Γράφει η Βασιλική Κατσούλη
Το spam έχει γίνει ένα αρκετά ενοχλητικό μέρος της καθημερινότητας των περισσότερων ανθρώπων. Μάλιστα, όπως αναφέρεται από μια έρευνα που διεξήχθη από τη Σουηδική εταιρεία Truecaller, η Ελλάδα βρίσκεται σχεδόν μόνιμα, στην διεθνή λίστα χωρών που δέχονται τα περισσότερα μηνύματα/κλήσεις spam ή scam ανά χρήστη, μηνιαίως. Υπολογίζεται πως ο μέσος Έλληνας χρήστης δέχεται κατά μέσο όρο 5,1 κλήσεις ανά μήνα.
Τα ανεπιθύμητα εμπορικά μηνύματα, οι κλήσεις και η ηλεκτρονική αλληλογραφία -γνωστά και ως spam- είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων ενοχλητικά, ενώ στην χειρότερη είναι μία δίοδος εξαπάτησης των χρηστών από επιτήδειους και κυβερνοεγκληματίες με απώτερο σκοπό την απόσπαση χρημάτων.
Τι ακριβώς όμως χαρακτηρίζεται ως spam;
Ως spam μπορεί να θεωρηθεί:
- Μια διαφημιστική καμπάνια προώθησης ενός προϊόντος
- Μηνύματα που αγγίζουν προσωπικές πτυχές της προσωπικής σας ζωής (για παράδειγμα το δικαίωμα του «εκλέγειν»)
Ενώ παράλληλα, είναι απαραίτητο να γνωρίζετε, πως χρησιμοποιώντας υπηρεσίες επικοινωνίας, ενδέχεται να λάβετε ανεπιθύμητα μηνύματα, τα οποία έχουν σκοπό να σας παραπλανήσουν, όπως:
- Ένα κακόβουλο μήνυμα εξαπάτησης με στόχο την εξαγωγή προσωπικών δεδομένων(για παράδειγμα ονόματα χρήστη, κωδικούς, αριθμούς τραπεζικής κάρτας), γνωστό ως phishing.
- Ένα κακόβουλο μήνυμα με σκοπό την οικονομική εξαπάτηση, γνωστό ως scamming.
- Μηνύματα φαινομενικά εμπορικά που παραπέμπουν σε άλλες σελίδες με κακόβουλο κώδικα (malware).
Πως να αναγνωρίζετε τις ανεπιθύμητες κλήσεις και τα μηνύματα:
1)Άγνωστος αποστολέας/ τηλεφωνητής: Μηνύματα, ηλεκτρονικά ή μη, καθώς και κλήσεις οι οποίες πραγματοποιούνται από άγνωστους τηλεφωνητές, δίχως να έχετε προβεί σε κάποια ενέργεια η οποία να δικαιολογεί την μετέπειτα επικοινωνία από κάποια εταιρεία (παραδείγματος χάριν αγορά προϊόντων ή υπηρεσιών), συνήθως αντιστοιχεί σε αζήτητη επικοινωνία.
2)Ύποπτο θέμα: Ως επί το πλείστον, η προσπάθεια για επικοινωνία από επιτήδειους αναφέρετε επανειλημμένα στα ίδια θέματα. Τα περισσότερα από αυτά αφορούν χρήματα με την μία ή την άλλη μορφή, πωλήσεις, προσφορές, επενδυτικές ευκαιρίες, κέρδη καθώς και αιτήματα για αποστολή χρημάτων.
3)Πολλά τυπογραφικά λάθη: Ένα μήνυμα το οποίο έχει μερικά τυπογραφικά λάθη, μπορεί να προέρχεται από έναν φίλο ο οποίος γράφει γρήγορα και έκανε λάθος, όμως μηνύματα που έχουν πολλές ανορθόγραφες λέξεις, παραπέμπουν σε spam. Αυτό συμβαίνει διότι οι κυβερνοεγκληματίες γράφουν επίτηδες λάθος λέξεις, σε μία προσπάθεια να παρακάμψουν τα φίλτρα spam.
4)Εικόνες αντί για κείμενο: Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο προσπαθούν να παρακάμψουν τα φίλτρα είναι η χρησιμοποίηση μεγάλων φωτεινών εικόνων στο κέντρο των μηνυμάτων αντί για κείμενο.
