Διαδίκτυο, Οικογένεια, Παιδιά

Στρατηγικές απομακρυσμένης εκπαίδευσης για εσωστρεφή παιδιά

Γράφει η Λουκία Χαρίτογλου, φοιτήτρια ψυχολογίας

Η πρόσφατη πανδημία που μπήκε για τα καλά στη ζωή μας, μας ανάγκασε να αλλάξουμε κάποιες από τις συνήθειες που είχαμε, όπως τόπο και τρόπο εργασίας. Ανεπηρέαστα σε αυτό το κομμάτι δεν έμειναν ούτε τα παιδιά αφού για πολλούς μήνες η εκπαίδευσή τους γινόταν από το σπίτι, μέσα από την ηλεκτρονικό τους υπολογιστή ή το tablet τους. Σε αυτά τα νέα δεδομένα κάποια από τα παιδιά προσαρμόστηκαν εύκολα και κάποια άλλα δυσκολεύτηκαν να το συνηθίσουν. Η προσωπικότητα του κάθε παιδιού έπαιξε ρόλο στον τρόπο προσαρμογής τους. Πιθανόν, η τηλεκπαίδευση να βοήθησε περισσότερο τα παιδιά με εσωστρεφή χαρακτήρα λόγω της λιγότερης άμεσης έκθεσής τους στο περιβάλλον του σχολείου.

Τα εσωστρεφή παιδιά συνήθως είναι διστακτικά και εμφανίζουν μια ιδιαίτερη συστολή στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Ιδιοσυγκρασιακά διαφέρουν από τις εξωστρεφείς προσωπικότητες από την βρεφική κιόλας ηλικία. Με δυσκολία θα εκφράσουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν τα βιώνουν στον ίδιο βαθμό. Η εσωστρέφειά τους παρόλα αυτά, δεν αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τη δημιουργία δεσμών με άλλα παιδιά, με τη διαφορά ότι είναι πιο επιλεκτικοί στη σύναψη μιας διαπροσωπικής σχέσης.

Σε αυτό το σημείο σκόπιμο είναι να αναφερθεί ότι για να γίνει πιο αποτελεσματική η εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση μπορούν να συμβάλλουν τόσο οι καθηγητές όσο και οι γονείς με τον δικό τους τρόπο ο καθένας. Για αρχή θα αναφερθούμε στους γονείς οι οποίοι θα μπορούσαν να δουν την τηλεκπαίδευση σαν έναν πιο προσιτό τρόπο, ώστε τα παιδιά τους να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες, αφού αυτός ο τρόπος εκπαίδευσης αποτελεί ένα πιο «ασφαλές» περιβάλλον για τις εσωστρεφείς προσωπικότητες. Έτσι, οι ίδιοι μπορούν να παρακινούν το παιδί τους να είναι συνεπές και να παίρνει πρωτοβουλίες για να μιλήσει στο μάθημα.

Σε κάθε περίπτωση θα ήταν καλό το παιδί να μην τιμωρείται για την ντροπαλή του φύση και να μην δέχεται αρνητικά σχόλια εάν δεν καταφέρει να κάνει ένα βήμα μπροστά. Λόγια του τύπου «δεν πειράζει που δεν το κατάφερες αυτή τη φορά, θα ξανά προσπαθήσεις την επόμενη» ίσως να φαίνονταν πολύ βοηθητικά για το ντροπαλό παιδί και να του έδιναν θάρρος να μην τα παρατήσει. Οι γονείς από την πλευρά τους θα μπορούσαν επίσης, να δώσουν κίνητρα στο παιδί τους να αναπτύξει, είτε συνεργατικούς δεσμούς στα σχολικά πλαίσια, είτε φιλικούς δεσμούς με τους συμμαθητές του. Στις περιπτώσεις στις οποίες τα παιδιά κατευθύνονται προς μια θετική συμπεριφορά, οι γονείς θα πρέπει να τα επαινέσουν και με αυτόν τον τρόπο τα ίδια από μόνα τους μετέπειτα θα υιοθετήσουν την καταλληλότερη συμπεριφορά.

Οι εκπαιδευτικοί από την δική τους πλευρά θα μπορούσαν με άλλες στρατηγικές να βοηθήσουν στην ομαλή κοινωνικοποίηση και προσαρμογή αυτών των παιδιών. Πιο συγκεκριμένα, στα πλαίσια της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ένας εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα, μέσα από το περιεχόμενο των μαθημάτων, να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να αναπτυχθούν οι κοινωνικές δεξιότητες των μαθητών. Για παράδειγμα, οι ομαδικές εργασίες – project αποτελούν έναν τρόπο συνεργασίας μεταξύ των μαθητών που χωρίς να γίνει πλήρως αντιληπτό από αυτούς, τους βάζει στη διαδικασία να χρησιμοποιήσουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες μέσω της διάδρασης.

Το παιδί μαθαίνει να απευθύνεται σε άλλους όταν χρειάζεται τη βοήθειά τους και αντίστοιχα να δίνει και τη δική του βοήθεια όταν αυτοί τη χρειάζονται. Επίσης, τα παιδιά και ειδικότερα αυτά με το εσωστρεφές προφίλ θα ήταν ωφέλιμο μέσα από την τέχνη να ενθαρρυνθούν ώστε να εκφραστούν. Οι δάσκαλοι θα μπορούσαν στην ώρα των καλλιτεχνικών να ετοιμάζουν ανά τακτά διαστήματα παιχνίδια ρόλων, στα οποία τα παιδιά θα έχουν ενεργή συμμετοχή και να τους αναθέτουν διαφορετικούς ρόλους ή χαρακτήρες, ώστε με αυτόν τον τρόπο να εκφράσουν διαφορετικές πτυχές του εαυτού τους. Θα ήταν καλό να δίνονται πολλαπλές ευκαιρίες στο μαθητή να εκφράσει την άποψη του ή να έχει ενεργό ρόλο στο διαδικτυακό μάθημα (π.χ να γίνονται ερωτήσεις ανοιχτού τύπου ανάλογα με το περιεχόμενο του μαθήματος). Σε κάθε περίπτωση οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να αποφεύγουν αυταρχικές και επικριτικές συμπεριφορές όταν το παιδί κάνει λάθη. Εν αντιθέσει, θα πρέπει να ενθαρρύνουν τους μαθητές και πολύ περισσότερο αυτούς με που τους χαρακτηρίζει η συστολή και να τους επιβραβεύουν με διάφορους άυλους τρόπους.

Ακόμα και το πιο εσωστρεφές παιδί, μέσω των παροτρύνσεων γονέων και εκπαιδευτικών θα μπορούσε να εξωτερικεύσει σκέψεις και συναισθήματα, εφόσον κιόλας νιώθει ότι έχει αποκτήσει την «άνευ όρων» αποδοχή των γύρων του. Για όλα τα παραπάνω απαιτείται η κατάλληλη διαχείριση στην οποία δεν συμπεριλαμβάνεται η πίεση του παιδιού να μοιάσει κοινωνικά με τους συνομηλίκους του.

Πηγή: https://hellanicus.lib.aegean.gr/handle/11610/7494