Πώς ήταν εκείνη η στιγμή που στάθηκες μπροστά από κοινό για να εκφωνήσεις έναν λόγο ; Να λύσεις μια άσκηση στον πίνακα; Να παρουσιάσεις μια εργασία ή και να εξεταστείς προφορικά; Τι συναισθήματα σου είχαν προκληθεί εκείνη τη στιγμή ;
Η αίσθησης της ντροπής είναι ένα πολύ σύνηθες συναίσθημα , το οποίο αναδεύεται σε συνθήκη όπου το άτομο βρίσκεται μπροστά σε ακροατήριο ,σε ένα πρόσωπο υψηλής θέσης και επιδιώκει να επιδείξει την αξία του. Μιλώντας για την αξία του στη προκειμένη περίπτωση αναφερόμαστε στις προθέσεις του, στο έργο που επιτελεί και στις δυνατότητες που διαθέτει. Για ένα άτομο η εικόνα του, ιδίως η κοινωνική αποτελεί ένα βασικό κριτήριο για να προχωρήσει, να αναδειχθεί και να εξελιχθεί τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο. Εάν φανταστείτε μια κλίμακα που αναπαριστά τη ντροπή και το άγχος που βιώσατε σε τέτοιες κοινωνικές περιστάσεις που θα τοποθετούσατε τον εαυτό σας ; Όσο ο αριθμός στη κλίμακα αυτή αυξάνεται συναντάμε συμπτώματα κοινωνικού άγχους.
Το κοινωνικό άγχος αναφέρεται στη δυσλειτουργική συμπεριφορά ενός ατόμου στα πλαίσια μιας κοινωνικής συναναστροφής. Το άτομο που εμφανίζει αυτές τις ενδείξεις βιώνει άγχος και αγωνία κάθε φορά που θα πρέπει να συστηθεί ,να προβάλει δηλαδή τον εαυτό του μπροστά σε νέα πρόσωπα. Η δυσκολία της επικοινωνίας και μιας νέας γνωριμίας εμποδίζει το άτομο από τη συμμετοχή του σε κοινωνικές συγκεντρώσεις καθώς κάθε φορά που καλείται να τις αντιμετωπίσει βιώνει αρνητικά συναισθήματα και αίσθηση φόβου. Η αίσθηση αυτή του φόβου θα μπορούσε να εκφραστεί ακόμα περισσότερο όταν το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με μια κοινωνική υποχρέωση, όπως μια συνέντευξη για εργασία, μια δημόσια ομιλία ,μια συζήτηση με τον προϊστάμενο του κ.α. Αυτές οι ενέργειες πυροδοτούν το υπάρχον αίσθημα ντροπής και το μετατρέπουν σε φόβο αποτυχίας. Το κοινωνικό άγχος και η κοινωνική φοβία λοιπόν αποτελούν διαταραχές, οι οποίες επηρεάζουν τόσο τη κοινωνική όσο και τη διαπροσωπική ζωή ενός ανθρώπου.
Όμως κάπου εδώ πρέπει να τονίσουμε πως η ντροπαλότητα σαν χαρακτηριστικό ανεξάρτητο αποτελεί ένα στοιχείο προσωπικότητας του ατόμου και δεν καθορίζει αυτή καθαυτή τη κοινωνική του φοβία. Το κοινωνικό άγχος φέρει ως σύμπτωμα τα αρνητικά συναισθήματα έντασης και στρες που εκδηλώνονται όταν ένα άτομο καλείται να επιτελέσει μια ενέργεια μπροστά σε κοινό, να δημιουργήσει μια νέα κοινωνική επαφή ή να διεκδικήσει κάτι που επιθυμεί. Ως απόρροια αυτής της κατάστασης το άτομο μπορεί να προλάβει μια εικόνα ντροπής και αναστολής καθώς μαζεύεται και εκδηλώνει αμηχανία. Ο φόβος πως θα αποτύχει ή θα έρθει αντιμέτωπος με την κριτική των άλλων τον κρατά δέσμιο στο να αισθανθεί άνετα.
Είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα σημάδια άγχους και να συμβουλευόμαστε κάποιον ειδικό όταν αντιλαμβανόμαστε πως αυτά μας κρατάνε πίσω από τις κοινωνικές μας υποχρεώσεις. Με τις σωστές τεχνικές διαχείρισης και τη σωστή ψυχοθεραπευτή παρέμβαση μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το κοινωνικό άγχος και να ενταχθεί ομαλότερα σε κοινωνικές δραστηριότητες.
Ονομάζομαι Στέλλα Σιμωνίδου και είμαι απόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στα πλαίσια του αντικειμένου μου, με απασχολεί ιδιαίτερα η φύση του ηλεκτρονικού εγκλήματος και η παροχή βοήθειας σε εφήβους και ενήλικους.