Γράφει η Λαμπρινή Ντουντούμη, επί πτυχίω MSc Investigative Psychology
Λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας και της κυριαρχίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη ζωή των εφήβων, οι τρόποι επικοινωνίας των ανθρώπων έχουν αλλάξει και έχει αντικατασταθεί κατά πολύ η προσωπική επαφή από τη διαδικτυακή συνομιλία. Ενώ, κατά τη διάρκεια της πανδημίας σημειώθηκε αύξηση στο φαινόμενο αυτό, οι στατιστικές έρευνες δείχνουν ακόμη ότι οι νέοι προτιμούν τα μηνύματα από τις κλήσεις και ότι η πλειονότητα, δηλαδή περίπου το 80% των ανθρώπων διαφόρων ηλικιών χρησιμοποιούν έστω μία πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης. Έτσι, το sexting που είναι καθαρά συνδεδεμένο με την ψηφιακή εποχή και αποτελεί τρόπο επικοινωνίας, είναι μία από τις πιο διαδεδομένες μεθόδους εξερεύνησης της σεξουαλικότητας και γνωριμιών μεταξύ των εφήβων.
Η ετυμολογία της λέξης sexting προέρχεται από τις λέξεις sex & texting. Ουσιαστικά, πρόκειται για την ανταλλαγή σεξουαλικών μηνυμάτων, γυμνών ή ημίγυμνων φωτογραφιών και βίντεο μέσω των social media, εφαρμογών γνωριμιών και γενικότερα με διάφορα ψηφιακά μέσα. Όμως, η ανταλλαγή αυτή δεν γίνεται πάντοτε με συναίνεση, καθώς, κυρίως στην εφηβεία, η πίεση των συνομήλικων μπορεί να επηρεάσει κατά πολύ τα παιδιά και να κάνουν πράγματα που δε θέλουν. Στη διεθνή επιστημονική κοινότητα δεν έχει επικρατήσει κάποιος κοινός ορισμός και έτσι είναι δύσκολο να μετρήσουμε τη συχνότητά του. Παρ’ όλα αυτά διάφορες έρευνες κάνουν λόγο για ποσοστά από 12%-88%.
Σύμφωνα με την παγκόσμια βιβλιογραφία υπάρχουν πολλοί λόγοι που οδηγούν τους εφήβους να ανταλλάξουν μηνύματα σεξουαλικού περιεχομένου. Λειτουργεί ως τρόπος έκφρασης και επικοινωνίας σε σεξουαλικές και ρομαντικές σχέσεις. Καθώς επίσης, πρόκειται για μία νέα σεξουαλική δραστηριότητα. Το sexting, ως συμπεριφορά στο διαδίκτυο σε ηλικίες που δεν μπορούν να καταλάβουν το εύρος των κινδύνων, μπορεί να έχει τραγικές συνέπειες. Οι κίνδυνοι ποικίλλουν από αυτοκτονικές τάσεις ή απόπειρα αυτοκτονίας, κατάθλιψη, χρήση ουσιών, bullying είτε διαδικτυακό είτε στο χώρο του σχολείου, μέχρι και θυματοποίηση εξαπάτησης (το λεγόμενο catfish) ή/και εκβιασμού, και τη διαρροή του υλικού αυτού στο διαδίκτυο. Στην τελευταία περίπτωση παύει να είναι μία απλή περίπτωση sexting και μετατρέπεται αυτόματα σε υπόθεση παιδικής πορνογραφίας, καθώς τα πρόσωπα που απεικονίζονται στο υλικό αυτό είναι ανήλικα. Ενώ, οι συνέπειες είναι χειρότερες όταν οι έφηβοι κάνουν sexting έπειτα από πίεση και εξαναγκασμό.
Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα όταν δεν το γνωρίζουμε. Γι’ αυτό το λόγο είναι απαραίτητη η ενδελεχής έρευνα για το sexting σε όλες τις ηλικίες. Η έρευνα αυτή θα προσφέρει γνώση τόσο ως προς την έκταση του προβλήματος όσο και ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης. Επιπλέον, θα πρέπει να γίνουν εθνικές καμπάνιες για την ενημέρωση όλων αναφορικά με το σέξτινγκ και την ασφαλή χρήση των social media καθώς και την εξερεύνηση της σεξουαλικότητας μέσω αυτών. Παρά την πρόοδο της κοινωνίας και τα πολλαπλά ερεθίσματα, πολλοί έφηβοι δε γνωρίζουν το παραμικρό σχετικά με τη σεξουαλικότητά τους και τις σεξουαλικές πράξεις, γιατί δεν έχουν σχετική ενημέρωση από την οικογένειά τους γίνοντας λεία σε άτομα και κυκλώματα που ψάχνουν τα θύματά τους στο διαδίκτυο προς οικονομικό όφελος.
Ακόμη, οι γονείς ή οι κηδεμόνες θα πρέπει να ενημερωθούν για τους ίδιους κινδύνους και για το πώς να προστατέψουν τα παιδιά τους, τόσο από τους άγνωστους στο διαδίκτυο όσο και από την πίεση των φίλων και συνομήλικών τους. Το sexting είναι ένα πολυδιάστατο φαινόμενο και έτσι πρέπει να προσεγγιστεί. Δεν αφορά μόνο το διαδίκτυο και τους κινδύνους, αλλά είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο, μία μορφή σχέσης που αφορά την ταυτότητα των εφήβων, τη σεξουαλικότητά τους, τον τρόπο έκφρασής τους.
Πηγές:
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2021.610474/full
https://www.jahonline.org/article/S1054-139X(17)30214-8/fulltext
Volunteer Team