπευτή μας θα πρέπει να γίνεται ύστερα από σοβαρή αναζήτηση, ενώ, σημαντικό είναι να τους αξιολογούμε -όπως ακριβώς μας αξιολογούν και αυτοί- έτσι ώστε εάν παρατηρήσουμε ναρκισσιστικές τάσεις, να αναζητήσουμε βοήθεια από άλλον ειδικό.
Ονομάζομαι Εσμεράλντα Γκιόκα και είμαι τελειόφοιτη του τμήματος ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Την περίοδο αυτή εκπονώ την πρακτική μου στο Διεθνές Ινστιτούτο για την Κυβερνοασφάλεια (Csii), στο οποίο ασχολούμαι με τη συγγραφή άρθρων και την τηλεφωνική υποστήριξη.