Με τη ραγδαία αύξηση της τεχνολογίας παρατηρείται όλο και πιο συχνά άτομα να πέφτουν θύματα cyberbullying, να δέχονται απειλές στο διαδίκτυο και να γίνονται δέκτες δυσφημιστικών σχολίων, ενώ οι δράστες να δρουν κατά περίπτωση ανώνυμα. Αυτό συμβαίνει διότι στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, λ.χ. Facebook, Instagram, απουσιάζει εντελώς ο ουσιαστικός έλεγχος εκ μέρους του παρόχου για τη διακρίβωση της αυθεντικότητας των στοιχείων του κάθε χρήστη. Οι εν λόγω πλατφόρμες έχουν τους δικούς τους τρόπους λειτουργείας και αντίδρασης. Θεωρητικά θα ήταν δυνατόν για τον οποιονδήποτε να δημιουργήσει ένα προσωπικό λογαριασμό (profile), συμπληρώνοντας στη φόρμα των προσωπικών στοιχείων, ψεύτικες πληροφορίες ή στοιχεία που αποτελούν προϊόντα υπεξαίρεσης από τους νόμιμους κατόχους.
Η κατοχή και η διαχείριση ενός ψεύτικου προφίλ θα μπορούσε να καταστεί επικίνδυνο εργαλείο στη διάθεση κάποιου ο οποίος προτίθεται να προβεί σε μια ή περισσότερες ενέργειες που προσβάλλουν την έννοια της προσωπικότητας. Η Ελληνική νομολογία αναγνωρίζει την προσωπικότητα ως ύπαρξη φυσική, ηθική-ψυχική, κοινωνική και πνευματική. Ακόμη και η προσβολή της εσωτερικής συναισθηματικής σφαίρας του προσώπου κρίνεται νομικά σημαντική και δύναται να κινητοποιήσει τον υποχρεωτικό όσο και αναγκαστικό μηχανισμό του δικαίου.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook) παρέχουν στο χρήστη όλα εκείνα τα μέσα, ώστε να συντελεστεί η προσβολή της προσωπικότητας μέσω της δυσφήμησης. Η δυσφήμηση στο διαδίκτυο μπορεί να πραγματοποιηθεί με τους εξής τρόπους:
- Μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email), με την αποστολή κάποιου μηνύματος.
- Μέσω ταχυδρομικών καταλόγων, από τις ομάδες συνδρομητών (subscribers).
- Μέσα από ομάδες συζητήσεων (new groups and discussion fora).
- Μέσω του σχολιασμού που γίνεται κάτω από μια δημοσίευση, όπου μπορεί να δημιουργηθεί μια συζήτηση ανάμεσα στους χρήστες.
- Με τη δημοσίευση μιας ιστοσελίδας στον Παγκόσμιο ιστό για την οποία έχει εκδοθεί απόφαση από το Πρωτοδικείο Αθηνών.
Τι είναι συκοφαντική δυσφήμηση:
Σύμφωνα με το άρθ. 362 του Ποινικού Κώδικα
Όποιος με οποιονδήποτε τρόπο διαδίδει ή ισχυρίζεται για κάποιον άλλον ενώπιον τρίτου ψευδές γεγονός, που μπορεί να βλάψει την τιμή ή υπόληψη του άλλου τιμωρείται με φυλάκιση 3 μηνών και χρηματική ποινή. Αν όμως η πράξη τελέστηκε δημόσια με οποιονδήποτε τρόπο ή μέσω διαδικτύου, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον 6 μηνών μαζί με χρηματική ποινή.
Ο άδικος χαρακτήρας της προσβολής, ως προς τις εξυβριστικές ή δυσφημιστικές εκφράσεις, δεν αίρεται λόγω δικαιολογημένου ενδιαφέροντος, συνεχίζει να παραμένει ποινική ευθύνη κατά του νόμου υπεύθυνου, άρα και η υποχρέωση του προς αποζημίωση στον προσβαλλόμενο κατά το αστικό δίκαιο. Η συκοφαντική δυσφήμηση αποτελεί πλημμέλημα.
Η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ασχολείται με περισσότερες από 1.000 υποθέσεις συκοφαντικής δυσφήμησης/ εκβιασμού και απειλής κάθε χρόνο. Το cyberbullying είναι αναγκαίο να αντιμετωπίζεται όσο το δυνατόν πιο γρήγορα διότι μπορεί να εξελιχθεί σε πραγματική απειλή, με σοβαρές συνέπειες για το ίδιο το άτομο.
Οι χρήστες που χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα πρέπει να έχουν υπόψη ότι οι υπηρεσίες αυτών των μέσων είναι σχέση πελάτη και προμηθευτή και ο καθ΄ύλην αρμόδιος είναι η εκάστοτε εταιρία που θα πρέπει να απευθύνονται για τις υπηρεσίες και τα παράπονά τους. Κατά περίπτωση σύμφωνα με τους κανόνες χρήσης αυτών των υπηρεσιών, τέτοια περιστατικά (εξύβρισης, ρατσισμού) είναι αντίθετα με τη πολιτική της κάθε εταιρίας και αν διαπιστωθούν ως τέτοια αφαιρούνται. Ωστόσο οι καταγγελίες για τέτοια και άλλα παρόμοιας φύσης περιστατικά μπορούν να καταχωρούνται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα καταγγελιών του Γραφείου Καταπολέμησης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Κάθε περίπτωση εξετάζεται αλλά δεν μπορούν να επιλυθούν όλα τα περιστατικά.
Πηγές:
Ονομάζομαι Κούρεντα Ζωή και είμαι τελειόφοιτη του τμήματος Κοινωνιολογίας με κατεύθυνση εγκληματολογία του Παντείου Πανεπιστημίου. Αυτή τη χρονική περίοδο εκπονώ την πρακτική μου άσκηση στο Ινστιτούτο Κυβερνοασφάλειας (CSII), συμμετέχοντας σε δράσεις του Ινστιτούτου και στη συγγραφή άρθρων.