Η ενατένιση του μέλλοντος αν και προκαλεί άγχος αποδεικνύεται, σύμφωνα με μελέτες, πως ευεργετεί το άτομο. Οι άνθρωποι δεν είναι οι μόνοι που έχουν τη δυνατότητα να σκέφτονται για το μέλλον, καθώς ζώα, όπως τα κοράκια αποθηκεύουν εργαλεία που ίσως χρειαστούν αργότερα. Ωστόσο, η ανθρώπινη πρόβλεψη εκτείνεται και σε στόχους χρόνια ή δεκαετίας μακριά. Αν γίνει σωστά, τότε παρατηρείται αισθητή βελτίωση στην ψυχολογία και οι στόχοι έρχονται πιο κοντά στη πραγματοποίηση τους. Σε αυτό συμβάλει και η Θετική Ψυχολογία, η οποία επικεντρώνεται στα θετικά γεγονότα και τις επιρροές της ζωής.
Η πρόβλεψη του μέλλοντος βοηθάει στη λήψη αποφάσεων. Ωστόσο, ο παράγοντας κλειδί που αποκλείει την εμφάνιση του φαινομένου «delay discounting» είναι ο οραματισμός συγκεκριμένων πιθανών μελλοντικών σεναρίων, όπως υποστηρίζει μια μελέτη από το Ηνωμένο Βασίλειο. Το «delay discounting» συνοπτικώς είναι η επιλογή μικρότερων και αμεσότερων ανταμοιβών σε βάρος μεγαλύτερων και μακροπρόθεσμων ανταμοιβών. Η παγίδα αυτή αποτελεί κολοσσιαίο οδόφραγμα στη λήψη νουνεχών αποφάσεων εάν το άτομο αποτύχει να δει τον εαυτό του σε μια συγκεκριμένη μελλοντική κατάσταση, η οποία τον βοηθά μάλιστα να συνδεθεί περισσότερο με τη μελλοντική αυτή εκδοχή του εαυτού του.
Ενισχύονται τα κίνητρα για την επίτευξη στόχων. Η ενατένιση του μέλλοντος κινητοποιεί το άτομο στο να πετύχει τους στόχους του. Ωστόσο, μπορεί και να εκπυρσοκροτήσει καθώς σύμφωνα με τους Oettingen και Klaus Michel Reininger, η νοερή απόλαυση του επιθυμητού αποτελέσματος στον παρόν χρόνο παρακωλύει την επένδυση για την επίτευξη του και την επιτυχία καθαυτή. Η λύση έγκειται στην αναγνώριση των εμποδίων που πρόκειται να εμφανιστούν. Σε αυτό βοηθάει η διάκριση μεταξύ των φαντασιώσεων και της τωρινής πραγματικότητας. Η αισιοδοξία, επίσης, παίζει τεράστιο ρόλο στο έργο αυτό, σε συνεργασία με το ενεργητικό και εύρωστο άγχος που προκαλείται.
Βελτιώνεται τη ψυχολογική ευημερία. Μερικοί ερευνητές συνδέουν τη ισχνή ενατένιση του μέλλοντος με συγκεκριμένες ψυχολογικές διαταραχές, όπως τη κατάθλιψη. Εν αντιθέσει, ο ενθουσιασμός και η νοερή απεικόνιση ενός θετικού και επιτυχημένου μέλλοντος ενεργοποιεί την έκκριση των ορμονών της ευτυχίας. Επιπροσθέτως, άτομα που έχουν εκ φύσεως ζωντανή φαντασία και είναι αισιόδοξοι κατέχουν αιχμηρότερα όπλα για την διαχείριση στρεσογόνων παραγόντων, σύμφωνα με την ειδικό ψυχικής υγείας Haley Neidich.
Μερικοί τρόποι εξάσκησης της ενατένισης του μέλλοντος είναι:
Future Directed Therapy (FDT) ή Γνωσιακή- Συμπεριφορική θεραπεία (CBT). Αυτές οι θεραπείες αλλάζουν τις αυτόματες αρνητικές ανταποκρίσεις και τις αντικαθιστούν με περισσότερο αντικειμενικές και πραγματικές σκέψεις.
Anticipatory Savoring. Με τη τεχνική αυτή το άτομο είναι ικανό να προσομοιώσει και να απολαύσει μια θετική εμπειρία εκ των προτέρων, επιτρέποντας το να αντλήσει τα οφέλη δύο φορές- και τη στιγμή εκείνη και κατά τη διάρκεια της εμπειρίας.
Εξάσκηση της φαντασίας. Με τον τρόπο αυτό ενισχύεται η αυτοπεποίθηση και η αυτοεκτίμηση, οι οποίες οδηγούν σε πιο θετικές επιλογές.
Συνοψίζοντας, είναι εμφανή τα θετικά που φέρνει η ενατένιση του μέλλοντος στον άνθρωπο. Η προσεκτική εφαρμογή της αποτελεί έναν σχεδόν μαγικό οδηγό που ανοίγει τον δρόμο για ένα πιο επιτυχημένο μέλλον. Εκτός αυτών, ενισχύει τη πνευματική και ψυχολογική κατάσταση του ατόμου, το οποίο εκτείνεται επίσης και στη συμπεριφορά του με τον ευρύτερο κοινωνικό του κύκλο.
Πηγές: greatergood.berkely.edu , verywellmind.com
Ονομάζομαι Χρήστος Τέκας, είμαι επί πτυχίο φοιτητής του Τμήματος Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκτελώ τη πρακτική μου άσκηση στο CSI Institute.