Γράφει η Μαρίνα Καρατζαφέρη, Κοινωνικός Επιστήμονας
Ποιοι είναι οι στόχοι και οι προτεραιότητες για μία ασφαλή εκπαίδευση στην σημερινή κοινωνία;
Η σημερινή πραγματικότητα, εξαιτίας της τεχνολογικής εξέλιξης, έχει αναδείξει νέες προκλήσεις και δυνατότητες που έχουμε να αντιμετωπίσουμε σαν κοινωνία. Όσο προχωρούν οι τεχνολογικές εξελίξεις, τόσο πρέπει να επαναπροσδιοριστούν τα νέα δεδομένα που έχει δημιουργήσει η 4η Βιομηχανική Επανάσταση. Η ανθρωπότητα μέσα από δισεκατομμύρια συσκευές και πληροφοριακά συστήματα βρίσκεται μπροστά σε διαρκείς νέες προκλήσεις και κινδύνου. Ως αποτέλεσμα άτομα, κοινωνίες, επιχειρήσεις και κυβερνήσεις να δοκιμάζονται καθημερινά. Επειδή, ο βαθμός συνδεσιμότητας (connectivity), καθορίζει πια την γεωπολιτική τάξη πραγμάτων, στόχος πρέπει να είναι η αειφόρος ανάπτυξη όλου του κόσμου και συγκεκριμένα της κυβερνοασφάλειας και της εκπαίδευσης.
Απώτερος στοπός μιας πολιτικής κυβερνοασφάλειας θα πρέπει αρχικά να είναι οι διαρκείς ανάγκες για την απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων (digital skills), απαραίτητων για να μην υπάρχουν στο μέλλον άνθρωποι ψηφιακά αναλφάβητοι. Στη συνέχεια θα πρέπει να υπάρξουν προσπάθειες για την πρόληψη, την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση του κυβερνοεγκλήματος που απειλεί με το δικό του τρόπο την κοινωνία για να μειωθούν οι απειλές και οι κίνδυνοι. Επιπλέον, μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα, θα πρέπει να κυριαρχεί η δημοκρατία, ο σεβασμός και η προστασία των ατομικών δικαιωμάτων, να αναπτύσσονται η κριτική σκέψη και οι γνώσεις για την ανθρωποκεντρική χρήση των νέων τεχνολογιών.
Κατά την περίοδο της Πανδημίας του Covid-19, μπήκε στο προσκήνιο η τηλεκπαίδευση και η τηλεργασία, αυξάνοντας έτσι την χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών και βάζοντας την εκπαίδευση και κατ’ επέκταση την εργασία σε νέες βάσεις. Επιπρόσθετα, έθεσε τα θεμέλια για μία νέα διαδικτυακή κατάσταση, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι εξαιτίας του ιού επικοινωνούσαν κατά κύριο λόγο με εξ’ αποστάσεως επαφή μέσα από τις ηλεκτρονικές συσκευές.
Από τη μία πλευρά, η Ευρώπη προσπαθεί σιγά-σιγά να μετασχηματιστεί ψηφιακά για να γίνει η τρίτη οικονομική δύναμη στον πλανήτη στον κυβερνοχώρο και γενικότερα στο διαδίκτυο και τις συσκευές, ενώ η Ελλάδα από την άλλη, βρίσκεται δυστυχώς στην προτελευταία θέση στον Δείκτη για την Ψηφιακή Οικονομία και Κοινωνία (DESI – Digital Economy and Society Index) στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Διεθνής Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI) αντικατοπτρίζει και επεκτείνει το DESI χρησιμοποιώντας 24 σύνολα δεδομένων για την ανάλυση και τη σύγκριση της ψηφιακής απόδοσης 45 χωρών.
Η ανάλυση περιλαμβάνει τα κράτη μέλη της Ε.Ε. και 18 χώρες εκτός Ε.Ε. που βρίσκονται στην Παγκόσμια Κατάταξη. Στον Παγκόσμιο Δείκτη για την Κυβερνοασφάλεια (GCI- Global Cybersecurity Index) στην 77η θέση, ο οποίος ένας αξιόπιστος δείκτης και αφορά στην υποχρέωση των χωρών που έχουν για την κυβερνοασφάλεια σε παγκόσμιο επίπεδο – για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία και τις διαφορετικές διαστάσεις του ζητήματος. Καθώς η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο έχει ένα ευρύ πεδίο εφαρμογής, καλύπτοντας πολλούς και διάφορους τομείς, το επίπεδο ανάπτυξης ή εμπλοκής κάθε χώρας αξιολογείται σε πέντε πυλώνες:
- Νομικά μέτρα,
- Τεχνικά μέτρα
- Οργανωτικά μέτρα
- Ανάπτυξη ικανοτήτων και
- Συνεργασία – και στη συνέχεια συγκεντρώθηκαν σε μια συνολική βαθμολογία.
Αυτό προφανώς δεν είναι καλό για την χώρα γι’ αυτό θα πρέπει οι αρμόδιοι φορείς να λάβουν δράση για να ανατραπεί αυτή η εικόνα. Η εκπαίδευση, λοιπόν, μπορεί να αλλάξει ριζικά στο κομμάτι της κυβερνοασφάλειας με διάφορα μέσα και τρόπους. Πρώτα απ’ όλα, θα πρέπει να στηριχθεί η προσπάθεια της εκπαιδευτικής και επιστημονικής κοινότητας με διάφορα μέσα και πόρους και να υπάρχει ισότιμη πρόσβαση και σύνδεση στο διαδίκτυο σε όλες τις βαθμίδες. Είναι αναγκαίο τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης να είναι επικαιροποιημένα και να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις και ευκαιρίες. Επιπλέον, να γίνει μελέτη των εκπαιδευτικών συστημάτων των χωρών με υψηλό δείκτη κυβερνοασφάλειας, να γίνει σωστή αξιοποίηση των νέων παιδαγωγικών μεθόδων και πρακτικών και ανάληψη πρωτοβουλιών για την εκπαίδευση στην κυβερνοασφάλεια.
Η στήριξη των εκπαιδευτικών και των γονέων, σημαίνει ουσιαστικά στήριξη των παιδιών που αντιπροσωπεύουν το αύριο της χώρας μας.
- Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι καθοριστικός και ταυτόχρονα ευάλωτος στο ζήτημα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο. Αυτό θα είναι και το πιο ουσιαστικό βήμα για την Κυβερνοασφάλεια στην εκπαίδευση αλλά και γενικότερα για την διασύνδεση και την προοπτική της χώρα μας!
Η εθελοντική ομάδα του CSI Institute, αποτελούμενη από εξειδικευμένους επιστήμονες όπως, ψυχολόγους, εγκληματολόγους, κοινωνιολόγους καθώς και τεχνικούς δικτύων & πληροφορικής, είναι κοντά σας παρέχοντας πληροφορία, ενημέρωση και γνώση μέσα από ποικίλα θέματα αρθρογραφίας.