Χαρακτηριστικά του «καλού παιδιού» είναι να λέει πάντα «ΝΑΙ» ακόμη και αν θέλει να βροντοφωνάξει «ΟΧΙ», να συμβιβάζεται, να βάζει πίσω τις δικές του ανάγκες και να δίνει προτεραιότητα στις ανάγκες των άλλων, να υποχωρεί για να μην δυσαρεστήσει κανέναν, να προσπαθεί να δίνει πάντα τον καλύτερό του εαυτό για να ικανοποιεί τους πάντες. Να αποφεύγει καυγάδες και φωνές ακόμη και αν ‘’βράζει στο ζουμί του’’, να εξαρτάται από τη γνώμη των άλλων, να απολογείται και να δικαιολογείται συνέχεια ακόμη και αν δεν του το έχει ζητήσει κανείς, να μη ζητάει τη βοήθεια των άλλων αλλά να τρέχει να βοηθάει τους άλλους ακόμα και «πτώμα» να είναι, να επιζητά την επιβεβαίωση.
Σου θυμίζουν κάτι όλα αυτά; Μήπως εσένα; Μήπως κάποιο οικείο σου πρόσωπο; Τότε είσαι στο κατάλληλο άρθρο.
Το πρόβλημα ξεκινά από την οικογένεια. Οι γονείς των παιδιών αυτών είναι ιδιαίτερα αυστηροί και απαιτητικοί και κάποιες από τις κύριες φράσεις που χρησιμοποιούν είναι «Να είσαι καλό παιδί», «Δεν είναι καλό αυτό που κάνεις, μην το ξανά κάνεις», «Δεν είσαι καλό παιδί με αυτά που κάνεις, μας έχεις τρελάνει». Το παιδί με την παραπάνω συμπεριφορά των γονέων του δεν νιώθει την αγάπη και την αποδοχή τους και το κύριο αίσθημα που το καταλαμβάνει είναι η ανασφάλεια. Οπότε, για να τους ευχαριστήσει και να κερδίσει την αγάπη και την αποδοχή τους παίζει το ρόλο και βάζει τη μάσκα του «καλού παιδιού». Στην παιδική ηλικία το παιδί δεν είναι σε θέση να καταλάβει ότι δεν φταίει αυτό αλλά ότι οι γονείς του είναι ανάξιοι να αγαπήσουν και να αποδεχθούν και έτσι αυτόματα εσωτερικεύει μέσα του ότι είναι κατώτερο όν, ότι δεν αξίζει να αγαπηθεί και έτσι παλεύει από εκεί και ύστερα και νιώσει αγάπη και αποδοχή σε οποιαδήποτε σχέση. Όλο αυτό, έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα «ενοχικό Εγώ» και μια καταθλιπτική προσωπικότητα.
Αυτός ο ρόλος, δυστυχώς, τα ακολουθεί και στην υπόλοιπη ζωή τους. Συνεχίζουν να «φοράνε» αυτή τη μάσκα σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής τους. Στις φιλικές και μη σχέσεις τους, στη δουλειά τους κτλ. Συνεχίζουν να υποχωρούν, να είναι δοτικοί, να κάνουν πράγματα για ευχαριστούν τους άλλους και όχι τον ίδιο τους τον εαυτό, να μη διεκδικούν πράγματα για τον εαυτό τους αλλά στην ουσία να «καταπίνουν» πράγματα και συναισθήματα, να αυτοκαταπιέζονται και φυσικά να γίνονται θύματα εκμετάλλευσης. Όλα αυτά είναι απολύτως λογικό να τα βασανίζουν, να τα «δηλητηριάζουν».
Και έτσι, εν καιρώ, όλα αυτά οδηγούν τα παιδιά αυτά, αναπόφευκτα, σε μη φυσιολογική ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη. Κάτι που τα οδηγεί σε:
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση.
- Έλλειψη οριοθέτησης.
- Συσσώρευση συναισθημάτων.
- Άγχος.
- Τοξικές σχέσεις.
- Θύμα εκμετάλλευσης.
