Το CSI Ιnstitute, στο πλαίσιο ενημέρωσης των πολιτών, ανακοινώνει και επεξηγεί την μόλις σήμερα, 19 Ιουνίου 2018, εκδοθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ Οδηγία ΕΕ 2018/843 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, με την οποία τροποποιείται η ευρωπαϊκή νομοθεσία για το ξέπλυμα χρήματος και καθιερώνονται σημαντικές ρυθμίσεις για τα λεγόμενα «κρυπτονομίσματα», συμπεριλαμβανομένου όπως είναι φυσικό και του bitcoin. Στόχος της εφαρμογής αυτών των ρυθμίσεων είναι να περιορίσει την ανωνυμία που υφίσταται μέχρι σήμερα στις συναλλαγές κρυπτονομισμάτων, η οποία έχει δημιουργήσει πρόσφορο έδαφος για συναλλαγές εγκληματικών ενεργειών και ξεπλύματος χρήματος, σε διεθνές επίπεδο.
Η μέχρι σήμερα εικόνα τροποποιείται, με την υποχρεωτική τήρηση στοιχείων των πελατών από τους παρόχους τέτοιου είδους συναλλακτικών και ανταλλακτικών υπηρεσιών, ώστε αυτά τα στοιχεία να μπορούν να δοθούν, εφόσον ζητηθούν, στις κατά νόμο διωκτικές και φορολογικές αρχές της εκάστοτε χώρας.
Πιο αναλυτικά, η συγκεκριμένη οδηγία αφορά αφενός τους παρόχους υπηρεσιών ανταλλαγής κρυπτονομισμάτων με κανονικά νομίσματα, ανταλλακτήρια δηλαδή κρυπτονομισμάτων σε μετρητά, και αφετέρου εταιρείες που διαχειρίζονται πλατφόρμες ανταλλαγής και μεσίτες ανταλλαγής (exchangers). Τα παραπάνω πρόσωπα από τώρα και στο εξής ορίζονται ως «υπόχρεα πρόσωπα» της νομοθεσίας κατά του ξεπλύματος χρήματος. Οι πάροχοι τέτοιου είδους υπηρεσιών και οι αντίστοιχες εταιρείες, υποχρεώνονται σε καταχώρηση στο εκάστοτε επίσημο μητρώο της χώρα στην οποία δραστηριοποιούνται, και στη συμμόρφωση με όλα τα μέτρα της σχετικής νομοθεσίας, ξεκινώντας φυσικά από την απαραίτητη συλλογή στοιχείων για την πλήρη ταυτοποίηση των πελατών τους, όπως ακριβώς γίνεται με τις τράπεζες και άλλα πιστωτικά ιδρύματα πληρωμών ηλεκτρονικού χρήματος. Αντίστοιχα, οι πελάτες τους θα πρέπει να αποδίδουν τα απαραίτητα στοιχεία έτσι ώστε να είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν τις εν λόγω υπηρεσίες. Σημαντική αλλαγή που φέρνει η οδηγία 2018/843, είναι η έναρξη εποπτείας των συγκεκριμένων εταιρειών και παρόχων για την δραστηριοποίηση τους, από αρμόδια αρχή, όπως ακριβώς συμβαίνει με τα υπόλοιπα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, μέσω επιτόπιων ελέγχων και επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με την οδηγία. Οι έλεγχοι αυτοί θα έχουν να κάνουν τόσο με την σωστή εφαρμογή των βασικών υποχρεώσεων των εταιρειών, όσο και με τη συλλογή πρόσθετων στοιχείων, σε περίπτωση που συναλλαγές χαρακτηρίζονται ως «Υψηλού Κινδύνου», με σκοπό την υποβολή σχετικής αναφοράς προς την εκάστοτε Αρμόδια Αρχή.
Ακόμα, αλλαγές έρχονται και στους παρόχους υπηρεσιών θεματοφυλακής πορτοφολιών κρυπτονομισμάτων (webblockchainwalletholders), οι οποίοι επίσης χαρακτηρίζονται ως υπόχρεα πρόσωπα. Αυτές οι εταιρείες λειτουργούν ως μέσα αποθήκευσης υψηλών προδιαγραφών, για τους κατόχους κρυπτονομισμάτων, προσφέροντας τους ασφάλεια μέσω της χρήσης ιδιωτικών κλείδων, ενώ παράλληλα προσφέρουν και υπηρεσίες εντολών μεταφοράς προς ή από άλλων διευθύνσεων κρυπτονομισμάτων.
Τέλος, κοινά ανταλλακτήρια που προσφέρουν τέτοιου είδους υπηρεσίες, θα πρέπει να καταχωρηθούν στα αντίστοιχα Εθνικά Μητρώα, και να είναι σε θέση να πιστοποιούν τους πελάτες τους, εφαρμόζοντας τα μέτρα συμμόρφωσης με την Οδηγία.
Όσον αφορά τους απλούς κατόχους κρυπτονομισμάτων, χρήστες δηλαδή οι οποίοι δεν χρησιμοποιούν τους ανωτέρω παρόχους ή μεσάζοντες υπηρεσιών, αλλά επιλέγουν είτε να ανταλλάσσουν τα κρυπτονομίσματα απευθείας με κάποιον ενδιαφερόμενο είτε απλά τηρούν τις ιδιωτικές τους κλείδες, είναι περιπτώσεις που δεν εντάσσονται στην εν λόγω οδηγία. Ωστόσο, η Οδηγία προβλέπει τη δημιουργία μίας βάσης Κεντρικού Μητρώου Κατόχων «Διευθύνσεων» Κρυπτονομισμάτων, στην οποία θα καταχωρούνται τα πλήρη στοιχεία των χρηστών σε αντιστοιχία με τη συγκεκριμένη ιδιωτική και δημόσια κλείδα του πορτοφολιού τους (WalletAddress). Σε αυτή τη Βάση, πρόσβαση θα έχουν οι Αρχές όπως ακριβώς συμβαίνει με την πρόσβαση που έχουν σήμερα στους τραπεζικούς λογαριασμούς μέσω του Συστήματος Μητρώου Τραπεζικών Λογαριασμών και Λογαριασμών Πληρωμών.
Η ενσωμάτωση των διατάξεων της Οδηγίας 2018/843 στο Εθνικό μας Δίκαιο, αλλά και στο Δίκαιο των υπόλοιπων κρατών μελών, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο μέχρι της 10 Ιανουαρίου 2020.
Μπορείτε να διαβάσετε το πλήρες κείμενο της Οδηγίας εδώ:
Ο Πρόεδρος του CSI Institute
Εμμανουήλ Σφακιανάκης
Ονομάζομαι Κέλλυ Ιωάννου. Είμαι Υπ. Διδάκτωρ Ψηφιακής Εγκληματολογίας και Τrauma Coach. Ως Διευθύντρια του CSI Institute, υποστηρίζω θερμά το όραμα του Ινστιτούτου που προάγει εκπαιδευτικούς και κοινωφελείς σκοπούς όπως την πρόληψη και την αντιμετώπιση θεμάτων ασφαλείας στο διαδίκτυο. Διαθέτω κλινική εμπειρία στον τομέα του Hλεκτρονικού Τραύματος (εξαρτήσεις από διαδίκτυο/ διαδικτυακούς εκβιασμούς, εκφοβισμούς, παρενοχλήσεις κ.ο.κ) και είμαι ιδρύτρια του Traumahelp, του μοναδικού κέντρου στην Ελλάδα για τη θεραπεία και την αποκατάσταση του ηλεκτρονικού τραύματος.