Η επίδραση του διαδικτύου στις ανθρώπινες σχέσεις

Το διαδίκτυο, ή αλλιώς «internet», όπως οι περισσότεροι το γνωρίζουν, έχει μπει δυναμικά στην καθημερινότητά μας, προσφέροντας υπηρεσίες άπειρες, γρήγορες και με απειροελάχιστο κόστος. Η εύκολη πρόσβαση στο διαδίκτυο, μας δίνει την δυνατότητα να ερχόμαστε σε επαφή με χιλιάδες πληροφορίες και υπηρεσίες.

Η τεχνολογία αποτελεί πλέον ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας, κάνοντάς την εύκολη και πιο ξεκούραστη. Η χρήση των υπολογιστών και γενικότερα της νέας τεχνολογίας της πληροφορικής, όταν γίνεται ορθά μπορεί να έχει πολλές θετικές επιδράσεις στη ζωή των ανθρώπων. Η εφαρμογή των δυνατοτήτων τους, μπορεί να συμβάλλει αποφασιστικά στη βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων στο διαδίκτυο. Μάλιστα, η επικοινωνία μέσω του internet αποτελεί μία από τις πιο δημοφιλείς χρήσεις του, καθώς οι γνωριμίες μέσω διαδικτύου προσφέρουν τη δυνατότητα συναισθηματικής αποστασιοποίησης και συνεπώς, μια αίσθηση ασφάλειας που πολλοί έχουν ανάγκη.

Η αλληλεπίδραση μέσω του διαδικτύου, παρέχει ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα, το οποίο είναι το γεγονός ότι μπορεί κανείς να συνομιλεί με άλλους ανθρώπους, βάζοντας ένα διαχωριστικό ασφαλείας ανάμεσα σε εκείνον και τα άτομα με τα οποία συνομιλεί και παρουσιάζει την εικόνα του εαυτού του που εκείνος επιθυμεί. Παραμένει δηλαδή, σε όλη αυτή τη διαδικασία συναισθηματικά αποστασιοποιημένος, κάτι το οποίο μειώνει σημαντικά το άγχος που θα προκαλούσε η φυσική επαφή με άλλους ανθρώπους, κάνοντας την αλληλεπίδραση μια πιο ευχάριστη και λιγότερη επώδυνη εμπειρία.

Τα τελευταία χρόνια,  οι ανθρώπινες σχέσεις γίνονται όλο και πιο σύντομες, επιφανειακές και επιπόλαιες. Αδιαμφισβήτητα, δεν ευθύνονται μόνο τα social media για αυτό (Facebook, Instagram..), αλλά δεν μπορούμε να αρνηθούμε πως δεν έχουν παίξει και αυτά τον ρόλο τους. Οι περισσότεροι, επιλέγουν πλέον τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να έρθουν σε επαφή με άλλους, με αποτέλεσμα να μην ενδιαφέρονται να γνωρίσουν κάποιον σε βάθος και να τον μάθουν πραγματικά. Οι άνθρωποι παύουν να αναζητούν την χημεία που είναι απαραίτητη για μία σχέση και γίνονται ανυπόμονοι αναζητώντας επιφανειακές γνωριμίες, αγνοώντας όμως, ότι πολλά πράγματα είναι αδύνατον να μετατραπούν σε ψηφιακή μορφή. 

Το διαδίκτυο αλλάζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε, που επικοινωνούμε, που εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, αλλά αυτό γίνεται συνεχόμενα και τόσο αθόρυβα, που πολλές φορές, δεν γίνεται αντιληπτό. Κάνεις δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η τεχνολογία έχει βοηθήσει να κάνουμε νέες γνωριμίες, να έρθουμε  κοντά με ανθρώπους από την άλλη άκρη του κόσμου, να επικοινωνούμε μαζί τους με τρόπους που οι παλαιότερες γενιές από εμάς ούτε μπορούσαν να φανταστούν. Ωστόσο, η μονόπλευρη και συνεχής επικοινωνία μέσω του διαδικτύου, ενδέχεται να οδηγήσει στην δημιουργία μιας «πλασματικής πραγματικότητας», απομακρύνοντας πολλούς χρήστες από τις ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις.

Οι διαδικτυακές σχέσεις υποκαθιστούν τις σχέσεις στην πραγματική ζωή, αποτρέποντας την αλληλεπίδραση, την οικειότητα και τις κοινές εμπειρίες σε πραγματικό χρόνο. Οι πραγματικές σχέσεις στη ζωή είναι εξαιρετικά απαραίτητες όχι μόνο για την καθημερινή επαφή και επικοινωνία, αλλά για  τη συναισθηματική και σωματική εγγύτητα.

Παράγοντες που κάνουν θελκτική την εκτεταμένη χρήση του διαδικτύου και τις διαδικτυακές σχέσεις στους χρήστες:

• Ανωνυμία και απομάκρυνση από την πραγματική ζωή (ζούνε μια άλλη ζωή έτσι όπως τη φαντάζονται και τη θέλουν).
• Άρση των αναστολών (εμπιστεύονται περισσότερο τον εαυτό τους χωρίς να σκέφτονται ενδεχόμενες αρνητικές επιπτώσεις – παραποιούν τα προσωπικά τους στοιχεία υιοθετώντας διαφορετικές ταυτότητες και αφήνουν τη φαντασία να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο).
• Εύκολη πρόσβαση ανά πάσα στιγμή.
• Δυνατότητα μεγαλύτερου ελέγχου (σε σύγκριση με τον περιορισμένο που έχουν στην πραγματική ζωή).
• Αυξημένη οικειότητα (είναι αξιοσημείωτο ότι οι διαδικτυακές σχέσεις δημιουργούνται και εξελίσσονται ταχύτατα, σε αντίθεση με την πραγματική ζωή που θα χρειαζόταν πολύ περισσότερο χρόνο, καθώς τα άτομα δεν έχουν τη δυνατότητα να ελέγξουν αποδοκιμασία ή ψεύδη από το άλλο άτομο).
• Ευκολία διαφυγής (‘προσόν’ για το χρήστη να αποφεύγει δυσάρεστα συναισθήματα ή καταστάσεις, μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά, να δημιουργήσει σχέση χωρίς καμία υποχρέωση και το ίδιο ξαφνικά να εξαφανιστεί όποτε το επιθυμεί).

Ποιοι επιλέγουν τις διαδικτυακές σχέσεις:

• Άτομα που μπορεί να έχουν απογοητευθεί από προηγούμενες διαπροσωπικές σχέσεις (διαδίκτυο λειτουργεί σαν προστατευτικό κάλυμμα).
• Άτομα εσωστρεφή ή πολύ κλειστά.
• Άτομα μοναχικά ή με χαμηλή αυτοπεποίθηση.
• Άτομα με αναπηρία.
• Άτομα με κάποια ψυχοπαθολογία (άγχος, κατάθλιψη κτλ.).

Ακόμη και αν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δημιουργήθηκαν για να προάγουν την σύνδεση, οι μελέτες έχουν δείξει ότι τελικά η χρήση τους αυξάνει την μοναξιά, τις διαταραχές της διάθεσης και μειώνει την αυτοεκτίμηση. Συνεπώς, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει μια ισορροπία στον τρόπο που χρησιμοποιούμε τα social media, έτσι ώστε να μην μας αποσπούν από τις ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις με άλλους.

Πηγή:   emprosnet.gr