Καρκίνος του μαστού. Μια φράση που κάθε γυναίκα “τρέμει” να ακούσει. Μια φράση ικανή να προκαλέσει πλήθος αρνητικών συναισθημάτων και ταυτόχρονα να σημαδέψει ζωές, να ανατρέψει το παρόν και να “χτίσει” ένα μέλλον αμφιβολίας και φόβου. Ο καρκίνος του μαστού, είναι μια νόσος που καλπάζει με ταχύτατους ρυθμούς, εισβάλλει ξαφνικά και βίαια στη ζωή μιας γυναίκας, επιφέροντας τόσο σωματικό, όσο και ψυχικό πόνο. Σε μια προσπάθεια να αναδειχθεί η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και να προωθηθεί η ενημερότητα του κοινού γύρω από τη νόσο, ο Οκτώβριος – ένας μήνας που δικαιωματικά είναι αφιερωμένος σε όλες τις γυναίκες- έχει καθιερωθεί ως μήνας “πρόληψης και ενημέρωσης ενάντια στον καρκίνο του μαστού” και η 15η Οκτωβρίου ως “ημέρα υγείας του μαστού”. Ποια είναι όμως η ψυχολογία μιας γυναίκας όταν μαθαίνει για πρώτη φορά ότι έχει καρκίνο και τι αντίκτυπο έχει στην ψυχική της υγεία;
Στο σοκαριστικό άκουσμα της διάγνωσης, είναι φυσικό να αναδυθούν πολλά πρωτόγνωρα συναισθήματα, τα οποία μπορεί να εναλλάσσονται ή να συνυπάρχουν, προκαλώντας έντονη ψυχική δυσφορία και αναταραχή. Σε ένα πρώτο στάδιο, πολλές γυναίκες δείχνουν δυσπιστία όταν πληροφορούνται ότι πάσχουν από καρκίνο του μαστού. Ειδικότερα, αν δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα και ιστορικό κληρονομικότητας, νιώθουν υγιείς και έτσι αρνούνται την ύπαρξη της νόσου. Στη συνέχεια και αφού έχει επέλθει η αποδοχή, οι ασθενείς βιώνουν έντονα το αίσθημα της απειλής. Η υγεία τους, η ζωή τους και όλη τους η ύπαρξη ξαφνικά κινδυνεύουν από έναν αόρατο εχθρό, τον οποίο δε ξέρουν πώς να αντιμετωπίσουν.
Ταυτόχρονα, έρχονται στην επιφάνεια συναισθήματα όπως η ανησυχία, ο φόβος, ο πανικός και η αβεβαιότητα για το μέλλον, τη σοβαρότητα της ασθένειας και την έκβαση της πορείας της. Οι γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού, γνωρίζουν ότι η καθημερινότητά τους θα αλλάξει ολοκληρωτικά και τίποτα δε θα είναι το ίδιο. Η ηρεμία της ζωής διαταράσσεται από συνεχή ιατρικά ραντεβού, εξετάσεις, θεραπείες και ορολογίες που αδυνατούν να κατανοήσουν. Όλη αυτή η κατάσταση προκαλεί θλίψη, θυμό, οργή και αγανάκτηση, γιατί βιώνουν έντονα το αίσθημα της απώλειας ελέγχου όσον αφορά την ίδια τους τη ζωή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε εκδήλωση καταθλιπτικής συμπεριφοράς, με συμπτώματα όπως η απώλεια όρεξης, προβλήματα ύπνου και μειωμένη διάθεση ενασχόλησης με δραστηριότητες που συνήθιζαν να απολαμβάνουν.
Ωστόσο, εκτός από τις ψυχολογικές μεταπτώσεις που αδιαμφισβήτητα εντείνουν το ψυχικό τραύμα, αξίζει να αναφέρουμε το πλήγμα που δέχονται στην αυτοεικόνα και την αυτοπεποίθησή τους. Οι αλλαγές στο σώμα ως αποτέλεσμα των θεραπειών, δημιουργούν στις γυναίκες με καρκίνο άγχος και φόβο ότι θα αναγκαστούν να αποχωριστούν ένα κομμάτι της θηλυκής τους πλευράς. Ξαφνικά έρχονται αντιμέτωπες με μια νέα εικόνα του εαυτού τους, την οποία πρέπει να αποδεχτούν και να “αγκαλιάσουν”. Παράλληλα, οι αλλαγές στην εξωτερική εμφάνιση, είναι πιθανό να οδηγήσουν τις ασθενείς σε κοινωνική απόσυρση. Έτσι, ορισμένες γυναίκες αποφεύγουν συγγενείς και φίλους προκειμένου να μη χρειαστεί να εξωτερικεύσουν τα συναισθήματά τους και να φανούν “δυνατές”, ενώ άλλες είναι πεπεισμένες ότι κανείς δεν θα μπορέσει να καταλάβει την ψυχική κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Σαν αποτέλεσμα, οι διαπροσωπικές σχέσεις με τον σύντροφό τους, συγγενείς και φίλους διαταράσσονται, σε μια περίοδο που η θωράκισή τους είναι αναγκαία.
