Το ψυχολογικό προφίλ ενός παιδόφιλου

Πολλοί είναι εκείνοι που ακούγοντας τον όρο ”παιδόφιλος” σπεύδουν αμέσως και δικαίως να κατακρίνουν το εν λόγω άτομο, δίχως όμως να μπαίνουν σε βαθύτερες σκέψεις που αφορούν στο πώς ξεκίνησε όλη αυτή η συμπεριφορά, στο να παρατηρήσουν δηλαδή λίγο καλύτερα το άτομο, την συμπεριφορά του αρχικά προς την οικογένειά του, και έπειτα προς το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο. Ας εξετάσουμε πιο ενδελεχώς αρχικά τη έννοια του όρου ”παιδοφιλία”, ώστε να διασαφηνιστεί πλήρως.

Η παιδοφιλία είναι μια ψυχο-σεξουαλική διαταραχή, στην οποία το προτιμώμενο ή αποκλειστικό μέσο σεξουαλικής διέγερσης και ικανοποίησης είναι η φαντασίωση ή η πραγματική συμμετοχή σε σεξουαλική δραστηριότητα με παιδιά προεφηβικής ηλικίας (συνήθως 13 ετών και κάτω). Το ενδιαφέρον μπορεί να στρέφεται σε παιδιά του ίδιου φύλου ή σε παιδιά του άλλου φύλου. Μερικοί παιδόφιλοι έλκονται και από αγόρια και από κορίτσια. Ορισμένοι έλκονται μόνο από παιδιά, ενώ άλλοι έλκονται και από ενήλικες και από παιδιά.

Το επίκεντρο λοιπόν της παιδοφιλίας είναι η σεξουαλική δραστηριότητα με ένα παιδί. Οι σεξουαλικές συμπεριφορές που σχετίζονται με την παιδοφιλία καλύπτουν ένα φάσμα δραστηριοτήτων και ενδέχεται να εμπλέκουν τη χρήση βίας. Κάποιοι παιδόφιλοι περιορίζουν τη συμπεριφορά τους στο να επιδεικνύουν τα γεννητικά τους όργανα ή να αυνανίζονται μπροστά στο παιδί ή να θωπεύουν ή να ξεντύνουν το παιδί, χωρίς όμως να έχουν επαφή με τα γεννητικά όργανα του παιδιού. Άλλοι, ωστόσο, υποχρεώνουν το παιδί να συμμετάσχει σε στοματικό σεξ ή σε ολοκληρωμένη σεξουαλική πράξη.

Δεν υπάρχει χαρακτηριστικός τύπος παιδόφιλου. Ο παιδόφιλοι μπορεί να είναι νέοι ή ηλικιωμένοι, άντρες ή γυναίκες – παρόλο που η μεγάλη πλειοψηφία είναι άρρενες. Δυστυχώς, κάποιοι παιδόφιλοι είναι επαγγελματίες, στους οποίους έχει ανατεθεί η εκπαίδευση ή η προάσπιση της υγείας νεαρών ατόμων, ενώ άλλοι έχουν την επιμέλεια παιδιών από το οικογενειακό τους περιβάλλον.

Υπάρχουν διάφορες θεωρίες αναφορικά με τις αιτίες της παιδοφιλίας. Ένας μικρός αριθμός ερευνητών αποδίδουν την παιδοφιλία μαζί με τις άλλες μορφές παραφιλίας, σε βιολογικούς παράγοντες. Υποστηρίζουν ότι η τεστοστερόνη, μία από τις ανδρικές ορμόνες, προδιαθέτει τους άντρες να αναπτύσσουν παρεκκλίνουσες σεξουαλικές συμπεριφορές. Όσο αφορά τους γενετικούς παράγοντες, τα ερευνητικά δεδομένα δεν έχουν υποδείξει κάποιο γονίδιο που να σχετίζεται με την παιδοφιλία.

Οι περισσότεροι ειδικοί θεωρούν ότι η παιδοφιλία οφείλεται σε ψυχοκοινωνικούς παράγοντες, παρά σε βιολογικά χαρακτηριστικά. Κάποιοι πιστεύουν ότι η παιδοφιλία είναι το αποτέλεσμα σεξουαλικής κακοποίησης του ατόμου κατά την παιδική ηλικία. Άλλοι πιστεύουν ότι απορρέει από το είδος της αλληλεπίδρασης που είχε το άτομο με τους γονείς του κατά τα πρώιμα χρόνια της ζωής του. Κάποιοι ερευνητές αποδίδουν την παιδοφιλία σε καθυστερημένη συναισθηματική ανάπτυξη. Αυτό σημαίνει ότι ο παιδόφιλος ελκύεται από παιδιά επειδή δεν έχει προλάβει να ωριμάσει ψυχολογικά. Μερικοί θεωρούν ότι η παιδοφιλία είναι αποτέλεσμα μιας διαστρεβλωμένης ανάγκης για κυριαρχία πάνω στο σεξουαλικό σύντροφο. Επειδή τα παιδιά είναι μικρότερα και συνήθως πιο αδύναμα από τους ενήλικες, μπορούν να θεωρηθούν ως μη απειλητικοί υποψήφιοι παρτενέρ. Αυτή η παρόρμηση για κυριαρχία θεωρείται κάποιες φορές ότι εξηγεί το γεγονός πως οι περισσότεροι παιδόφιλοι είναι άντρες.

Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του παιδόφιλου
Ο παιδόφιλος συχνά είναι πολύ ελκυστικός στα παιδιά που αποτελούν υποψήφια θύματα. Μπορεί να προσφέρει εθελοντικά τις υπηρεσίες του σε αθλητικές ομάδες, ομάδες προσκόπων, θρησκευτικές ή πολιτικές οργανώσεις που αφορούν τους νέους. Σε κάποιες περιπτώσεις, παιδόφιλοι που έλκονται από παιδιά του ευρύτερου οικογενειακού τους περιβάλλοντος, μπορεί να προσφερθούν στους συγγενείς τους για τη φύλαξη των παιδιών. Συχνά έχουν καλές διαπροσωπικές ικανότητες με τα παιδιά και μπορούν εύκολα να κερδίσουν τη εμπιστοσύνη τους.

Κάποιοι παιδόφιλοι κάνουν εκλογικεύσεις ή φτιάχνουν δικαιολογίες που τους επιτρέπουν να αποφεύγουν την ανάληψη ευθύνης για τις πράξεις τους. Μπορεί να κατηγορήσουν τα παιδιά επειδή είναι πολύ ελκυστικά ή σεξουαλικώς προκλητικά. Επίσης μπορεί να υποστηρίζουν ότι «διδάσκουν» στο παιδί «τα μυστικά της ζωής» ή «την αγάπη». Αυτή η εκλογίκευση συχνά γίνεται από παιδόφιλους που έχουν παρενοχλήσει παιδιά του οικογενειακού τους περιβάλλοντος. Όλες αυτές οι εκλογικεύσεις συναντώνται στην παιδική πορνογραφία.

Διαγνωστικά κριτήρια

Σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών διαταραχών (DSM-IV), τα διαγνωστικά κριτήρια της παιδοφιλίας είναι:

1. Για μια περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, επανειλημμένες, έντονες και σεξουαλικά διεγερτικές φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές που αφορούν σεξουαλική δραστηριότητα με ένα παιδί ή παιδιά προεφηβικής ηλικίας (13 ετών ή μικρότερα).
2. Οι φαντασιώσεις, σεξουαλικές παρορμήσεις ή συμπεριφορές προκαλούν κλινικά σημαντική υποκειμενική ενόχληση ή βλάβη στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή σε άλλους σημαντικούς τομείς της καθημερινής λειτουργικότητας.
3. Το άτομο είναι τουλάχιστον 16 ετών και τουλάχιστον 5 χρόνια μεγαλύτερο από το παιδί ή τα παιδιά που αποτελούν τα αντικείμενα προσοχής ή σεξουαλικής δραστηριότητας.

Το ψυχολογικό υπόβαθρο του παιδόφιλου
Οι παιδόφιλοι φαίνεται να έχουν ναρκισσιστικά και αντικοινωνικά (ψυχοπαθητικά) χαρακτηριστικά. Δεν έχουν ενσυναίσθηση (δηλαδή ικανότητα να μπαίνουν στη θέση του άλλου και να κατανοούν πώς νιώθει, πώς σκέπτεται κ.ο.κ.) για τα θύματά τους, ούτε μετανοούν για τις πράξεις τους. Η παιδοφιλία είναι στην ουσία αυτοερωτική, αν λάβουμε υπόψη ότι ο παιδόφιλος χρησιμοποιεί τα σώματα των παιδιών για να αυνανιστεί. Έτσι εξηγείται η επιτυχία του διαδικτύου στον κύκλο των παιδόφιλων: προσφέρει εξαϋλωμένο, ανώνυμο, αυνανιστικό σεξ. Τα παιδιά στο διαδίκτυο είναι απλά αναπαραστάσεις – συχνά τίποτα παραπάνω από ερωτικές φωτογραφίες και ονόματα οθονών.

Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι οι παιδόφιλοι δεν δελεάζονται από τα παιδιά αυτά καθαυτά, από το σώμα τους ή από την εκκολαπτόμενη σεξουαλικότητά τους. Αντίθετα, οι παιδόφιλοι έλκονται από αυτό που συμβολίζουν τα παιδιά, από αυτό που αντιπροσωπεύουν και εκπροσωπούν. Σε παλαιότερες εποχές, οι γυναίκες αποτελούσαν (σεξουαλικό) σύμβολο της παιδικότητας. Με την εμφάνιση όμως του φεμινισμού και της ισότητας των δύο φύλων, οι γυναίκες έχασαν τον παραδοσιακό τους ρόλο ως κοινωνικώς αποδεκτά και επιτρεπτά σεξουαλικά «παιδικά υποκατάστατα». Ίσως αυτή η κοινωνική αναστάτωση να έχει σχέση και με την αύξηση της παιδοφιλίας παγκοσμίως.

Βιβλιογραφία:

• https://www.facebook.com/evangelosorphanides/photos/a.935729473170797/3693865157357201/?type=3
• https://www.tovima.gr/2008/11/24/culture/i-diestrammeni-ekmetalleysi-tis-athwotitas
• /https://www.kiath.gr/epistimonika-arthra/pedofilia-pediki-sexoyaliki-kakopoihsh
• https://www.infokids.gr/to-nou-sas-oi-paidofiloi-den-einai-apok/