Όλα τα παραπάνω, οδηγούν σε ακόμη πιο επικίνδυνα και αρνητικά συναισθήματα, όπου μπλέκονται, βυθίζονται και εγκλωβίζονται μέσα σε όλα αυτά και τους φαντάζει πολύ δύσκολο να ξεφύγουν :
- Καταθλιπτικές συμπεριφορές καθώς δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τις προσωπικές τους ανάγκες και τα «θέλω» τους, να εκφράσουν τις δικές τους απόψεις (γιατί μπορεί να δυσαρεστήσουν τους άλλους και ο μεγάλος τους φόβος από μικρά είναι η απόρριψη) και αναζητούν συνέχεια την επιβεβαίωση από τους άλλους. Δεν πιστεύουν στον εαυτό τους. Δεν αγαπούν τον εαυτό τους. Νιώθουν ανάξιοι. Και βρίσκονται σε έναν διαρκή αγώνα αναζήτησης αγάπης, αποδοχής και επιβεβαίωσης.
- Απομόνωση. Καθώς για να αποφύγουν να φορέσουν πάλι τη μάσκα του καλού παιδιού και να καταπιεστούν προτιμούν να μείνουν μόνοι τους. Να κλειστούν στο καβούκι τους. Εκεί που νιώθουν κάποια ασφάλεια.
- Ψυχοσωματικά, όπως για παράδειγμα πονοκεφάλους, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου κτλ. Και αυτό γιατί δεν εξωτερικεύουν τα πραγματικά τους συναισθήματα και σκέψεις, όπως λόγου χάρη, το θυμό τους και τις πραγματικές τους πεποιθήσεις καθώς φοβούνται ότι θα γίνουν δυσάρεστοι και δεν θα τους αγαπούν και θα τους απορρίψουν.
Όλα αυτά, όπως καταλαβαίνουμε, δημιουργούν τεράστιο πρόβλημα στον ψυχισμό τους αλλά και στη διατήρηση πραγματικών και υγιών σχέσεων. Ποιος μπορεί να ζήσει με αυτό το βάρος;
Ερώτηση προς τους αγαπημένους γονείς: Αν το παιδί σας εκφράσει τα συναισθήματά του, για παράδειγμα, το θυμό του, θα είναι καλό ή κακό παιδί; Πολλοί γονείς, όταν τα παιδιά τους εκφράζουν αρνητικά συναισθήματα, όπως θυμό, απογοήτευση, δυσαρέσκεια, τα απορρίπτουν με φράσεις όπως «Δεν είναι σωστό να μιλάς έτσι», «Δεν μιλούν έτσι τα καλά παιδιά». Έτσι, για να μην αποκτήσουν την ταμπέλα του «κακού παιδιού» προτιμούν, για όλους τους παραπάνω λόγους που αναφέραμε, να υιοθετήσουν την ταμπέλα του «καλού παιδιού».
Όμως, κάθε συναίσθημα ακόμη και τα αρνητικά, όπως ο θυμός λόγου χάρη, πρέπει να εκφράζεται, διαφορετικά , όπως αναφέραμε, η μόνη διέξοδος είναι να εσωτερικευτούν, καθώς δεν εξαφανίζονται δια μαγείας αν δεν εκφραστούν. Με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν ψυχολογικές και ψυχοσωματικές επιπτώσεις τόσο στην παιδική όσο και στην ενήλικη ζωή.
Συμβουλές προς γονείς
- Μην βάζετε ταμπέλες στα παιδιά σας, όπως «καλό», «κακό», «ντροπαλό» κτλ.
- Βάλτε υγιή όρια στα παιδιά σας ώστε να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και να αναπτύξουν μια υγιή προσωπικότητα. (Θα ανέβει αντίστοιχο άρθρο).
- Δείξτε τους με λόγια και με πράξεις ότι τα αγαπάτε και ότι τα αποδέχεστε άνευ όρων.
- Να τους αφιερώνετε χρόνο ώστε να ακούτε τα προβλήματά τους. Να τους αφήνετε να εκφράσουν τα συναισθήματά τους ακόμη και τα αρνητικά και τις απόψεις τους, σύμφωνα πάντα με τα υγιή όρια που θα έχετε βάλει.
- Να τα ακούτε χωρίς επικριτικό ύφος. Ακόμη και το μη λεκτικό επικριτικό ύφος τα παιδιά το αντιλαμβάνονται και μπορεί να το εκλάβουν ως απόρριψη.
- Όταν σας λένε κάποιο πρόβλημα τους μην το «μειώνετε», μην το απορρίπτετε, λέγοντάς του είναι «χαζό αυτό που λες», «έτσι κάνουν μωρέ τα παιδάκια, δεν είναι κάτι» κτλ. Για να σας το αναφέρουν, σημαίνει κάτι για αυτά και χρειάζεται τη δέουσα προσοχή σας. Να τα κοιτάτε στα μάτια και να τους μιλάτε σαν να είναι ενήλικες και σαν να σας ενδιαφέρουν αυτά που σας λένε. Διότι σας ενδιαφέρουν!
