Προειδοποίηση στην ΕΕ: Με νόμο θα ελέγχονται τα προσωπικά μηνύματα σε κρυπτογραφημένες υπηρεσίες ανταλλαγής μηνυμάτων

Γράφει η Δήμητρα Καριεντίδου

Η περιήγηση στο διαδίκτυο πρόκειται για ένα ανοιχτό πεδίο, το οποίο δίνει χώρο για ένα εύρος παραβάσεων. Μία από αυτές, είναι η διάδοση περιεχομένου σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων, η οποία παρουσιάζει ανησυχητικά μεγάλες διαστάσεις. Συνεπώς, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Επιτροπές που την περιβάλλουν αναζητούν λύσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Η λύση αυτή αφορά έναν νέο νόμο, για την προστασία των παιδιών στο Διαδίκτυο, ο οποίος θα υποχρεώνει τις κρυπτογραφημένες υπηρεσίες ανταλλαγής μηνυμάτων, να περιλαμβάνουν τεχνολογία παρακολούθησης που θα σαρώνει όλες τις εικόνες των χρηστών. Στην τροπολογία αυτή, η οποία ονομάζεται “παρακολούθηση μεταφόρτωσης”, οι εφαρμογές θα μπορούν να σκανάρουν τα προσωπικά μηνύματα των χρηστών προκειμένου να ανιχνεύουν υλικό, το οποίο σχετίζεται με κακοποίηση παιδιών. Από την τεχνολογία αυτή, εξαιρούνται τα ηχητικά μηνύματα, ενώ κατά την έναρξη της εφαρμογής, οι χρήστες  θα πρέπει να συμφωνήσουν στο σκανάρισμα των μηνυμάτων τους, μέσω της αποδοχής των ανανεωμένων όρων χρήσης όταν θα εφαρμοστεί το μέτρο. Όσοι δεν συναινέσουν,  θα μπορούν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν την υπηρεσία, αλλά χωρίς την αποστολή οπτικού περιεχομένου και συνδέσμων.

Ο νόμος αυτός αλλά και οι ρυθμίσεις του, εγγυώνται πως δεν διακυβεύεται το επίπεδο προστασίας της ιδιωτικότητας που προσφέρει η κρυπτογράφηση. Βέβαια, η πρόταση παρουσιάζει ένα παράδοξο όσον αφορά την κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο. Από τη μία αναγνωρίζει την αναγκαιότητα της κρυπτογράφησης από άκρο σε άκρο για τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των προσωπικών δεδομένων των πολιτών, αλλά ταυτόχρονα προτείνει ότι οι υπηρεσίες κρυπτογραφημένων μηνυμάτων ενδέχεται να διευκολύνουν ακούσια τη διάδοση υλικού κακοποίησης ανηλίκων. Με τον τρόπο αυτό παραγνωρίζονται άλλες νομοθεσίες για την προστασία των προσωπικών δεδομένων γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει ένα κενό ασφαλείας ,αρχικά από την πλευρά των χρηστών και την παραβίαση των προσωπικών δεδομένων τους από επιτήδειους και έπειτα στο πλαίσιο των κρατών, μέσα από την παραβίαση των πολιτικών ελευθεριών και την μαζική παρακολούθηση των πολιτών.

Η τροπολογία αυτή εισήχθη ως πρόταση από την Προεδρία του Βελγίου στις 28/05/2024 , όπου ξεκίνησαν και οι διαπραγματεύσεις. Σε αυτές συμμετέχουν 27 κράτη μέλη τα οποία έχουν προθεσμία για διαπραγματεύσεις έως τον Απρίλιο του 2026. Πρόκειται για ένα φλέγον ζήτημα που φέρει αντιρρήσεις μεταξύ των κρατών, δημιουργώντας ένα δίπολο υποστηρικτών αλλά και θεματικών. Από την μία πλευρά δίνεται έμφαση στο αγαθό της ιδιωτικής ζωής των χρηστών και την αξία της ασφάλειας των προσωπικών δεδομένων και από την άλλη, υποστηρικτές αναφέρουν ως προτεραιότητα την ασφάλεια και την προστασία των ανηλίκων, η οποία φαίνεται να έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδο σχετικά με τον κανονισμό για την σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων. Λόγω της μεγάλης έντασης και αντιφατικότητας γύρω από το θέμα,  η συμφωνία ενδέχεται να επιτευχθεί πριν το φθινόπωρο του 2024. Αρκετές οργανώσεις, μεταξύ των οποίων το Electronic Frontier Foundation, το Center for Democracy & Technology και η Mozilla, κάλεσαν από κοινού την Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης να απορρίψει την πρόταση. Η Apple ήταν η πρώτη που είχε προσπαθήσει να εφαρμόσει ένα αντίστοιχο μέτρο, σκανάροντας το icloud των χρηστών για φωτογραφίες με κακοποιήσεις παιδιών ωστόσο τελικά εγκατέλειψε την ιδέα μετά το σαρωτικό κύμα αντίδρασης. Στο στόχαστρο της νέας νομοθεσίας μπαίνουν εφαρμογές όπως το  Signal, το Messenger και το Whatsapp.