Video games για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες

Γράφει η Αθηνά Πάσχου, φοιτήτρια Computer Forensics

Τα βιντεοπαιχνίδια έχουν μπει για τα καλά στην ζωή των παιδιών, πολλές φορές σε βάρος της εκπαίδευσής τους στο σχολείο. Οι γονείς βλέπουν τους βαθμούς των παιδιών να πέφτουν όσο αυξάνονται οι ώρες μπροστά στην οθόνη. Η κατάσταση ίσως φαίνεται χειρότερη αν το παιδί έχει μαθησιακές δυσκολίες όπου το “λογικό” θα ήταν το παιδί να περνάει πολύ περισσότερη ώρα πάνω από τα βιβλία του παρά στα βιντεοπαιχνίδια. Το άρθρο αυτό εξετάζει κατά πόσο αυτό ισχύει και αν υπάρχουν οφέλη των βιντεοπαιχνιδιών στην αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών.

Θα ξεκινήσουμε με έναν σύντομο ορισμό των μαθησιακών δυσκολιών. Σύμφωνα με το άρθρο “Μαθησιακές δυσκολίες, είδη και εκπαιδευτική παρέμβαση” της κας Μέττας Γαρυφαλλιά και του κου Σκορδαλιού Εμμανουήλ, οι μαθησιακές δυσκολίες είναι ένας γενικός όρος που αναφέρεται σε μια ομάδα διαταραχών που γίνονται εμφανείς μέσω των δυσκολιών στην κατάκτηση και χρήση του λόγου. Αυτές οι δυσκολίες έχουν σχέση με δυσκολίες στην κατανόηση και παραγωγή προφορικού λόγου, στην κατανόηση και παραγωγή γραπτού λόγου ή τις μαθηματικές δεξιότητες. Αυτές οι διαταραχές είναι εγγενείς στο άτομο, θεωρούνται ότι οφείλονται σε δυσλειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος και μπορεί να παρατηρούνται σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πόσο σημαντική είναι η σωστή ενημέρωση ώστε αν το παιδί μας διαγνωστεί με μία μαθησιακή δυσκολία να το βοηθήσουμε να την αντιμετωπίσει. Κάποιες ενδεικτικές μαθησιακές δυσκολίες είναι η δυσλεξία, δυσορθογραφία-δυσγραφία, δυσαριθμησία, δυσαναγνωσία και Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ).

Η διάγνωση μίας μαθησιακής δυσκολίας ξεκινά από το στενό περιβάλλον του παιδιού. Το παιδί εμφανίζει δυσκολία στην μάθηση ορισμών, στην γνώση ημερομηνιών, μαχών, συνθηκών, ονομάτων, κλπ. Επίσης εμφανίζει δυσκολία στην κατανόηση γραφικών παραστάσεων και στην αντιγραφή από τον πίνακα. Ίσως κρατάει και το μολύβι τους σφιχτά ή με λάθος τρόπο οπότε το χέρι τους κουράζεται πολύ πιο γρήγορα. Ας πούμε εδώ ότι ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες δεν θα “προοδεύσει” όταν απλά πάρει διάγνωση, με τιμωρίες και πίεση, με τον χρόνο, με άτομα να του κάνουν τις εργασίες ή με ψυχολογική στήριξη μόνο. Το παιδί χρειάζεται μία ολοκληρωμένη παρέμβαση όσο πιο νωρίς γίνεται με μία αξιολόγηση από τους ειδικούς για να προσδιοριστεί το φάσμα των δυνατοτήτων του.

