Ψυχιατρική Πανδημία | Πώς η πανδημία του Covid-19 είναι μόνο η αρχή;

Γράφει η Αικατερίνη Άσλεη, φοιτήτρια Ψυχολογίας

Από τον Μάρτιο του 2020, είδαμε την καθημερινότητα και τις συνήθειες μας να αλλάζουν ολοκληρωτικά. Η πανδημία της Covid-19 εισέβαλε με ένα τρόπο βίαιο στην ζωή μας και άλλαξε όλες τις αξίες και τις στάσεις μας. Ζώντας στον Δεκέμβριο του 2021, έχοντας περάσει σχεδόν 21 μήνες από τα πρώτα περιοριστικά μέτρα, οι επιπτώσεις των lockdown έχουν φανεί σε όλα τα επίπεδα της ζωής των σύγχρονων ανθρώπων. 

Έχουν αυξηθεί τελικά τα ψυχολογικά προβλήματα των ανθρώπων, λόγω της καραντίνας; 

Φως στο ερώτημα αυτό έρχεται να ρίξει μία μελέτη του περιοδικού “Lancet”. Σύμφωνα με την έρευνα, τα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης αυξήθηκαν κατά ένα τέταρτο και πλέον παγκοσμίως το 2020 λόγω της πανδημίας. Η οικονομική και κοινωνική ρευστότητα δημιουργεί ανασφάλεια, η οποία τροφοδοτεί το άγχος. Ειδικά σε μία περίοδο που δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις καθώς τα περιοριστικά μέτρα είναι οικουμενικά, ο κόσμος αισθάνεται απελπισία και θυμό. Συναισθήματα που τον καταβάλλουν και αδυνατεί να διαχειριστεί. 

Στην Ελλάδα, η πανδημία ήρθε σε μία περίοδο που το κράτος προσπαθούσε να  αναρρώσει από την οικονομική κρίση η οποία ήταν βίαιη και ήδη η κοινωνία είχε επιβαρυνθεί ψυχολογικά. Η συνθήκη της πανδημίας δυσκόλεψε διπλά τα πράγματα και μεγάλωσε το άγχος και την ανησυχία. Η αβεβαιότητα απέναντι σε έναν αόρατο εχθρό δημιούργησε το αίσθημα της ανημποριάς, το οποίο φέρεται ως υπεύθυνο για την συνακόλουθη αύξηση των αυτοκτονιών. 

Ποιος επιβαρύνθηκε περισσότερο; 

Σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες φαίνεται να επιβαρύνθηκαν περισσότερο ψυχολογικά για αυτό και σε αυτή την κατηγορία εντοπίζονται ψυχολογικές διαταραχές όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, σύνδρομο κρίσεων πανικού κ.α. Ο κυριότερος λόγος φαίνεται να είναι το γεγονός ότι στην περίοδο της πανδημίας οι γυναίκες επιβαρύνθηκαν διπλά εξαιτίας των ρόλων που έχουν σε ένα σπίτι. Έπρεπε την ίδια περίοδο να εργάζονται εξ αποστάσεως, ενώ ταυτόχρονα είχαν την ευθύνη του σπιτιού, και την ευθύνη της εκπαίδευσης των τέκνων τους εξαιτίας της τηλεκπαίδευσης, μία κατάσταση ασφυκτικά γεμάτη από υποχρεώσεις χωρίς καμία διέξοδο. 

Ωστόσο, ενώ οι γυναίκες φαίνεται να δυσκολεύτηκαν ψυχολογικά περισσότερο, ο αριθμός των αυτοκτονιών φαίνεται να αφορά περισσότερο τους άντρες. Γεγονός που δεν εκπλήσσει. Είναι ήδη αποδεδειγμένο ότι οι άντρες είναι αυτοί που πραγματοποιούν περισσότερες επιτυχημένες αυτοκτονίες, κυρίως λόγω της βιαιότητας των μέσων που χρησιμοποιούν. Η πρόθεση, ωστόσο να αυτοκτονήσουν φαίνεται να προκύπτει από την δυσκολία να καλύψουν τα οικονομικά της οικογένειας. Οι άντρες που κατά κύριο λόγο επωμίζονται την οικονομική επιβίωση του νοικοκυριού φαίνεται στην περίοδο της καραντίνας να αδυνατούν να τα βγάλουν πέρα. Αυτό το οικονομικό αδιέξοδο τους ώθησε στην απελπισία με συνακόλουθο την αυτοκτονία. 

Οι νέοι από την άλλη πλευρά, φαίνεται να είναι σχετικά λιγότερο επιβαρυμένοι, ενώ παράλληλα είναι η ηλικιακή ομάδα που θα επωμιστεί τις συνέπειες της καραντίνας περισσότερα χρόνια από ότι οι μεγαλύτεροι. Η διακοπή των εκπαιδευτικών υποχρεώσεων τους σε συνδυασμό με την κοινωνική απομόνωση, αποτέλεσαν ιδιαίτερα στρεσογόνους παράγοντες για τους ίδιους, εξού και ο αυξημένος αριθμός αγχώδων διαταραχών σε αυτή την ηλικιακή ομάδα.  

Η ίδια η πανδημία, ωστόσο και η οικονομική ένδεια που έφερε, φαίνεται να επηρεάζουν αυτή την ηλικιακή ομάδα και αλλιώς, με τους νέους να αργούν να φύγουν από το σπίτι και να αυτονομούνται. Η λεγόμενη περίοδος της “αναδυόμενης ενηλικίωσης” κάθε άλλο παρά ευχάριστη φαίνεται να είναι, οι περισσότεροι νέοι δυσκολεύονται να ανεξαρτητοποιηθούν και να φύγουν από το πατρικό σπίτι εξαιτίας των μειωμένων εργασιακών ευκαιριών και της παγκόσμιας καθυστέρησης που δημιούργησε η πανδημία σε όλους τους τομείς. 

Πέρα από την ανάδυση αυτών των ψυχολογικών διαταραχών, μεγάλη ανησυχία προκαλεί και το γεγονός ότι αυξήθηκαν ραγδαία τα περιστατικά υποτροπής. Η ψυχική υγεία των ήδη ασθενών επιδεινώθηκε σημαντικά και αυτό οδήγησε σε ένα νέο κύκλο προβλημάτων. Εικόνα που δύναται να επιβεβαιωθεί και από τον επιπολασμό των ψυχικών διαταραχών στο γενικό πληθυσμό. 

Είμαστε συνεπώς στο τέλος της πανδημίας και περίπου στα μισά μίας νέας ψυχιατρικής πανδημίας που δημιουργεί πολλά προβλήματα και θα αργήσει πολύ να ξεπεραστεί. Ίσως να μην επιστρέψουμε ποτέ σε κανονικότητα όπως την γνωρίζαμε και μάλλον θα χρειαστεί να αναπροσαρμόσουμε τις ζωές μας στα νέα δεδομένα προκειμένου να καταφέρουμε να ανταπεξέλθουμε. 

Πηγή : www.lifo.gr