Φυσικά κάθε προσωπικότητα είναι μοναδική και κάθε άνθρωπος διαθέτει διαφορετικά αποθέματα ψυχικής ανθεκτικότητας, που τον καθιστούν ικανό να αντιμετωπίζει αγχογόνες καταστάσεις. Ωστόσο, κρίνεται αναγκαία η στήριξη, η ψυχική θωράκιση και η ενδυνάμωση των γυναικών που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού. Πώς μπορούμε λοιπόν να υποστηρίξουμε τις γυναίκες αυτές σε μια από τις δυσκολότερες στιγμές της ζωής τους; Προκειμένου να συμβάλλουμε στην άμβλυνση του ψυχικού αντίκτυπου που έχει η νόσος, είναι σημαντικό να:
- Δείχνουμε σεβασμό, κατανόηση και ενσυναίσθηση. Οι πολλαπλές εξετάσεις και οι επίπονες θεραπείες στις οποίες υποβάλλονται, είναι πιθανό να δημιουργήσουν ένα κλίμα εκνευρισμού, οργής και ευερεθιστότητας.
- Δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον ασφάλειας, εχεμύθειας και υποστήριξης, στο οποίο θα αισθάνονται ότι μπορούν να είναι ο εαυτός τους, χωρίς να φοβούνται ότι θα κριθούν για τα συναισθηματικά τους ξεσπάσματα.
- Τις ενθαρρύνουμε να συμβουλεύονται το γιατρό τους για ό,τι θέμα τις απασχολεί, να κάνουν συχνές ερωτήσεις για να αποσαφηνίσουν όσα δε γνωρίζουν, ώστε να αισθανθούν ότι έχουν ενεργό ρόλο στη λήψη αποφάσεων. Κατανοώντας τη σημασία των θεραπειών που απαιτούνται για την καταπολέμηση της νόσου, θα μπορέσουν να προσκολληθούν περισσότερο στην τήρησή τους.
- Παρέχουμε βοήθεια πρακτικής και ψυχολογικής φύσεως, όπως το να τις συνοδεύσουμε σε κάποιο ιατρικό ραντεβού ή να συνεισφέρουμε στη διεκπεραίωση των οικιακών ή άλλων εργασιών.
- Τις ενθαρρύνουμε να στραφούν σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, επισημαίνοντας ότι το να ζητήσουν βοήθεια δεν είναι στοιχείο “αδυναμίας”. Έτσι, θα μπορέσουν να ενισχύσουν την ψυχική ανθεκτικότητά τους σε μια προσπάθεια να αμβλύνουν συναισθήματα θλίψης, κατάθλιψης και άγχους.
- Υπενθυμίζουμε τη σημασία να επικοινωνούν τα συναισθήματά τους, να μιλούν και να εκφράζονται. Πολλές γυναίκες πιστεύουν πως πρέπει να φανούν “δυνατές” για τους γύρω τους, όμως είναι σημαντικό να γνωρίζουν ότι η εξωτερίκευση όλων των συναισθημάτων είναι ανακουφιστική, λειτουργεί θεραπευτικά και έχει συσχετιστεί με θετικότερη πορεία της νόσου.
- Τις παρακινούμε να συνεχίσουν να κάνουν πράγματα που έκαναν και πριν, όπως το να δουν μια ταινία, να διαβάσουν ένα βιβλίο ή να βγουν μια βόλτα με φίλους. Η προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα είναι πολύ δύσκολη και απαιτητική διαδικασία, όμως είναι σημαντικό για τις γυναίκες αυτές να αισθανθούν ότι η ζωή τους δεν τελειώνει με τη διάγνωση.
Ο καρκίνος του μαστού, αποτελεί την πιο συχνή μορφή καρκίνου στις γυναίκες. Η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και οι τακτικοί έλεγχοι, είναι τα όπλα που έχουμε ενάντια σε αυτόν τον αόρατο εχθρό. Ας κάνουμε αυτό το “δώρο” στον εαυτό μας, μάς το οφείλουμε!
Πηγές: psychology.gr
Η εθελοντική ομάδα του CSI Institute, αποτελούμενη από εξειδικευμένους επιστήμονες όπως, ψυχολόγους, εγκληματολόγους, κοινωνιολόγους καθώς και τεχνικούς δικτύων & πληροφορικής, είναι κοντά σας παρέχοντας πληροφορία, ενημέρωση και γνώση μέσα από ποικίλα θέματα αρθρογραφίας.