Πώς να παραμείνουμε συνετοί στην ψηφιακή εποχή

Γράφει η Αποστολία Τσουραπή, φοιτήτρια ψυχολογίας

Η τεχνολογία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας όλων των ανθρώπων. Έχει εισβάλλει σε διάφορους τομείς όπως είναι η υγεία, η εκπαίδευση και οι τέχνες. Με την έλευση του Covid-19 και της πανδημίας η τεχνολογία μπήκε δυναμικά και στο χώρο της εργασίας.

Οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν αλλάξει τον τρόπο ζωής, ο οποίος δε μοιάζει σε τίποτα με το πώς ζούσαν οι άνθρωποι πριν εξελιχθούν τα τεχνολογικά μέσα. Βοηθούν τους ανθρώπους να εργάζονται, να επικοινωνούν, να διασκεδάζουν, να οδηγούν ακόμα και να μετρούν τα βήματα που κάνουν. Γενικά διαμορφώνουν όλη μας τη ζωή. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο είναι κρίσιμο να χειριζόμαστε όλα αυτά τα μέσα που μας δίνονται με προσοχή και σύνεση.

Με όλη αυτή τη δύναμη που έχουμε στα χέρια μας είναι απόλυτα φυσιολογικό να “χαθούμε” λίγο. Υπάρχει τόσο εύκολη πρόσβαση στην πληροφορία, γεγονός που φαινομενικά φαίνεται θετικό. Ωστόσο, μπορεί παράλληλα να είναι και παγίδα, ειδικά για κάποιον που είτε δεν είναι τόσο εξοικειωμένος με τα τεχνολογικά μέσα είτε για κάποιον που θεωρεί ότι ξέρει τα πάντα. Πολλές φορές αυτή η αίσθηση του παντογνώστη που έχει κανείς μπορεί να επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα.

Η ψηφιακή εποχή είναι το σήμερα. Μέρα με τη μέρα τα πράγματα αλλάζουν. Μαθαίνουμε πληροφορίες που μέχρι τώρα αγνοούσαμε, γίνονται πράγματα που δεν πιστεύαμε ότι μπορούν να γίνουν και παράλληλα κάποια άλλα που γνωρίζαμε μέχρι χθες σήμερα διαψεύδονται. Τα πάντα είναι ρευστά και μεταβάλλονται. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που χρειάζεται να μένουμε ενημερωμένοι και να μην έχουμε αυταπάτες ότι γνωρίζουμε τα πάντα.

Είναι πολύ εύκολο για κάποιον να ενθουσιαστεί με όσα προσφέρει η τεχνολογία και να προσπαθεί να εντάξει καθετί καινούργιο στη ζωή του. Αυτό βέβαια που δε πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι πρέπει να επιλέγουμε τα μέσα και τις εφαρμογές ανάλογα με τις δικές μας ανάγκες. Δεν ταιριάζουν όλα τα πράγματα σε όλους και δε μας εξυπηρετούν στον ίδιο βαθμό. Καλό θα ήταν να μην σπεύδουμε να ακολουθούμε τις τεχνολογικές εξελίξεις αγοράζοντας για παράδειγμα όλες τις τελευταίες κυκλοφορίες των συσκευών χωρίς να σκεφτούμε αν όντως τις χρειαζόμαστε.

Το πιο ουσιαστικό που μπορούμε να κάνουμε για να παραμείνουμε συνετοί στη ψηφιακή εποχή που ζούμε είναι να χρησιμοποιούμε την κριτική μας σκέψη. Βομβαρδιζόμαστε συνεχώς με ειδοποιήσεις που μας ενημερώνουν για ό,τι συμβαίνει. Είμαστε όλη μέρα και πολλές φορές και όλη νύχτα συνδεδεμένοι σε κάποιο μέσο το οποίο μας προσφέρει πληροφορίες. Είναι στο χέρι μας ποιες από αυτές τις πληροφορίες θα κρατήσουμε, ποιες θα εξετάσουμε, ποιες θα κρατήσουμε και στη συνέχεια ποιες θα απορρίψουμε.

Η κριτική σκέψη είναι κάτι με το οποίο είναι σημαντικό να πορευόμαστε σε όλη μας τη ζωή. Είναι ένα χαρακτηριστικό που καλλιεργείται και τα ψηφιακά μέσα μπορούν να μας βοηθήσουν σε αυτό. Φιλτράρουμε τις πηγές από τις οποίες παίρνουμε πληροφορίες και εξετάζουμε τα μέσα που χρησιμοποιούμε. Είναι σημαντικό να παίρνουμε μόνοι μας αποφάσεις και να μην επιτρέπουμε στα μέσα που υπάρχουν παντού γύρω μας να ελέγχουν τη ζωή μας. Εμείς είμαστε αυτοί που τα χρησιμοποιούμε και άρα τα ελέγχουμε.

Η τεχνολογία κάθε μέρα εξελίσσεται και τα δεδομένα αλλάζουν συνεχώς. Είναι κατανοητό ότι δε μπορούμε πάντα να συμβαδίζουμε με αυτές τις αλλαγές. Ο καθένας μας άλλωστε λειτουργεί με τους δικούς του ρυθμούς. Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να δώσουμε χρόνο στον εαυτό μας. Δεν γίνεται ούτε να γνωρίζουμε ούτε να μπορούμε να κάνουμε τα πάντα. Με το να βιαζόμαστε να είμαστε πάντα μέσα στις εξελίξεις και σε καθετί νέο που κυκλοφορεί, μπορεί να οδηγήσει σε βεβιασμένες και πιθανότατα λανθασμένες αποφάσεις.

Είναι σημαντικό λοιπόν ο καθένας να αξιοποιεί κάθε πληροφορία και δυνατότητα που του δίνεται με σκοπό να εξελιχθεί και να βελτιώσει τη ζωή του. Το παν είναι να μην αφήνουμε τα ψηφιακά μέσα να ζουν τη ζωή αντί για εμάς. Είναι εργαλεία τα οποία πρέπει απλά να μας εξυπηρετούν και να λειτουργούν βοηθητικά. Η δύναμη που έχουμε στα χέρια μας με την ύπαρξη της τεχνολογίας είναι τεράστια. Είναι στο χέρι του καθενός από εμάς αν τελικώς θα εκμεταλλευτούμε αυτή τη δύναμη για την εξέλιξη και τη βελτίωση της ζωής μας ή θα παρακολουθούμε παθητικά την εξέλιξη της τεχνολογίας.