Το snuff film πρωτοεμφανίστηκε ως όρος το 1971 με την κυκλοφορία του βιβλίου ‘The Family: The Story of Charles Manson’s Dune Buggy Attack Battalion’ του Ed Sanders. Πρόκειται για ταινίες που απεικονίζουν αληθινές δολοφονίες ανθρώπων και θυσίες ζώων. Ακόμη περιλαμβάνουν και σεξουαλικά όργια που οδηγούν πολλές φορές στο θάνατο των συμμετεχόντων. Η ζωντανή μετάδοση εγκλημάτων στα social media και στις πλατφόρμες διαμοιρασμού βίντεο έχει συνδεθεί στενά με τα snuff films, διότι υποστηρίζεται πως επρόκειτο για εξέλιξη των ταινιών αυτών.
Το διαδίκτυο και οι νέες δυνατότητες μαγνητοσκόπησης και μετάδοσης της εικόνας οδήγησαν σε νέα μονοπάτια την αποτύπωση και μετάδοση του εγκλήματος. Τα κινητά τηλέφωνα και οι φορητές συσκευές έχουν την ικανότητα άμεσης λήψης βίντεο και φωτογραφιών, με αποτέλεσμα να μπορούν να καταγράψουν τα εγκλήματα τη στιγμή που γίνονται και να τα μεταδώσουν με τη βοήθεια του διαδικτύου σε διεθνή εμβέλεια. Κάποια από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, το Instagram, καθώς και η πλατφόρμα του YouTube, παρέχουν τη δυνατότητα σε όλα τα μέλη τους να μεταδίδουν live χωρίς κόστος.
Η μαγνητοσκόπηση μιας δολοφονίας ενός ανθρώπου μπορεί να γίνει για οικονομικούς, πολιτικούς ή ακόμη και για ψυχαγωγικούς λόγους.
Η ζωντανή μετάδοση εγκλημάτων έχει ποικιλόμορφο περιεχόμενο. Είτε πρόκειται για σεξουαλικά αδικήματα, είτε για τρομοκρατίες, είτε για εγκλήματα μίσους με ρατσιστικό περιεχόμενο, εκφοβισμό, σωματική επίθεση. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, η βιντεοσκόπηση του εγκλήματος από τον δράστη είναι αυτοσκοπός. Διότι το έγκλημα δεν θα υπήρχε χωρίς την καταγραφή και ζωντανή μετάδοση του, η μετάδοση είναι που κάνει γνωστό το δράστη για την ειδεχθή πράξη του σε όλη την οικουμένη και διευρύνει τη δημοσιότητα και τη φήμη την οποία επιθυμεί να λάβει.
Πρόκειται για νάρκισσους χαρακτήρες, που έχουν την ανάγκη να ασκούν έλεγχο αφαιρώντας ή προκαλώντας ζημιά σε ανθρώπινες ζωές. Προσπαθούν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να υπερηφανεύονται για τα κατορθώματα τους, ώστε να αποκτήσουν την αίσθηση αυτοδυναμίας και αυτοσημασίας. Κυρίως οι δράστες τέτοιων εγκλημάτων είναι γένους αρσενικού, ενώ τα θύματα τους γυναίκες και παιδιά.
Οι αιτίες που οδηγούν τον δράστη να καταγράψει την αποτρόπαια και ειδεχθή πράξη του αναλύεται κυρίως σε τρεις κοινωνιολογικές έννοιες, οι οποίες είτε εμφανίζονται ταυτόχρονα όλες μαζί, είτε μεμονωμένα στο δράστη.
- Οι δράστες βιντεοσκοπούν τα θύματα τους στην τέλεση ενός βιασμού, παρακινούμενοι για τη δημιουργία ενός πορνό βιασμού και παράλληλα της ταπείνωσης τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η βιντεοσκόπηση αποτελεί στοιχείο της σεξουαλικής επιθυμίας που τους έδωσε και το κίνητρο για την επίθεση τους στο θύμα.
- Επίσης, ο δράστης μπορεί να καταγράφει το έγκλημα του για την περαιτέρω ταπείνωση του θύματος, μέρος της οποίας είναι η ψυχολογική και σωματική κακοποίηση. Το θύμα πέρα από την επίθεση που δέχεται έχει να αντιμετωπίσει και την διαπόμπευση από την μετάδοση του σχετικού υλικού, το οποίο παρατείνει χρονικά τις συνέπειες του εγκλήματος. Η καταγραφή σε αυτή τη περίπτωση επιδεικνύει την άνιση σχέση δυνάμεων μεταξύ δράστη και θύματος. Ο δράστης «αντικειμενοποιεί» το θύμα του και το μετατρέπει σε οπτικό προϊόν.
- Η βιντεοσκόπηση συνδέεται επίσης με την τάση να απαθανατίζεται κάθε αξιοσημείωτο γεγονός με τη χρήση κάμερας και κατά συνέπεια να ανεβαίνει στα social media. Ο δράστης με την τέλεση ενός τέτοιου γεγονότος εγείρεται και του δημιουργείται η ανάγκη να το καταγράψει.
Η ζωντανή μετάδοση του εγκλήματος συνήθως βοηθάει στη γρήγορη και επιτυχή σύλληψη του δράστη μέσω της άμεσης καταγγελίας των θεατών που παρακολουθούν εκείνη τι στιγμή τη live μετάδοση, ακόμη και από την ίδια την αστυνομία όταν γνωρίζει την ακριβή τοποθεσία του δράστη και τα στοιχεία που προσκομίζουν χρησιμοποιούνται εναντίον του στο δικαστήριο.
Είναι λάθος και ανήθικο να παίρνουμε μέρος σε τέτοια live, διότι με αυτόν τον τρόπο γινόμαστε μέρος της διεστραμμένης φαντασίας και όρεξης του δράστη, κατά συνέπεια είμαστε συνένοχοι. Τα εγκλήματα βίας σε ζωντανή μετάδοση αποτελούν ένα από τα πιο νοσηρά εγκλήματα της πορείας του διαδικτύου.
Τέλος παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει προσπάθειες για τη μείωση του φαινομένου, στη περίπτωση της Facebook η εταιρία έχει δεσμευτεί στο κοινό της πως θα προσπαθήσει να αποτρέψει να δημοσιεύονται τέτοια βίαια γεγονότα στην πλατφόρμα της. Ωστόσο, ο όγκος των δεδομένων δεν βοηθά στην παρακολούθηση όλων των ζωντανών μεταδόσεων. Το Facebook μπορεί να διαγράψει ένα τέτοιο βίντεο μετά τη μετάδοση από την πλατφόρμα της, όμως κομμάτια ή και ολόκληρα τα βίντεο παραμένουν στο διαδίκτυο.
Πηγές:
Ονομάζομαι Κούρεντα Ζωή και είμαι τελειόφοιτη του τμήματος Κοινωνιολογίας με κατεύθυνση εγκληματολογία του Παντείου Πανεπιστημίου. Αυτή τη χρονική περίοδο εκπονώ την πρακτική μου άσκηση στο Ινστιτούτο Κυβερνοασφάλειας (CSII), συμμετέχοντας σε δράσεις του Ινστιτούτου και στη συγγραφή άρθρων.