Γράφει η Βαρβάρα Παναρίτη
Στη σύγχρονη μεταβιομηχανική εποχή, το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη -αν όχι ολόκληρος ο πλανήτης- διαθέτει πρόσβαση σε τεχνολογικές συσκευές και συνεπακόλουθα στο διαδίκτυο. Ειδικότερα, το διαδίκτυο ορίζεται ως το παγκόσμιο σύστημα διασυνδεδεμένων δικτύων υπολογιστών, οι οποίοι χρησιμοποιούν καθιερωμένα πρωτόκολλα για να εξυπηρετήσουν δισεκατομμύρια χρήστες καθημερινά σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι διασυνδεδεμένοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές ανά τον κόσμο βρίσκονται σε ένα κοινό δίκτυο επικοινωνίας και ανταλλάσσουν μηνύματα μέσω διάφορων πρωτοκόλλων, τα οποία υλοποιούνται σε επίπεδο λογισμικού και υλικού.
Εν έτει 2023, η συνεχόμενη ανάπτυξη του διαδικτύου μπορεί να ειπωθεί ότι αποτελεί την κινητήρια δύναμη της σύγχρονης κοινωνίας, καθώς έχει επιδράσει καταλυτικά στις παγκόσμιες αγορές , το εμπόριο, τις κυβερνήσεις και πολλά άλλα. Παρόλα αυτά, είναι απαραίτητο να λεχθεί ότι το διαδίκτυο, πέρα από τις θετικές προεκτάσεις που διαθέτει, έχει και αρνητικές, οι οποίες μπορεί να αποτελέσουν κινδύνους για τους χρήστη όταν συνδέεται στο διαδίκτυο.
Πιο συγκεκριμένα, τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί ότι αυξάνεται ο αριθμός των κινδύνων με τους οποίους είναι πιθανό να έρθει αντιμέτωπος ένας χρήστης στον κυβερνοχώρο. Ένας εξαιρετικά κοινός κίνδυνος, ο οποίος μπορεί να μην καταστεί αντιληπτός εκ πρώτης όψεως, είναι η χρήση μονάχα ενός κωδικού πρόσβασης για όλους τους λογαριασμούς που διαθέτει ο χρήστης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (όπως facebook, instagram, twitter). Η χρήση ενός κωδικού για τους λογαριασμούς στο διαδίκτυο, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των πιθανοτήτων να αποκτήσει κάποιο τρίτο πρόσωπο παράνομη πρόσβαση σε αυτούς, δηλαδή να προβεί στο κοινά λεγόμενο hacking, το οποίο πλέον θεωρείται ότι αποτελεί μορφή κυβερνοεγκλήματος.
Παράλληλα, ένας ακόμα κίνδυνος που παρατηρείται είναι η άνοδος των περιπτώσεων υποκλοπής. Η υποκλοπή δεδομένων στο διαδίκτυο σχετίζεται με την εξαπάτηση ενός χρήστη και την καταχώρηση από την πλευρά του των προσωπικών του πληροφοριών (για παράδειγμα διεύθυνση, αριθμό ταυτότητας, αριθμό διαβατηρίου, αριθμούς τραπεζικών λογαριασμών) σε μια πλαστή ιστοσελίδα στο διαδίκτυο. Για αυτόν τον λόγο, είναι κρίσιμο να προσέχει ο χρήστης εάν έχει ανακατευθυνθεί σε κάποια πλαστή διαδικτυακή ιστοσελίδα.
Ταυτόχρονα, έχει διαπιστωθεί ότι οι εγκληματίες στον κυβερνοχώρο μπορεί ξεγελούν τον χρήστη σε ψεύτικα δίκτυα. Ειδικότερα, οι εγκληματίες στον κυβερνοχώρο χρησιμοποιούν μια τεχνική που καλείται “phishing” όπου στέλνουν στον χρήστη πλαστά μηνύματα -προσποιούμενοι αξιόπιστες οντότητες- και ζητούν από τον ίδιο τις προσωπικές του πληροφορίες και πληροφορίες ασφαλείας. Σε αυτή την περίπτωση μπορούν να εγκαταστήσουν κακόβουλο λογισμικό, συμπεριλαμβανομένου και του ransomware (είδος κακόβουλου λογισμικού που απειλεί να δημοσιοποιήσει τα προσωπικά δεδομένα του θύματος ή να διακόψει την πρόσβαση του θύματος σε αυτά μέχρι να δοθούν λύτρα) και να εκβιάσουν τον χρήστη.
Ένας ακόμα κίνδυνος ο οποίος τα τελευταία χρόνια έχει πάρει μορφή «μάστιγας» είναι η έλλειψη γνώσης από την πλευρά των γονέων, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή των αγαπημένων ιστοσελίδων που χρησιμοποιούν τα παιδιά τους. Το προαναφερθέν γεγονός μπορεί να οδηγήσει τα παιδιά, χωρίς την κατάλληλη καθοδήγηση για τη χρήση του διαδικτύου με ασφάλεια, στην έκθεσή τους σε σημαντικές προκλήσεις στον κυβερνοχώρο, για παράδειγμα διαδικτυακός εκφοβισμός, hacking και πολλά άλλα. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι, ειδικά άτομα που βρίσκονται στην εφηβεία, ενδέχεται λόγω της μη ελεγχόμενης πρόσβασής τους σε διαδικτυακούς ιστοτόπους, να αντιμετωπίσουν προβλήματα ψυχικής υγείας, με κυριότερα την κατάθλιψη, το άγχος και την χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Συμπερασματικά, όπως παρατηρείται από τα παραπάνω δεδομένα, οι κίνδυνοι που ενδέχεται να αντιμετωπίσει ο χρήστης στο διαδίκτυο είναι ποικίλοι. Ωστόσο, επιθυμώντας να διατηρηθεί μια ρεαλιστική οπτική για τη χρήση του διαδικτύου μπορεί να λεχθεί ότι, είναι γεγονός πως διαμέσου της προσεκτικής χρήσης του και παράλληλα της εκπαίδευσης στη χρήση του από εξειδικευμένο προσωπικό, υπάρχει η δυνατότητα πλοήγησης με ασφάλεια.
Πηγές:
https://usa.kaspersky.com/resource-center/preemptive-safety/dangerous-things-online
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9407706/
Η εθελοντική ομάδα του CSI Institute, αποτελούμενη από εξειδικευμένους επιστήμονες όπως, ψυχολόγους, εγκληματολόγους, κοινωνιολόγους καθώς και τεχνικούς δικτύων & πληροφορικής, είναι κοντά σας παρέχοντας πληροφορία, ενημέρωση και γνώση μέσα από ποικίλα θέματα αρθρογραφίας.