5)Αιτήματα για προσωπικά δεδομένα: Οι κυβερνοεγκληματίες συχνά παριστάνουν κάποιον άλλον, ώστε να καταφέρουν να αποκτήσουν την εμπιστοσύνη σας και στην συνέχεια να υποκλέψουν πληροφορίες. Θα προσπαθήσουν να σας παρασύρουν στο να παραδώσετε προσωπικά στοιχεία, όπως αριθμούς τραπεζικών καρτών, στοιχεία εισόδου σε εφαρμογές, κωδικούς πρόσβασης ή ακόμη και τον αριθμό ατομικής ασφάλισής σας και όλες αυτές οι πληροφορίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να κλέψουν την ταυτότητάς σας.
6)Ψεύτικοι σύνδεσμοι: Ένας αρκετά δημοφιλής τρόπος υποκλοπής προσωπικών δεδομένων είναι το αθώο άνοιγμα ενός ψεύτικου συνδέσμου, που σας οδηγεί σε μία ιστοσελίδα που πιθανότατα θα μοιάζει πολύ με πραγματική. Εκεί, θα σας ζητηθεί η χρήση των προσωπικών σας κωδικών σύνδεσης, τους οποίους αν πληκτρολογήσετε, δίνετε πρόσβαση στους κυβερνοεγκληματίες στα προσωπικά σας δεδομένα.
7) Αγνώστου ταυτότητας συνημμένα: Αρχεία που μπορεί να λάβετε στο ηλεκτρονικό σας ταχυδρομείο, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή ως μήνυμα στο κινητό, είναι ο ευκολότερος τρόπος να εγκαταστήσουν οι κυβερνοεγκληματίες, κακόβουλο λογισμικό στον υπολογιστή ή το κινητό σας. Χρειάζεται να είστε παραπάνω προσεκτικοί όταν λαμβάνετε αρχεία αμφιβόλου προέλευσης, ακόμη και αν ο αποστολέας είναι κάποιος γνωστός σας, καθώς είναι πιθανό να προωθεί έναν ιό, δίχως ο ίδιος να το γνωρίζει.
Εύλογα, από τα παραπάνω, γίνεται κατανοητό πως το spam δεν είναι απλώς ενοχλητικό, αλλά και επικίνδυνο. Μπορείτε όμως, να περιορίσετε την λήψη ανεπιθύμητων κλήσεων και μηνυμάτων με τους παρακάτω τρόπους:
Τρόποι περιορισμού του όγκου των ανεπιθύμητων κλήσεων και μηνυμάτων
1)Μην απαντάτε ποτέ στα spam: Ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους να “ησυχάσετε” από τα spam, είναι να μην απαντάτε ποτέ σε αυτά, καθώς οι διαφημιστές θα κάνουν τα πάντα για να λάβουν μια απάντηση σας, η οποία πολύ απλά, σημαίνει μια επιβεβαίωση πως όντως είστε εσείς στο τέλος της διεύθυνση και δίνοντας τους το πάτημα να συνεχίσουν να σας ενοχλούν ή ακόμη χειρότερα να πουλήσουν την διεύθυνση σας, εκθέτοντας σας σε περισσότερα ανεπιθύμητα μηνύματα. Αν έχετε έστω και μία μικρή υποψία πως ένα μήνυμα είναι spam, απλώς αγνοήστε το.
2)Προστατεύστε την διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σας:
- Δίνετε την διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σας, μόνο σε πρόσωπα που γνωρίζεται ή εταιρείες που εμπιστεύεστε.
- Αν είναι απαραίτητο να δώσετε την διεύθυνση σας σε ένα site (λόγου χάριν για την εγγραφή σας), φροντίστε να πατήσετε το κουτί που αναφέρει, πως δεν επιθυμείτε να λαμβάνετε διαφημιστικά μηνύματα ή άλλες πληροφορίες. Ακόμη, βεβαιωθείτε πως υπάρχει δέσμευση της εταιρείας ή του οργανισμού να μην διαβιβάσει τα δεδομένα σας σε τρίτους.
