Games, Διαδίκτυο, Εγκλήματα

Η εμφάνιση της κουλτούρας του βιασμού στον εικονικό κόσμο

Γράφει η Βίκυ Βούλτσου

Ένας εικονικός κόσμος είναι μια προσομοιωμένη στον υπολογιστή αναπαράσταση ενός κόσμου με συγκεκριμένα χωρικά και φυσικά χαρακτηριστικά. Μέσα σε αυτόν τον κόσμο ο κάθε χρήστης δημιουργεί μια αναπαράσταση του εαυτού του, με χαρακτηριστικά που είτε είναι παρόμοια με τα φυσικά του, είτε είναι τα ιδανικά για αυτόν, η οποία ονομάζεται «άβαταρ». Το άβαταρ αυτό είναι τo μέσo με το οποίο οι χρήστες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Η διαφορά με τα κλασσικά βιντεοπαιχνίδια είναι ότι, τα βιντεοπαιχνίδια έχουν έναν τελικό σκοπό, να τερματίσει δηλαδή ο παίχτης όλα τα επίπεδα. Τα παιχνίδια εικονικού κόσμου έχουν ως στόχο τη συνέχιση της συμμετοχής στον κόσμο, την αλληλεπίδραση με άλλους χρήστες και την απόκτηση περισσότερης θέσης ή εμπειρίας μέσα στον εικονικό κόσμο. Αυτή η αλληλεπίδραση στον εικονικό κόσμο, ανοίγει το δρόμο για να περάσουν φαινόμενα από τον πραγματικό κόσμο. Αυτό το οποίο θα αναλυθεί στο παρόν άρθρο αφορά την κουλτούρα του βιασμού στον εικονικό κόσμο.

Η κουλτούρα του βιασμού εμπεριέχει το βιασμό και τη σεξουαλική επίθεση, αλλά χαρακτηρίζεται επίσης και από μια σειρά άλλων επιβλαβών συμπεριφορών, όπως τα αστεία περί βιασμού, η σεξουαλική παρενόχληση, τα σεξουαλικά «πειράγματα», καθώς και από την συστηματική αστυνόμευση του σώματος, του ντυσίματος, της εμφάνισης και των κωδίκων συμπεριφοράς των γυναικών, τη μετατόπιση της ευθύνης για μια επίθεση από τον δράστη στο θύμα και την ατιμωρησία των δραστών ανεξάρτητα από τη συμπεριφορά ή τα εγκλήματά τους. Έτσι, ο όρος «κουλτούρα του βιασμού» χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα εύρος συμπεριφορών που ποικίλλουν ως προς τη νομιμότητα, τη συχνότητα και την πολιτισμική τους έγκριση.

Η πρώτη υπόθεση που τράβηξε το ενδιαφέρον του κόσμου, με αποτέλεσμα να αναμειχθεί η αστυνομία, αφορά την εικονική σεξουαλική επίθεση που δέχθηκε μια κοπέλα 16 χρονών από μια ομάδα αγνώστων. Ενώ η κοπέλα δεν υπέστη σωματικά τραύματα έχει γίνει λόγος, για ψυχολογικά τραύματα. Περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με την υπόθεση παραμένουν απόρρητες, για την ασφάλεια της δεκαεξάχρονης.

Πολλοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται πώς μπορεί κάποιος να βιαστεί μέσα από ένα εικονικό παιχνίδι. Οι μύθοι του βιασμού που διαιωνίζουν την ιδέα ότι ο βιασμός πρέπει να μοιάζει με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο για να είναι «πραγματικός βιασμός» έχουν εξομαλυνθεί στην κοινωνία. Κάνοντας λόγο για τον εικονικό κόσμο οδηγούμαστε κυρίως στην εικονική βία και τα τραύματα που δημιουργούν οι εικόνες. Βέβαια, το βασικό στοιχείο αυτών των παιχνιδιών είναι ο ρεαλισμός τους, πώς δηλαδή μπορεί ο παίκτης να είναι συνδεδεμένος με το άβαταρ του.

Αυτό που ανησυχεί τις βρετανικές αρχές είναι ότι, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, η σεξουαλική επίθεση ορίζεται ως μη συναινετικό «σωματικό άγγιγμα» με σεξουαλικό τρόπο, και δίνεται έμφαση στο σωματικό άγγιγμα, καθώς στην περίπτωση του εικονικού κόσμου το άγγιγμα με αυτή την έννοια δεν υφίσταται. Ωστόσο, η  Jacqueline Watts, εξειδικευμένη δικηγόρος στον τομέα της τεχνολογίας, λέει ότι οι νόμοι δεν έχουν ακόμη συμβαδίσει με τους εικονικούς κόσμους. Προς το παρόν δεν υπάρχουν νόμοι στο Ηνωμένο Βασίλειο που να αφορούν άμεσα τις αλληλεπιδράσεις σε εικονικούς κόσμους που βιώνονται μέσω παιχνιδιών εικονικής πραγματικότητας. Όμως οι νομοθέτες έχουν ήδη να λαμβάνουν υπόψιν τους τη σοβαρότητα της κατάστασης. Η Εθνική Υπηρεσία Εγκλήματος του Ηνωμένου Βασιλείου έχει ήδη επιβεβαιώσει ότι τα αδικήματα που διαπράττονται στο metaverse θα μπορούσαν να αντιμετωπίζονται ως ποινικά αδικήματα.

Πηγή:

Keller, J., Mendes, K., & Ringrose, J. (2018). Speaking ‘unspeakable things’: Documenting digital feminist responses to rape culture. Journal of gender studies27(1), 22-36.

https://cs.stanford.edu/people/eroberts/cs201/projects/2007-08/virtual-worlds/history.html

https://www.euronews.com/next/2024/01/04/british-police-launch-first-investigation-into-virtual-rape-in-metaverse

https://mashable.com/article/sexual-assaults-are-happening-in-virtual-worlds-what-can-we-do-about-it