Σας έχει τύχει ποτέ να βγείτε με την παρέα σας και να σας αγνοούν γιατί ο καθένας είναι αφοσιωμένος στο κινητό του; Ίσως και εσείς οι ίδιοι κάποια στιγμή να έχετε κάνει κάτι αντίστοιχο και να έχετε απορροφηθεί στο κινητό ενώ βρίσκεστε με κάποιον φίλο ή φίλη; Δυστυχώς, πρόκειται για μία πολύ γνώριμη εικόνα και ακόμη και αν δεν έχει τύχει ποτέ σε εμάς, σίγουρα το έχουμε παρακολουθήσει να συμβαίνει γύρω μας. Μάλιστα, το φαινόμενο αυτό είναι τόσο συχνό που τα τελευταία χρόνια έχει αποκτήσει και τον δικό του όρο.
Το “phubbing” είναι ο όρος που αναφέρεται στην ελλιπή αφοσίωση που δείχνει κάποιος απέναντι στον συνομιλητή του, επιλέγοντας να χρησιμοποιεί το κινητό του τηλέφωνό, αντί να συναναστραφεί με το/τα άτομο/άτομα που έχει απέναντί του. O όρος προέρχεται από την ένωση των αγγλικών λέξεων phone (τηλέφωνο) και snubbing (αγνοώ) και είναι κάτι που συμβαίνει καθημερινά, συχνά μάλιστα χωρίς καν να το αντιλαμβανόμαστε.
Πώς το phubbing επηρεάζει τις ανθρώπινες σχέσεις
Όπως είναι φυσικό, το φαινόμενο του phubbing αφαιρεί το νόημα από τις πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπιδράσεις, κάνοντας τους ανθρώπους να νιώθουν ότι δεν είναι πραγματικά συνδεδεμένοι με τον συνομιλητή τους και δεν έχουν ουσιαστική επικοινωνία. Η προσκόλληση στο κινητό τηλέφωνο εμποδίζει το άτομο να είναι παρόν στη στιγμή και να απολαμβάνει τη συναναστροφή του με το άλλο άτομο.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Υπολογιστές και Ανθρώπινη Συμπεριφορά”, η ανταλλαγή μηνυμάτων κατά τη διάρκειας μίας συζήτησης έκανε την όλη εμπειρία πιο δυσάρεστη για όλα τα μέρη που συμμετείχαν σε αυτή, ακόμη και για το άτομο που ήταν στο κινητό του και αντάλλαζε μηνύματα. Μάλιστα, σύμφωνα με άλλες έρευνες, απλώς και μόνο η ύπαρξη του κινητού κατά τη διάρκεια μίας συζήτησης, ακόμη και αν δεν το χρησιμοποιεί κανείς, είναι αρκετή για να δημιουργήσει άγχος στον συνομιλητή μας και να τον κάνει να αισθανθεί ότι δεν τον ακούμε ενεργά και δεν υπάρχει ουσιαστική σύνδεση μεταξύ μας.
Επίσης, το φαινόμενο του phubbing φαίνεται να είναι υπεύθυνο και για πλήθος συγκρούσεων μεταξύ συζύγων, μειώνοντας την ικανοποίηση από τον γάμο, ενώ σύζυγοι που κατ’ επανάληψη υπονομεύουν τη μεταξύ τους επικοινωνία για να είναι στο κινητό αναφέρουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης.
Πώς το phubbing επηρεάζει την ψυχική μας υγεία
Η επίδραση του φαινομένου είναι πολύ ισχυρότερη για το άτομο που το δέχεται. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Ψυχολογίας διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που έβλεπαν μια προσομοίωση του φαινομένου ένιωθαν περισσότερα αρνητικά συναισθήματα όταν τους ζητήθηκε να φανταστούν ότι είναι το άτομο που δέχεται το phubbing.
Αυτό συμβαίνει διότι το συγκεκριμένο φαινόμενο αποτελεί απειλή για κάποιες θεμελιώδεις ανάγκες του ανθρώπου, όπως είναι η αίσθηση του “ανήκειν”, η προάσπιση της αυτοεκτίμησης και η ανάγκη να ελέγχει το περιβάλλον του. Όταν κάποιος μας αγνοεί, είναι πολύ λογικό να αισθανθούμε ότι μας απορρίπτει και δε μας θεωρεί αρκετά σημαντικούς, γεγονός που έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική μας υγεία.
Μάλιστα, οι άνθρωποι που δέχονται phubbing είναι πολύ πιθανό να πιάσουν τα κινητά τους και να μπουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε μία προσπάθεια να διαχειριστούν την απόρριψη από τον συνομιλητή τους και να γεμίσουν αυτό το “κενό” στην επικοινωνία. Ωστόσο, αυτή είναι η αρχή ενός φαύλου κύκλου. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει βρεθεί ότι μπορεί να επιδεινώσουν τα ήδη υπάρχοντα αρνητικά συναισθήματα που νιώθει κάποιος, άρα αντί να επιλυθεί το πρόβλημα, μπορεί να γίνει πολύ χειρότερο.
Πώς να περιορίσουμε το φαινόμενο
Εάν έχουμε πιάσει τον εαυτό μας να δρα με τον συγκεκριμένο τρόπο, μπορούμε να ορίσουμε κάποιους πιο αυστηρούς κανόνες ως προς τη χρήση του κινητού, όπως να μην το χρησιμοποιούμε κατά τη διάρκεια του γεύματος ή όταν έχουμε βγει έξω με έναν φίλο. Μάλιστα, αν το αντιμετωπίσουμε ως πρόκληση, θέτοντας συγκεκριμένα χρονικά περιθώρια και σαφείς στόχους, όπως “Δε θα χρησιμοποιήσω το κινητό την Κυριακή από τις 12 έως τις 5”, και στη συνέχεια επιβραβεύοντας τον εαυτό μας για κάθε επιτυχημένο στόχο, είναι πολύ πιο πιθανό να τα καταφέρουμε.
Από την άλλη, εάν έχουμε παρατηρήσει τη συμπεριφορά αυτή σε κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο και θέλουμε να βοηθήσουμε, μπορούμε κάλλιστα να αποτελέσουμε πρώτοι απ’ όλους εμείς το καλό παράδειγμα, απομακρύνοντας το κινητό κατά τη διάρκεια της εκ του σύνεγγυς επικοινωνίας μας. Καλό είναι, επίσης, να μιλήσουμε ανοιχτά για το θέμα αυτό, δείχνοντας βέβαια την απαραίτητη κατανόηση. Το phubbing μπορεί να μην είναι πραγματικός εθισμός αλλά είναι μία μαθημένη συμπεριφορά που χρειάζεται χρόνο για να αλλάξει. Τέλος, σε περίπτωση που το phubbing τίθεται εκτός ελέγχου, είναι απαραίτητη η βοήθεια και υποστήριξη από ένα ειδικό ψυχικής υγείας γιατί ελλοχεύει ο κίνδυνος να εξελιχθεί σε εθισμό.
Η εθελοντική ομάδα του CSI Institute, αποτελούμενη από εξειδικευμένους επιστήμονες όπως, ψυχολόγους, εγκληματολόγους, κοινωνιολόγους καθώς και τεχνικούς δικτύων & πληροφορικής, είναι κοντά σας παρέχοντας πληροφορία, ενημέρωση και γνώση μέσα από ποικίλα θέματα αρθρογραφίας.