Στο άκουσμα της λέξης video games κανείς δε φαίνεται να σκέφτεται (ιδιαίτερα γονέας) κάποια θετική συσχέτιση με τη γνωστική ικανότητα των παιδιών, πόσο μάλλον με την ανάπτυξή της. Κατά κύριο λόγο, η ενασχόληση με τα βιντεοπαιχνίδια παραπέμπει σε “χάσιμο χρόνου”, παραμέληση των μαθημάτων, με κορυφαία την φράση “θα χαζέψεις με αυτά που παίζεις”. Καθώς όμως όλα είναι σχετικά σε αυτή τη ζωή, φαίνεται από πληθώρα ερευνών ότι τα βιντεοπαιχνίδια έχουν και ευεργετικές ιδιότητες, και μάλιστα στην γνωστική ανάπτυξη των παιδιών – ναι, σωστά διαβάσατε!
Ειδικότερα, η ενασχόληση με βιντεοπαιχνίδια φαίνεται να συμβάλλει ιδιαίτερα στον τομέα της οπτικής νοημοσύνης, ενισχύοντας την ικανότητα παράλληλης παρακολούθησης πολλών οπτικών ερεθισμάτων, την ανάγνωση διαγραμμάτων, την αναγνώριση εικονιδίων και την οπτικοποίηση χωρικών σχέσεων, όπου τα παιδιά είναι σε θέση να απεικονίσουν και να ερμηνεύσουν αλλαγές που σχετίζονται με το χώρο τους, όπως είναι η θέση, η απόσταση και η κατεύθυνση.
Προς υπεράσπιση των παραπάνω, σε έρευνα παρατηρήθηκε επιδέξιοι gamers 10 και 11 ετών να σημειώνουν υψηλά επίπεδα αυτοπαρακολούθησης και απομνημόνευσης οπτικών ερεθισμάτων, ενώ αναφέρεται πως η επαρκής εξάσκηση σε βιντεοπαιχνίδια δύναται να οδηγήσει στην ενίσχυση του χρόνου απόκρισης.
Παράλληλα, ιδιαίτερα θετικό παρουσιάζεται το γεγονός ότι τα παιδιά παίζοντας τείνουν να χρησιμοποιούν εσωτερικές γνωστικές στρατηγικές (π.χ. οδηγίες ανάγνωσης, δοκιμή και σφάλμα) έναντι εξωτερικών (π.χ. παρακολούθηση τρίτου), με επόμενο την εξάσκηση και ανάπτυξη αυτών των δυνατοτήτων. Την ίδια στιγμή, σε μια σειρά δεξιοτήτων οπτικής προσοχής, οι gamers φαίνεται να ξεπέρασαν εκείνους που δεν ήταν εκτεθειμένοι σε βιντεοπαιχνίδια, επιβεβαιώνοντας για ακόμα μία φορά τη θεωρία.
Συνοψίζοντας, η ενασχόληση με βιντεοπαιχνίδια παρουσιάζεται να βελτιώνει την προσοχή, τη συγκέντρωση, την οπτική αντίληψη και τις μεταγνωστικές δεξιότητες, όπως ο προγραμματισμός και η ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών.
Φυσικά, όπως αναφέρθηκε και στην αρχή, όλα είναι σχετικά, και για το λόγο αυτό πάντα υπάρχει και η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος. Φαίνεται, λοιπόν, η έκθεση στα βιντεοπαιχνίδια να μπορεί να περιορίσει το εύρος της εμπειρίας των παιδιών, κάτι που με τη σειρά του είναι επιβλαβές για όλες τις πτυχές της γνωστικής ανάπτυξης.
Παράλληλα, τα video games συνδέονται με διάσπαση προσοχής και υπερβολική διέγερση, ενώ το “multitasking”, ή πολυδιεργασία, φαίνεται στους εφήβους να συνδέεται με ελλείμματα προσοχής, κάτι που δεν έχει παρατηρηθεί ανάλογα σε δείγμα νεαρών ενηλίκων. Τέλος, παρουσιάζεται να επηρεάζει τη γνωστική ανάπτυξη, περιορίζοντας την εμπλοκή σε ακαδημαϊκές και κοινωνικές δραστηριότητες, παρεμβαίνοντας στον ύπνο και μειώνοντας τις ευκαιρίες για δημιουργική σκέψη.
Μπερδευτήκατε; Τελικά τι από τα δύο ισχύει; Η απάντηση είναι πάλι η ίδια: όλα είναι σχετικά… Στην πραγματικότητα και οι δύο πλευρές είναι ορθές και αποδεδειγμένες, με μία μόνο διαφορά: την ποιότητα και την ποσότητα.
Με άλλα λόγια, η ποιότητα των video games, αλλά κυρίως η ποσότητα του χρόνου, που επενδύει ένα παιδί σε αυτά, είναι ο κρίσιμος παράγοντας για να οδηγηθούμε στη μία ή στην άλλη όψη του νομίσματος. Επομένως, εμφανίζεται κρίσιμη η συμβολή των γονέων στο πώς τελικά θα χρησιμοποιηθεί το διαδίκτυο, με σκοπό την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων και όχι την απώλεια άλλων, αφού τα παιδιά βρίσκονται σε μία περίοδο συνεχούς εξέλιξης, στην οποία μπορούμε να συμβάλλουμε και εμείς.
Για αυτό, την επόμενη φορά που το παιδί σας θα θέλει να παίξει, αφήστε το, αλλά θυμίστε τού τα όρια!
Πηγές:
Η εθελοντική ομάδα του CSI Institute, αποτελούμενη από εξειδικευμένους επιστήμονες όπως, ψυχολόγους, εγκληματολόγους, κοινωνιολόγους καθώς και τεχνικούς δικτύων & πληροφορικής, είναι κοντά σας παρέχοντας πληροφορία, ενημέρωση και γνώση μέσα από ποικίλα θέματα αρθρογραφίας.