Θεατές των κινούμενων σχεδίων ανά τον κόσμο, γνωρίζουν και παρακολουθούν τις εξελίξεις στα λεγόμενα ιαπωνικά “anime”, που αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερο κοινό σε νεαρές αλλά και σε μεγαλύτερες ηλικίες. Πρόκειται για σειρές με ολιγόλεπτα επεισόδια που αφορούν ιστορίες κάθε είδους, από κωμωδία και κοινωνικό περιεχόμενο, μέχρι περιπέτεια του φανταστικού κόσμου και θρίλερ.
Τα anime έχει αποδειχθεί ότι έχουν την ικανότητα να επηρεάσουν ψυχικά τα άτομα που τα παρακολουθούν αλλά και να διαμορφώσουν καινούργιες αντιλήψεις. Υπάρχουν ωστόσο παράγοντες που θα καθορίσουν το αν κάποιος θα επηρεαστεί όντως, όπως η ίδια η ιδιοσυγκρασία του ατόμου, οι αντιλήψεις του, το anime που θα επιλέξει να δει αλλά και η κριτική του ικανότητα. Οι ψυχολογικές συνέπειες που κατά κύριο λόγο διαπραγματεύονται τα anime είναι τα εξής:
- Η ηθική και η αίσθηση ευθύνης
Οι περισσότερες αν όχι όλες οι σειρές anime διαπραγματεύονται ζητήματα ηθικής, καθώς αποτελούν ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας, αλλά και της προσωπικής εξέλιξης των πρωταγωνιστικών χαρακτήρων. Ο ρόλος της βιομηχανίας των συγκεκριμένων κινουμένων σχεδίων δεν είναι απλά να μας συστήσει παθητικούς χαρακτήρες αλλά να προκαλέσει και να αμφισβητήσει έμμεσα πάγιες συμπεριφορές και πρακτικές. Ακριβώς για αυτό το λόγο, πολλά anime απαγορεύονται σε χώρες όπως η Κίνα και η Ρωσία, λόγω της λογοκρισίας.
- Η συναισθηματική νοημοσύνη
Πολλοί χαρακτήρες που δημιουργούνται έχουν σκοπό να κάνουν το κοινό να ταυτιστεί μαζί τους και να αναλογιστεί για τις πράξεις και τη συμπεριφορά του. Η συναισθηματική νοημοσύνη αποδεικνύει πως το άτομο κατέχει την ικανότητα να ελέγχει τα δικά του τα συναισθήματα αλλά και να μπορεί μέσω της ενσυναίσθησης να κατανοήσει καλύτερα τον άλλο και τα συναισθήματά του. Είναι σημάδι ευφυΐας και αρκετοί λαμβάνουν τις απαντήσεις που χρειάζονται στα δικά τους προσωπικά τραύματα και εμπειρίες, παρατηρώντας τη δράση των χαρακτήρων.
- Η σημασία της φιλίας
Ένα από το πιο σημαντικά θέματα που παίζουν κυρίαρχο ρόλο στις ιστορίες είναι οι ανθρώπινες σχέσεις και ειδικότερα οι φιλίες. Θα μπορούσαν να περιγραφούν ως “οικογένειες από επιλογή”, καθώς οι φίλοι αποτελούν συναισθηματική στήριξη, είναι εκεί σε καταστάσεις απελπισίας και πολλές φορές συμβουλεύουν κατάλληλα για μία λανθασμένη ή σωστή κίνηση.
- Κίνητρα και αυτοπεποίθηση
Το θάρρος πολλές φορές των χαρακτήρων κινητοποιεί και το κοινό να κυνηγήσει εκείνο το όνειρο που άφησε, να γράψει εκείνο το βιβλίο που παράτησε στη μέση ή να ξεκινήσει εκείνα τα μαθήματα που ήθελε πάντα να ασχοληθεί. Από τα βασικά χαρακτηριστικά που διοχετεύονται στους θεατές είναι η αυτοπεποίθηση, η πίστη στον εαυτό και η γενναιότητα.
“Αν δεν σου αρέσει το πεπρωμένο σου, μην το αποδέχεσαι. Αντίθετα, έχε το θάρρος να το αλλάξεις όπως εσύ θέλεις” – Monkey D. Luffy από το anime “One piece”
- Απόκτηση διαφορετικών αντιλήψεων και κοσμοθεωρίας
Η έκθεση σε διαφορετικές προσωπικότητες με ξεχωριστούς τρόπους σκέψεις και αντιλήψεις, καλλιεργεί νέους πνευματικούς ορίζοντες πέρα από το κατεστημένο. Η επαφή με ανοιχτές απόψεις οδηγεί και το κοινό στην απόρριψη στερεοτύπων και προκαταλήψεων σχετικά με κοινωνικά γεγονότα.
- H έννοια της αγάπης
Το μήνυμα της αγάπης και η ανάγκη του ανθρώπου να αγαπήσει και να αγαπηθεί, τον οδηγεί σε πράξεις κατακριτέες ορισμένες φορές. Οι διάφορες μορφές αγάπης που καλύπτονται όπως η ρομαντική, η φιλική, η αδερφική και η οικογενειακή, ευαισθητοποιούν το άτομο και δίνουν αξία στις δράσεις του.
Τα anime μπορεί να θεωρούνται κατάλληλα για μικρότερες ηλικίες αλλά όπως γίνεται γνωστό, δεν παίζει κανένα ιδιαίτερο ρόλο αυτός ο παράγοντας, καθώς και άλλες ηλικιακές ομάδες έχουν παραδεχτεί ότι προσφέρουν ευεργετικές ιδιότητες και ξυπνούν το παιδί που κρύβουμε όλοι μέσα μας.
Ονομάζομαι Στέλλα Φουλούλη και είμαι απόφοιτη του τμήματος ψυχολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχω ασχοληθεί στο παρελθόν με την αρθρογραφία και τα τελευταία δύο χρόνια ασχολούμαι με την ποίηση και τη φωτογραφία. Επιπρόσθετα την περίοδο αυτή εργάζεται εθελοντικά στο Ινστιτούτο Κυβερνοασφάλειας (CSIi) συμμετέχοντας σε δράσεις του ινστιτούτου και στη συγγραφή άρθρων.