- Το ότι είναι παιδιά δεν σημαίνει ότι δεν καταλαβαίνουν. Το αντίθετο μάλιστα! Καταλαβαίνουν και αντιλαμβάνονται τα πάντα! Για αυτό είναι σημαντικό να προσέχετε τα λόγια και τις πράξεις σας.
Συμβουλές προς τα «καλά παιδιά»
- Αρχίστε να βάζετε όρια στον εαυτό σας και στους γύρω σας.
- Ξεκινήστε να εκφράζετε τις απόψεις, σας, τα θέλω σας, τα συναισθήματά σας. Ακόμη και στις πιο κοντινές σας σχέσεις. Μόνο έτσι θα έχετε υγιείς σχέσεις και το σεβασμό των άλλων. Αν οι άλλοι απομακρυνθούν τότε πολύ απλά δεν αξίζουν να είναι στη ζωή σας.
- Αρχίστε να λέτε «όχι» σε ότι δεν θέλετε, σε ότι σας καταπιέζει. Συνήθως το σώμα μας μάς μιλάει! Ακούστε το!
- Δεν χρειάζεται να κάνετε όλα τα χατίρια αλλά μόνα αυτά που θέλετε και σας ευχαριστούν.
- Μην απολογείστε και μην δικαιολογείστε για πράγματα που δε θέλετε να κάνετε.
- Κάντε πράγματα που σας ευχαριστούν και σας εκφράζουν.
- Όλα αυτά δε σημαίνουν ότι από ευγενικοί και «καλά παιδιά» θα γίνετε αγενείς, εγωιστές ή «κακά παιδιά, κακοί άνθρωποι». Απλά θα αποκτήσετε υγιείς προσωπικότητες και υγιή, φυσιολογική ζωή και καθημερινότητα, όπως όλοι οι γύρω σας, που τόσο πολύ προσπαθείτε να ικανοποιήσετε.
- Αν όλα αυτά μαζί, σας φαίνονται δύσκολα, μπορείτε να τα κάνετε βήμα-βήμα.
- Αν και πάλι δυσκολεύεστε μπορείτε να ζητήσετε τη βοήθεια ενός φίλου σας, ο οποίος σας γνωρίζει τόσο καλά, σας αποδέχεται όπως είστε (άρα είναι πραγματικός φίλος!) και ήδη σας έχει προτρέψει να κάνετε αυτές τις αλλαγές. Μπορείτε επίσης, να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού ψυχικής υγείας, ο οποίος θα σας καθοδηγήσει κατάλληλα. Και θα δείτε ότι πλέον θα έχετε μια πιο ποιοτική ζωή, θα αρχίσουν να εξαφανίζονται σιγά-σιγά τα σημάδια κούρασης, εξάντλησης, άγχους, ψυχοσωματικών κτλ.
- Δεν υπάρχουν «τέλειοι άνθρωποι»! Επιτρέψτε στον εαυτό να κάνει λάθη!
- ΑΓΑΠΗΣΤΕ, ΕΚΤΙΜΗΣΤΕ ΚΑΙ ΣΕΒΑΣΤΕΙΤΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΑΣ! Αν δεν το κάνετε εσείς πρώτοι για το εαυτό σας, τότε ποιός;; Όλα πηγάζουν από μέσα μας και από αυτό/ά που εκπέμπουμε. Αν, λόγου χάρη, πιστεύουμε ότι είμαστε όμορφοι, αυτό θα εκπέμπουμε και στους γύρω μας και εν τέλει έτσι θα μας βλέπουν. Το ίδιο ισχύει και για το αντίθετο όπως και για όλα τα «πιστεύω» μας. Και αυτό γιατί; Γιατί όλα είναι στο μυαλό μας!!
Μη φοβάσαι να χάσεις ανθρώπους. Να φοβάσαι μη χάσεις τον εαυτό σου προσπαθώντας να ευχαριστήσεις τους πάντες γύρω σου.
Ένας από τους σκοπούς του CSI Institute είναι η άμεση, έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση όλων των πολιτών. Πάντα κοντά σας για ενημέρωση και επαγρύπνηση.