Πώς το διαδίκτυο βοηθάει να κρατήσουμε ζωντανούς τους αγαπημένους μας καλλιτέχνες

Πριν σχεδόν ένα μήνα χάσαμε τον Μίκη Θεοδωράκη, έναν σπουδαίο συνθέτη, συγγραφέα και πολιτικό και μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της νεότερης Ελλάδας. Όπως συμβαίνει με κάθε απώλεια ενός αγαπημένου καλλιτέχνη, είναι λογικό να φοβόμαστε πως, μαζί με αυτόν, ίσως χαθεί και το έργο του, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.  Ωστόσο, δε χρειάζεται να συμβεί κάτι τέτοιο. 

Πολλοί άνθρωποι πιθανώς θεωρούν ότι η τεχνολογική ανάπτυξη μπορεί να διαβρώσει την πολιτισμική μας ταυτότητα. Άλλωστε, στον βωμό της παγκοσμιοποίησης και της υπερ-ανάδειξης του Δυτικού πολιτισμού, η ξεχωριστή κουλτούρα κάθε λαού παραγκωνίζεται. Ωστόσο, αυτό μπορεί να ανατραπεί. Στην πραγματικότητα, τώρα περισσότερο από ποτέ, μέσω του διαδικτύου, καθίσταται πιο εύκολη η διάσωση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς.

Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Πώς δηλαδή το διαδίκτυο συμβάλλει στο να μείνει ζωντανός στη μνήμη μας ο Μίκης Θεοδωράκης κι ο κάθε καλλιτέχνης; Ίσως έχετε ακούσει ένα ρητό που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο και πάει κάπως έτσι: “Το YouTube είναι ό,τι πιο κοντινό έχουμε σε μία χρονομηχανή.” Ε, λοιπόν, αυτό είναι μία μεγάλη αλήθεια! Μέσω του YouTube μπορούμε να ακούσουμε μουσικές άλλων εποχών. Μπορούμε να ταξιδέψουμε με τις μελωδίες του Frank Sinatra και να μεταφερθούμε στις ρομαντικές εποχές του ‘60 και το αμέσως επόμενο λεπτό να ακούσουμε Justin Bieber, γυρνώντας πίσω στο 2021. Οι δυνατότητες είναι πραγματικά ανεξάντλητες. 

To YouTube είναι το σημείο συνάντησης διαφορετικών ακουσμάτων, συνηθειών κι εποχών, εκεί που ο Baby Boomer συναντά τη Generation Z. Όσο η μουσική του Θεοδωράκη και κάθε άλλου καλλιτέχνη υπάρχει στο YouTube, είναι χρέος όλων μας να μη την αφήσουμε να χαθεί. Να τη συστήσουμε στα παιδιά μας και στα εγγόνια μας, να τη μεταφέρουμε σε επόμενες γενιές και να κρατήσουμε ζωντανό αυτό το κομμάτι της ιστορίας και της κουλτούρας μας. 

Επίσης, ας μην ξεχνάμε τη δύναμη που έχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δηλαδή, δε χρειάζεται παρά να κοινοποιήσουμε ένα τραγούδι του αγαπημένου μας συνθέτη κι αυτόματα τον επαναφέρουμε στη μνήμη πολλών άλλων ανθρώπων.  Μοιραζόμενοι τη μουσική του, αφιερώνουμε λίγο χρόνο για να εκτιμήσουμε το ταλέντο του, τόσο εμείς όσο και οι φίλοι μας στα social media. Και δε χρειάζεται απαραίτητα να είναι ένα τραγούδι. Μπορούμε απλώς να κοινοποιήσουμε μία απλή φωτογραφία του αγαπημένου μας καλλιτέχνη, είτε μουσικού, είτε ποιητή είτε ζωγράφου. Αυτό και μόνο αρκεί για να αποτελέσει το έναυσμα για διάλογο γύρω από το έργο του, γι’ ανταλλαγή πληροφοριών για τη ζωή του. Αρκεί για να τον συστήσουμε στους νεότερους, οι οποίοι βλέποντας τη φωτογραφία στο feed τους θα αναρωτηθούν “ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος;”. 

Απλά με το πάτημα ενός κουμπιού, θα έχουμε πετύχει την “ανάσταση” του καλλιτέχνη. Μπορεί η έννοια να ακούγεται υπερβολική, αλλά περί αυτού πρόκειται. Είναι μία μικρή νίκη της ζωής έναντι του θανάτου και της συνυφασμένης με αυτόν καταδίκης στην αιώνια λήθη. Μία φωτογραφία είναι αρκετή όχι μόνο για να επαναφέρει στη μνήμη μας έναν καλλιτέχνη, αλλά και για να πυροδοτήσει μία διαδικασία που στην ψυχολογία ονομάζεται “νοερή απεικόνιση” και συνίσταται στην απεικόνιση μέσω του νου διαφόρων καταστάσεων, στη συγκεκριμένη περίπτωση μιας άλλης εποχής, κατά πολύ διαφορετικής από τη δική μας. 

Η κοινοποίηση μίας φωτογραφίας, ενός βίντεο ή ενός τραγουδιού είναι το πιο απλό. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ωστόσο, μας δίνουν πολλές ακόμη δυνατότητες. Για παράδειγμα, σε μερικά χρόνια από τώρα, καθώς θα πλησιάζει η επέτειος του θανάτου του Μίκη Θεοδωράκη, μπορεί κανείς να οργανώσει μία εκδήλωση μέσω Facebook προκειμένου να αποτίσει φόρο τιμής στον συνθέτη. Το Facebook θα βοηθήσει στην προσέλκυση κοινού που αγαπούσε εξίσου τον συνθέτη κι επιθυμεί να παρευρεθεί στην εκδήλωση, αλλά και να γνωστοποιήσουμε το πολύτιμο έργο του σε νέους ανθρώπους που ίσως δεν το γνωρίζουν. Αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα από την πληθώρα δυνατοτήτων που μας δίνουν τα social media. 

Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι εν μέρει εξαρτάται από εμάς τους ίδιους να διατηρήσουμε ζωντανούς τους καλλιτέχνες μας, το έργο τους, την κληρονομιά μας. Καλούμαστε να χρησιμοποιήσουμε τα μέσα που διαθέτουμε, είτε αυτό σημαίνει να ανεβάσουμε μία φωτογραφία του αγαπημένου μας καλλιτέχνη στο Instagram, είτε να δημιουργήσουμε μία playlist στο Spotify με τα τραγούδια του, είτε πολύ απλά να ακούσουμε τη μουσική του στο YouTube. Είναι τόσο εύκολο. Αν μπορέσαμε να διατηρήσουμε ζωντανή τη μουσική του Mozart, που πέθανε πριν από 230 χρόνια περίπου,σε μία εποχή που η μετάδοση της πληροφορίας δεν ήταν καθόλου εύκολη υπόθεση, γιατί να μη μπορούμε να κάνουμε το ίδιο τώρα έχοντας την τεχνολογία στη διάθεσή μας;