Συμπεριφορά

Το «λάθος» δεν είναι ντροπή

Από την Αλίκη Τσίκα, 

Όλοι έχουμε συνηθίσει πλέον να κρίνουμε και να κρινόμαστε με κάθε ευκαιρία, πολλές φορές αδίκως και άλλες όχι. Είτε η κρίση έχει τη μορφή επίπληξης ή επιβράβευσης ή κουτσομπολιού, σίγουρα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Έχοντας «διανύσει χιλιόμετρα» όμως, όπως λέει και ο σοφός λαός, είμαστε σε θέση να μπορούμε να κατανοήσουμε και να φιλτράρουμε τι είναι χρήσιμο και ουσιαστικό για την αυτοβελτίωσή μας και τι είναι απλώς προϊόν κακεντρέχειας.

Δυστυχώς όμως τα παιδιά δεν βρίσκονται στην ίδια πλεονεκτική θέση, θα λέγαμε, με εμάς. Από πολύ μικρή ηλικία πιέζονται και εντρυφούν στον αγώνα της τελειότητας, πολλές φορές με ευθύνη των γονέων, οι οποίο προσπαθούν να προβάλλουν δικές τους επιθυμίες, αποτυχίες και ελπίδες πάνω στα παιδιά, με αποτέλεσμα απλώς να τους δημιουργούν άγχη και πληθώρα προβλημάτων.

Ένα από αυτά είναι και η ψευδής πεποίθηση ότι το «λάθος» όποιας μορφής, είναι κάτι απαγορευτικό, κακό, ντροπιαστικό και απεχθές. Αντί να τονίσουμε στα παιδιά, το αδιαμφησβήτητο γεγονός ότι κάθε λάθος, αποτελεί εφαλτήριο για ένα καινούργιο μάθημα ζωής, μία εναλλακτική λύση και μία ευκαιρία να δυναμώσουμε, τα «τρομάζουμε» μαθαίνοντας τα στην ουσία, να φοβούνται το αυτονόητο.

Κανείς μας δε γεννήθηκε φωτεινός παντογνώστης και όλοι ανεξαιρέτως έχουμε κάνει λάθη, μικρά ή μεγαλύτερα, σπανίως όμως αδιόρθωτα ή ικανά να αποβούν μοιραία για οποιοδήποτε κομμάτι της ζωής μας. Πέσαμε και ξανασηκωθήκαμε, γελάσαμε και κλάψαμε, «εγκλωβιστήκαμε» και μετά βρήκαμε την έξοδο. Και μπορεί να ακουστεί τετριμμένο, όμως αν δεν κάνεις λάθος, δε θα μάθεις.

Δεν είναι μόνο ή τρομερή ψυχολογική πίεση που ασκείται στο παιδί, είναι και η γενικότερη κουλτούρα και στάση ζωής που του καλλιεργείται και αρκετές φορές οδηγεί στην αποφυγή κάθε είδους προσπάθειας, με γνώμονα το φόβο της αποτυχίας. Ξεχνάμε μάλλον πως η καινοτομία, η εξέλιξη, η νίκη, η κατάκτηση έρχονται πάντα μέσα από προσπάθειες που ίσως και να φαντάζουν ειδυλλιακές, παράτολμες, ουτοπικές και μερικές φορές, έρχονται μετά από αρκετές «αποτυχημένες» προσπάθειες.

Πέρα όμως από όλα τα παραπάνω, σημαντικότερο όλων είναι η σχέση εμπιστοσύνης και οικειότητας μεταξύ γονέων και παιδιών, που χτίζεται όταν υπάρχει η εκατέρωθεν ελευθερία έκφρασης και συζήτησης, όλων μα όλων των προβλημάτων και των προκλήσεων που αναπόφευκτα θα αντιμετωπίσει μία οικογένεια. Όταν το παιδί λοιπόν νιώθει ότι δεν έχει την ελευθερία ή την αποδοχή των γονιών για να παραδεχτεί, να συζητήσει και να διορθώσει το λάθος του, τότε η εμπιστοσύνη αυτομάτως πάει περίπατο και οι σχέσεις κλονίζονται.

Τέλος να πούμε, ότι όταν τα παιδιά έχουν μεγαλώσει με τον «πανικό του λάθους» πολλές φορές θα μεταφράσουν ως δικό τους λάθος, συμπεριφορές άλλων που τα προσβάλλουν και τα ταπεινώνουν, με αποτέλεσμα να αποφύγουν να το μοιραστούν αυτό με τους γονείς. Αυτομάτως λοιπόν οι γονείς στερούνται της ευκαιρίας, να στηρίξουν αλλά και να λύσουν μαζί με τα παιδιά τους, τέτοιου είδους προβλήματα, μεταξύ των οποίων είναι και το μπούλινγκ και η σεξουαλική παρενόχληση.

Η σωστή και ουσιαστική επικοινωνία εντός της οικογένειας πολλές φορές σώζει κυριολεκτικά ζωές και αποτελεί το ισχυρότερο παράγοντα ανάπτυξης μίας υγιούς και δυνατής προσωπικότητας. Είναι πάρα πολύ χρήσιμο λοιπόν και επιβεβλημένο να μαθαίνουμε στα παιδιά ότι τα «λάθη» πάντα γίνονται, είναι αποδεκτά, είναι μέρος της φύσης του ανθρώπου και όχι το λάθος δεν είναι ντροπή, είναι δύναμη!