Παιδική κατάθλιψη | Συμβουλές για γονείς

Όλα τα παιδιά εμφανίζουν κάποιες φορές αρνητικά συναισθήματα: στενοχώρια, θλίψη, θυμό, απογοήτευση. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό και σημάδι μιας ομαλής ψυχο-συναισθηματικής ανάπτυξης. Όταν όμως τα συναισθήματα αυτά διαρκούν για αρκετό διάστημα ή παρουσιάζονται αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού μπορεί να πρόκειται για παιδική κατάθλιψη.

Πώς μπορείτε να αναγνωρίσετε την κατάθλιψη στην παιδική ηλικία;

Το παιδί θα παρουσιάζει κάποια ή όλα τα παρακάτω συμπτώματα.

• Κακή διάθεση ή ευερεθιστότητα
• Απώλεια ευχαρίστησης και ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που προηγουμένως απολάμβανε το παιδί
• Απότομη απώλεια βάρους ή πρόσληψη βάρους
• Προβλήματα με τον ύπνο (αϋπνία ή υπερβολικός ύπνος)
• Υπερβολικές σκέψεις ή συναισθήματα αναξιότητας ή ενοχής
• Αδυναμία συγκέντρωσης, έλλειψη προσοχής και δυσκολία λήψης αποφάσεων
• Αυτοκτονικός ιδεασμός (σκέψεις αυτοτραυματισμού)
• Υποτονικότητα ή υπερδιέγερση
• Αίσθημα κούρασης και έλλειψη ενέργειας
• Ανεξήγητο κλάμα, εύκολη αναστάτωση
• Απομόνωση από φίλους και παιχνίδι
• Σωματικά συμπτώματα

Τι προκαλεί την παιδική κατάθλιψη;

Οι ψυχολογικές διαταραχές είναι συνήθως αποτέλεσμα κληρονομικότητας και περιβάλλοντος. Ενώ κάποια εγγενή χαρακτηριστικά μπορεί να δημιουργήσουν την προδιάθεση για την εκδήλωση κάποιας διαταραχής, αυτό που εν τέλει θα καθορίσει το αν θα εμφανιστεί ή όχι είναι το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει το άτομo και η αλληλεπίδρασή του με αυτό.

Το βίωμα μιας απώλειας από το παιδί στο οικογενειακό του περιβάλλον μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Επίσης, άλλες καταστάσεις όπως το διαζύγιο των γονέων και η απώλεια της σταθερότητας που συνεπάγεται μπορεί να είναι ένας παράγοντας. Το παιδί μπορεί να κατηγορεί τον εαυτό του γι’ αυτό που συνέβη, καθώς δεν κατανοεί πλήρως τα αίτια που χωρίζουν οι γονείς του και αυτό να το οδηγήσει σε εκδήλωση κατάθλιψης. Ένα άλλο αίτιο μπορεί να είναι η ύπαρξη γονιού ή κάποιου μέλους της οικογενείας που εμφανίζει κάποια ψυχική διαταραχή ή χρόνια ασθένεια, το οποίο επηρεάζει και το παιδί ή όταν το ίδιο το παιδί πάσχει από κάποια ασθένεια.

Τέλος, η κακοποίηση οποιασδήποτε μορφής: σεξουαλικής, σωματικής ή ψυχολογικής μπορεί να προκαλέσει ψυχικό τραύμα στο παιδί και να το οδηγήσει σε εμφάνιση κατάθλιψης.

Τι μπορείτε να κάνετε αν πιστεύετε ότι το παιδί σας έχει κατάθλιψη;

• Μιλήστε με το παιδί για τα συναισθήματά του

Προσεγγίστε το παιδί και συζητήστε μαζί του. Κάνετέ του ερωτήσεις για το πώς νιώθει. Μπορεί να μην αντιλαμβάνεται πλήρως τα αίτια για τα συναισθήματά του. Είναι σημαντικό να νιώσει το παιδί ότι είστε κοντά του, να του δώσετε μια αίσθηση ασφάλειας και σιγουριάς ότι θα αντιμετωπίσετε μαζί του το κάθε πρόβλημα.

• Μην πιέζετε υπερβολικά το παιδί

Είτε πρόκειται για τις επιδόσεις του στο σχολείο, το διάβασμα είτε για εξωσχολικές δραστηριότητες, η πίεση θα δημιουργήσει επιπρόσθετο άγχος στο παιδί να ανταποκριθεί και μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση.

• Κανονίστε μία επίσκεψη στον γιατρό του παιδιού σας

Ενημερώστε τον γιατρό αν η κακή διάθεση του παιδιού επιμένει για αρκετό διάστημα και αν υπάρχουν αλλαγές στη συμπεριφορά, στο φαγητό ή στον ύπνο. Επίσης, αναφέρετε αν το παιδί βίωσε δυσκολίες, κάποια απώλεια ή τραύμα το τελευταίο διάστημα και αν παρουσιάζει άγχος, νευρικότητα, απώλεια ενέργειας ή κόπωση.

• Ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι ωφέλιμη για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της διάθεσης του παιδιού. Σίγουρα είναι μία διαδικασία που χρειάζεται χρόνο και δέσμευση και από την πλευρά των γονιών, ότι θα δεχθούν και οι ίδιοι να συμμετέχουν στη θεραπεία αν ο θεραπευτής το κρίνει απαραίτητο. Με υπομονή και υποστήριξη και από την πλευρά των γονιών και με την εκμάθηση τεχνικών για καλύτερη διαχείριση της συμπεριφοράς του παιδιού, μπορούμε να έχουμε τα βέλτιστα αποτελέσματα και τη μείωση έως και εξάλειψη των συμπτωμάτων.

• Αφιερώστε χρόνο στη σχέση σας με το παιδί

Είναι συχνό φαινόμενο στις μέρες μας οι γονείς να δουλεύουν για πολλές ώρες και να γυρίζουν αργά στο σπίτι εξαντλημένοι, πράγμα που τους δυσκολεύει να περάσουν ποιοτικό χρόνο με το παιδί τους. Ωστόσο, είναι κρίσιμης σημασίας να υπάρχει μία ουσιαστική σχέση ανάμεσα στον γονέα και στο παιδί και το παιδί να νιώθει ότι μπορεί να βασιστεί σε αυτόν και να του μιλήσει για όποια δυσκολία μπορεί να αντιμετωπίζει. Με αυτό τον τρόπο θα αποκτήσει και το παιδί σιγουριά και εμπιστοσύνη στον εαυτό του καθώς μεγαλώνει.

• Εμπλακείτε σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες με το παιδί

Παίξτε με το παιδί, διαβάστε του ιστορίες, χορέψτε, δείτε αστείες ταινίες, πηγαίνετε εκδρομές. Όλα αυτά θα βοηθήσουν το παιδί να διασκεδάσει και να νιώσει την ελευθερία και ανεμελιά που ταιριάζουν στην ηλικία του, ενώ θα δυναμώσει και το δεσμό σας μαζί του.