Η επιστήμη, όλο και προχωράει και η δική μας γενιά είναι τυχερή που λειτουργεί ως αποδέκτης τόσο σημαντικών ανακαλύψεων και εφευρέσεων. Πολλά κοινωνικά και ιατρικά θέματα έχουν βρει την λύση τους με την συμβολή της τεχνολογίας. Μολονότι υπάρχει ραγδαία εξέλιξη των πραγμάτων και των δυνατοτήτων που έχουμε σήμερα, είναι πρακτικά αδύνατον, όλα τα ζητήματα που ταλανίζουν την ανθρωπότητα -σε διάφορα επίπεδα- να επιλυθούν από την μία στιγμή στην άλλη.
Λόγου χάρη, μία αρρώστια που μαστίζει την κοινωνία μας είναι ο καρκίνος και η κάθε μορφή αυτού. Μπορεί να είναι μία ασθένεια ιάσιμη σε κάποιες περιπτώσεις, όμως δεν έχει βρεθεί το απόλυτο «αντίδοτο» στην καταπολέμηση της. Έτσι λοιπόν, σε τέτοιες αρρώστιες, η καλύτερη αντιμετώπιση είναι η πρόληψη.
Αυτή την ιδέα είχαν δύο κυρίες, η Shefali Bohra και η Debra Babalola, συνιδρύτριες του “DotPlot”, ενός, -όπως λένε και οι ίδιες-, εργαλείου παρακολούθησης της υγείας του μαστού στο σπίτι «που βοηθά τις γυναίκες να κάνουν αυτοέλεγχο με σαφήνεια, ευκολία και αυτοπεποίθηση».
Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για μια φορητή ηλεκτρονική συσκευή μικρή σε μέγεθος, που συντελεί στην ανίχνευση του καρκίνου του μαστού και στοχεύει στο να βοηθήσει τις γυναίκες να κάνουν αυτοέλεγχο μόνες τους στο σπίτι, να παρατηρούν τις αλλαγές που πιθανόν να ανακαλύψουν στο στήθος τους και να τις σημειώσουν στην εφαρμογή.
Φυσικά, το DotPlot δεν έρχεται να αντικαταστήσει τις απαραίτητες επισκέψεις στον γυναικολόγο.
«Στόχος μας είναι η μείωση των θανάτων ανά περιστατικό λόγω καρκίνου του μαστού, παρέχοντας στις γυναίκες βοήθεια για τη διενέργεια αυτοελέγχων με σκοπό την έγκαιρη ανίχνευση.» δήλωσαν οι ιδρύτριες του DotPlot.
Το DotPlot δίνει σε όλες τις θηλυκότητες την ευκαιρία να «κατασκευάσουν» έναν εξατομικευμένο χάρτη του στέρνου τους εισάγοντας το μέγεθος και το σχήμα του στήθους τους, πιέζοντας τη φορητή συσκευή πάνω στο στήθος και στο μέρος των θηλών. Έχουν την δυνατότητα ακόμη, να παρακολουθήσουν και να διαχωρίσουν τις περιοχές που έχουν εξετάσει με την εφαρμογή και αυτές που δεν έχουν καλυφθεί ως τώρα με την συσκευή ανίχνευσης. Επιπρόσθετα, μπορούν να καταγράψουν δεδομένα για συγκεκριμένες περιοχές και να διαπιστώσουν τις αλλαγές στη σύνθεση του ιστού του μαστού.
Μία φορά το μήνα, τα ηχητικά κύματα που καταχωρούνται από την φορητή συσκευή χρησιμοποιούνται για την καταγραφή της σύστασης των ιστών – και εάν υπάρχουν ύποπτες αλλαγές ή ανωμαλίες- οι χρήστες καλούνται να επισκεφθούν έναν επαγγελματία υγείας όπως τους προτρέπει και η ίδια η εφαρμογή.
Η ιδέα των δύο γυναικών
Η Shefali Bohra και η Debra Babalola , που μόλις πήραν πτυχίο ως μηχανικοί σχεδιασμού καινοτομίας στο Imperial College του Λονδίνου και στο Royal College of Art, εμπνεύστηκαν την Dotplot, αφού η Bohra ανακάλυψε έναν ασυνήθιστο “κόμπο” – ο οποίος αποδείχθηκε ακίνδυνος – σε ένα από τα στήθη της μετά από μια προπόνηση στο γυμναστήριο.