- Μην δημοσιεύετε την διεύθυνση σας στο διαδίκτυο. Αν αυτό κρίνεται απαραίτητο λόγω εργασίας, είναι προτιμότερο να μην την αναγράφεται όπως πραγματικά είναι αλλά να χρησιμοποιείτε για παράδειγμα την εξής μορφή: john smith @ gmail. com. Έτσι άτομα που θα θέλουν να επικοινωνήσουν μαζί σας θα μπορούν, αλλά αυτόματα προγράμματα αναζήτησης και αποστολής spam, δεν θα μπορούν να την αναγνωρίσουν.
3) Χρησιμοποιήστε έγκριτα προγράμματα Internet Security: Ένα τέτοιο πρόγραμμα, ανάλογα με τις ρυθμίσεις που διαθέτει, είναι ικανό να εντοπίσει μεταξύ των εισερχόμενων μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αυτά που είναι spam και να τα προσθέσει σε έναν ειδικό φάκελο ή τα μπλοκάρει. Το φιλτράρισμα ωστόσο, αν και χρήσιμο μπορεί να μην είναι απόλυτα αποτελεσματικό, με συνέπεια χρήσιμα μηνύματα να καταλήγουν στα spam. Σήμερα ωστόσο, υπάρχει μεγάλη ποικιλία λογισμικών φιλτραρίσματος στο διαδίκτυο που μπορεί να εγκατασταθεί στον υπολογιστή σας (antispam) και ανιχνεύοντας συγκεκριμένες λέξεις κλειδιά, επισυναπτόμενα αρχεία ή ύποπτα χαρακτηριστικά να τα χαρακτηρίζει ως αθέμητη επικοινωνία.
4)Χρησιμοποιήστε κατάλληλα μέτρα ασφαλείας στον υπολογιστή σας: Οι spammers περιφέρονται στο διαδίκτυο αναζητώντας υπολογιστές με ελλιπή προστασία και όταν βρουν έναν, τον μολύνουν με κακόβουλο λογισμικό, το οποίο μπορεί να δώσει την ικανότητα να τον χειρίζονται εξ αποστάσεως, στέλνοντας μηνύματα spam σε άλλους, χωρίς να το γνωρίζετε. Η εγκατάσταση τελευταίων ενημερώσεων ασφαλείας, η χρήση λογισμικού καταπολέμησης ιών(antivirus) καθώς και η χρήση περίπλοκων και τυχαίων κωδικών, ενισχύουν την ασφάλεια του υπολογιστή σας ενάντια στις διαδικτυακές απειλές.
5) Τέλος, προστατέψτε το κινητό σας τηλέφωνο: Όπως αναφέρθηκε και στην αρχή του κειμένου, ο μέσος Έλληνας χρήστης είναι αρκετά εκτεθειμένος σε ύποπτες κλήσεις και μηνύματα στο κινητό, ένα φαινόμενο ιδιαίτερα ενοχλητικό.
- Κρίνεται μέγιστης σημασίας να μην αποκαλύπτετε τον αριθμό του κινητού σας σε άτομα ή σε οργανισμούς που δεν γνωρίζετε, καθώς και να μην απαντάτε σε κλήσεις από αγνώστους αριθμούς.
- Επίσης θεωρείται σκόπιμο να κάνετε αναζήτηση στο οικείο πρόγραμμα περιήγησής σας, άγνωστους αριθμούς που σας κάλεσαν, ώστε να εξασφαλίζετε την εγκυρότητα ή μη των αριθμών αυτών, πριν προβείτε σε κάποια ενέργεια.
- Σε περίπτωση που κάποιος αριθμός είναι ανεπιθύμητος, μπορείτε να προχωρήσετε στην φραγή του συγκεκριμένου αριθμού χρησιμοποιώντας διαθέσιμα φίλτρα, που υπάρχουν ήδη εγκατεστημένα στις κινητές συσκευές ή παρέχονται από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, τα οποία μπλοκάρουν αυτόματα ανεπιθύμητες κλήσεις ή μηνύματα.
Πηγές:
https://www.moneycrashers.com/ways-stop-spam-email-message-robocalls/
Η εθελοντική ομάδα του CSI Institute, αποτελούμενη από εξειδικευμένους επιστήμονες όπως, ψυχολόγους, εγκληματολόγους, κοινωνιολόγους καθώς και τεχνικούς δικτύων & πληροφορικής, είναι κοντά σας παρέχοντας πληροφορία, ενημέρωση και γνώση μέσα από ποικίλα θέματα αρθρογραφίας.