Γράφει η Αποστολία Τσουραπή, φοιτήτρια ψυχολογίας
Σήμερα το διαδίκτυο αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας όλων μας, είτε πρόκειται για μεγαλύτερες είτε για μικρότερες ηλικίες. Η πανδημία του Covid-19 δημιούργησε ακόμα μεγαλύτερη εξάρτηση από το διαδίκτυο, με τα παιδιά να γίνονται χρήστες του από αρκετά μικρή ηλικία. Με την εκπαίδευση να γίνεται εξ’ αποστάσεως η ενασχόληση των παιδιών με το διαδίκτυο είναι καθημερινή και δε μπορεί να αποφευχθεί. Επίσης, με τη συνθήκη της καραντίνας και του εγκλεισμού πέρα από την on-line εκπαίδευση των παιδιών, οι γονείς επέλεξαν να τα απασχολούν με δραστηριότητες στο διαδίκτυο καθώς η έξοδος από το σπίτι δεν ήταν εφικτή υπό τους αυστηρούς περιορισμούς που ίσχυαν κατά διαστήματα.
Για τα παιδιά ηλικίας 5 ετών, ίσως ο έλεγχος της δραστηριότητάς τους στο διαδίκτυο να φαίνεται εκ πρώτης όψεως εύκολος σε σύγκριση με ένα παιδί μεγαλύτερης ηλικίας. Ωστόσο, όταν ένα παιδί έχει τόσο εύκολη πρόσβαση σε κινητό ή σε υπολογιστή τα πράγματα δυσκολεύουν. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας έχουν γεννηθεί μέσα στην τεχνολογία και η χρήση της είναι κάτι που τους είναι εντελώς φυσιολογικό και οικείο. Το έργο των γονέων γίνεται πιο δύσκολο διότι οφείλουν από τη μία να βοηθήσουν τα παιδιά τους να προσαρμοστούν στον τομέα της τεχνολογίας και παράλληλα να τα προστατέψουν από οποιαδήποτε απειλή.
Όταν πρόκειται για παιδιά 5 ετών ο έλεγχος από τους γονείς είναι απαραίτητος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικά γονείς μεγαλύτερης ηλικίας δε διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις σχετικά με το διαδίκτυο. Οφείλουν να ενημερώνονται και να έχουν κάποιες βασικές γνώσεις τις οποίες θα χρησιμοποιούν για να βοηθήσουν την ασφαλή πλοήγηση των παιδιών τους σε αυτό. Είναι υποχρέωση των γονέων να έχουν επαφή με το διαδίκτυο και να εκπαιδεύονται πάνω σε αυτό με σκοπό να κρατήσουν τα παιδιά τους ασφαλή.
Είναι επίσης σημαντικό να συζητούν με τα παιδιά τους και να τους εξηγούν με απλά λόγια αυτά που μπορούν να κάνουν στο διαδίκτυο αλλά επίσης να αναφέρουν και τους κινδύνους που υπάρχουν χωρίς φυσικά να τα τρομάξουν. Τα όρια πρέπει να είναι σαφή και κατανοητά για να μάθει το παιδί ήδη από αυτή την ηλικία πώς να πλοηγείται με ασφάλεια στο διαδίκτυο. Πρέπει τα παιδιά να νιώθουν άνετα να μιλήσουν στους γονείς του αν προκύψει κάτι περίεργο ή κάτι που θα τους κάνει να αισθανθούν άβολα.
Μέσα στα πλαίσια συζήτησης με το παιδί είναι απαραίτητο να τεθούν όρια στο χρόνο που ασχολείται το παιδί με το διαδίκτυο ώστε να μη φτάσει στο σημείο εξάρτησης από αυτό. Δεν είναι λίγες οι φορές που παρατηρούμε παιδιά να κλαίνε μόλις απομακρύνουν το κινητό ή τον υπολογιστή από αυτά. Τα χρονικά όρια που θέτουν οι γονείς πρέπει να μην ξεπερνιούνται και να τηρούνται και από τους δύο γονείς. Η κοινή αυτή γραμμή προσφέρει ασφάλεια στο παιδί και το βοηθά να αντιληφθεί τόσο το ρόλο των γονέων όσο και το δικό του μέσα στην οικογένεια.
Η χρήση του διαδικτύου από κοινού με τους γονείς είναι ένας ακόμη τρόπος να προστατευθούν τα παιδιά από πιθανούς κινδύνους. Με αυτό τον τρόπο, οι γονείς μπορούν να επιβλέπουν το περιεχόμενο των σελίδων που παρακολουθεί το παιδί και παράλληλα να περνούν χρόνο μαζί του. Αν η επίβλεψη δεν είναι εφικτή σε όλη τη διάρκεια της μέρας καλό θα ήταν η συσκευή που χρησιμοποιεί το παιδί να είναι σε ένα σημείο του σπιτιού όπου ο έλεγχος θα είναι πιο εύκολος π.χ. σαλόνι ή κουζίνα.
Ειδικά λογισμικά προγράμματα (φίλτρα) που υπάρχουν διευκολύνουν το έργο των γονέων. Μέσω αυτών, οι γονείς μπορούν να περιορίσουν το περιεχόμενο στο οποίο έχει πρόσβαση το παιδί τους και να αποκλείσουν σελίδες που κρίνουν ότι δεν είναι κατάλληλες για την ηλικία του. Στην ευαίσθητη ηλικία των 5 ετών είναι σημαντικό να προστατεύονται τα παιδιά από ακατάλληλο περιεχόμενο που περιέχει σκηνές σεξ ή βίας. Η τραυματική εμπειρία που θα προκύψει με τη θέαση αυτού του περιεχομένου μπορεί να τα τρομάξει και να επηρεάσει αρνητικά τον ψυχισμό τους.
Με το διαδίκτυο να έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας και ειδικά με τις πρωτόγνωρες συνθήκες λόγω του Covid-19 δεν γίνεται να αποκλείσουμε τα παιδιά από αυτό. Είναι σημαντικό όμως να εκπαιδεύουμε τα παιδιά ήδη από τις μικρές ηλικίες για τα οφέλη και τους κινδύνους με τρόπους κατάλληλους ανάλογα με την ηλικία τους. Ουσιαστικά λοιπόν χρειάζεται να γνωρίζουν πώς να το χρησιμοποιούν σωστά και με ασφάλεια και όχι να το φοβούνται.
Ένας από τους σκοπούς του CSI Institute είναι η άμεση, έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση όλων των πολιτών. Πάντα κοντά σας για ενημέρωση και επαγρύπνηση.