Η Babalola σε δήλωση της είπε: «Μόλις αρχίσαμε να μιλάμε με κλινικούς γιατρούς και μιλήσαμε με πολλές γυναίκες, αντιληφθήκαμε ότι οι γυναίκες αναζητούν έναν τρόπο που όχι μόνο να τους λέει τι πρέπει να κάνουν, αλλά και να τους διδάσκει πώς και γιατί πρέπει να γίνεται ο αυτοέλεγχος του μαστού». Ενώ, συμπλήρωσε ακόμη: «Δεν αντικαθιστούμε τους επαγγελματίες ιατρούς, αλλά δίνουμε τη δυνατότητα στις γυναίκες να είναι σίγουρες για τον αυτοέλεγχο που κάνουν».
Οι δύο γυναίκες εκτιμούν ότι μέσω της έγκαιρης ανίχνευσης η συσκευή τους θα καταφέρει να σώσει εκατοντάδες ζωές κάθε χρόνο. Ωστόσο, βλέπουν μακροπρόθεσμα και σκοπεύουν να αναπτύξουν περαιτέρω τη συσκευή τους και με άλλες χρήσεις, ώστε να είναι σε θέση να εφαρμόσουν την τεχνολογία για την παρακολούθηση άλλων ιστικών αλλαγών, όπως αυτές που σχετίζονται με τον καρκίνο των όρχεων και το σάρκωμα μαλακών μορίων.
Η αποδοχή από τον ιατρικό κλάδο και το κοινό
Ο χώρος της Ιατρικής έχει επαινέσει τη συσκευή, όμως φυσικά υπάρχει η υπενθύμιση ότι καμία εφαρμογή δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις επαγγελματικές ιατρικές εξετάσεις.
Η ογκολόγος Dr Frankie Jackson-Spence δήλωσε: “Προφανώς, και η εφαρμογή βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης, οπότε και πρέπει να περάσει από ελέγχους ρυθμιστικών ιατρικών συσκευών για να διασφαλιστεί ότι είναι πράγματι επαρκής για την ανίχνευση καρκίνου του μαστού. Δεν υποκαθιστά την επίσκεψη στο γιατρό σας , δεν κάνει διάγνωση”.
Η εφαρμογή Dotplot τιμήθηκε μάλιστα, με το διάσημο βρετανικό βραβείο James Dyson Award για τη βοήθεια των γυναικών στον αυτοέλεγχο για τον καρκίνο του μαστού.
Ο καρκίνος του μαστού στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ελλάδα
Ο καρκίνος του μαστού έχει διαπιστωθεί πως συντελεί την δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μολονότι υπάρχουν αυτά τα στοιχεία, έχει επισημανθεί πως πολλές Βρετανίδες δεν είναι συνεπείς στις αυτοεξετάσεις και ούτε στους ιατρικούς ελέγχους , με το 64% των γυναικών ηλικίας 18-35 ετών να παραδέχεται ότι δεν κάνει αυτοεξέταση σε τακτική βάση. Στην Ευρώπη, περισσότερες από 450.000 γυναίκες εμφανίζουν καρκίνο στο μαστό. Περίπου 140.000 χάνουν τη ζωή τους λόγω της ασθένειας.
Στην χώρα μας κάθε χρόνο αναφέρονται 7.772 περίπου νέες περιπτώσεις , ενώ υπολογίζεται ότι 1 στις 7 γυναίκες παγκοσμίως θα παρουσιάσει καρκίνο μαστού σε κάποια φάση της ζωής της. Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο σε γυναίκες.
Πρωτοβουλίες σαν αυτή, που βρίθει από ενσυναίσθηση και αλληλεγγύη, είναι αυτές που χρειαζόμαστε ως κοινωνία για την ανάπτυξη μιας αλτρουιστικής νοοτροπίας. Πόσο μάλλον, όταν μιλάμε για μία εφαρμογή που σχεδιάστηκε από δύο νεαρές γυναίκες, που σπάζοντας τα στερεότυπα και αψηφώντας την πατριαρχική νοοτροπία, επένδυσαν στην γυναικεία αλληλεγγύη και πέτυχαν στο να συνδράμουν στην πρόληψη μίας -εν δυνάμει- θανατηφόρας ασθένειας.
Πηγές:
Ονομάζομαι Στυλιανή Τζιβελέκη και είμαι τελειόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην διάρκεια των σπουδών μου ασχολήθηκα με σεμινάρια Συμβουλευτικής Ζεύγους και Οικογένειας αλλά και Παιδοψυχολογίας. Εκπόνησα την πρακτική μου σε ένα πολυχώρο φροντίδας και ανάπτυξης παιδιών και ενηλίκων ΑμεΑ. Τώρα εργάζομαι ως εθελόντρια στο Csi Institute και ασχολούμαι με την αρθρογραφία και την γραμμή ψυχολογικής υποστήριξη.