Οι γονείς σε συνεργασία με τον εκπαιδευτικό του παιδιού θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση για αξιολόγηση του παιδιού είτε σε δημόσιο είτε σε ιδιωτικό τομέα. Η αξιολόγηση θα αποφασίσει αν το παιδί θα μπει σε Ειδική Εκπαίδευση ή αν θα λάβει στα πλαίσια της φοίτησής του στο δημόσιο σχολείο Λογοθεραπεία. Η αντιμετώπιση παίρνει κάποιο χρονικό διάστημα αλλά, όσο πιο νωρίς αρχίσει, τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση για τη βελτίωση της κατάστασης του ατόμου. Επίσης, ο εκπαιδευτικός θα ήταν καλό να κάνει πρόβλεψη ώστε το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες να μην μένει πίσω αλλά να μαθαίνει με τους δικούς του ρυθμούς.

Τα βιντεοπαιχνίδια έχουν την δυνατότητα να είναι μία πιθανή εναλλακτική μορφή παρέμβασης στις μαθησιακές δυσκολίες καθώς έρευνες έχουν δείξει ότι η ενασχόληση με βιντεοπαιχνίδια για 25 λεπτά την ημέρα μπορεί να αντιμετωπίσει τυχόν κενά σε φαρμακολογικές και ψυχολογικές παρεμβάσεις για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Εκπαιδευτικά παιχνίδια έχουν δείξει θετικές επιδράσεις στην διάρκεια της προσοχής των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες. Επίσης τα εκπαιδευτικά παιχνίδια μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα άγχους των μαθητών και να βοηθήσουν στην περαιτέρω κατανόηση βασικών εννοιών. Κάποια παιχνίδια που μπορούν να αναφερθούν εδώ είναι το Boogies Academy και το Cuibrain.

Πιο συγκεκριμένα, τα βιντεοπαιχνίδια έχουν κάποια πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τις συμβατικές μεθόδους θεραπείας που αναφέρθηκαν παραπάνω. Είναι απείρως πιο προσβάσιμα από επισκέψεις σε ειδικούς. Εκμεταλλεύονται την ήδη υπάρχουσα εξοικείωση των παιδιών με την τεχνολογία οπότε τα παιδιά αντιδρούν λιγότερο σε αυτές τις θεραπείες. Επίσης τα παιδιά μπορούν να επαναλαμβάνουν τις δραστηριότητες ώστε να μαθαίνουν και να εμπεδώνουν τις γνώσεις που προσφέρουν τα παιχνίδια. Τα βιντεοπαιχνίδια ως εργαλεία θεωρούνται και πιο διασκεδαστικά για τα παιδιά καθώς τους ελκύει πιο πολύ η προοπτική να παίξουν το αγαπημένο τους παιχνίδι ή κάποιο εκπαιδευτικό παρά με άλλα εργαλεία θεραπείας. Επίσης, πολλά παιχνίδια προσφέρονται μέσω του Διαδικτύου οπότε οι γιατροί του παιδιού μπορούν να το παρακολουθούν απομακρυσμένα. Τέλος, η διαδραστικότητα είναι άλλο ένα σημαντικό πλεονέκτημα καθώς τα διαδραστικά βιντεοπαιχνίδια χτίζουν την κοινωνική συμπεριφορά, τα αγωνιστικά ένστικτα και την θέληση για συνέχεια της θεραπείας.

Εδώ πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι σε καμία περίπτωση τα βιντεοπαιχνίδια δεν πρέπει να αντικαταστήσουν την κλασική θεραπεία αλλά, αν είναι να το χρησιμοποιούν, πρέπει να γίνεται σε συνδυασμό με την θεραπεία και με την καθοδήγηση του ειδικού. Γενικά βλέπουμε ότι τα βιντεοπαιχνίδια βοηθάνε στην αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών και εφόσον χρησιμοποιηθούν σωστά, μπορούν να συνεισφέρουν στην μαθησιακή ανάπτυξη του παιδιού.

πηγές:https://eproceedings.epublishing.ekt.gr/index.php/edusc/article/view/2716

https://www.paidiatros.com/paidi/mathisi-sxoleio/mathisiakes-dyskolies-diagnosi-antimetopisi

https://soeonline.american.edu/blog/do-video-games-help-learning-disabilities