Συμπεριφορά, Ψυχική υγεία

Η αυτοαμφισβήτηση δε φέρνει πάντα αυτοβελτίωση

Aπό την Αλίκη Τσίκα,

Συχνά ακούμε ότι πρέπει συνεχώς να βελτιωνόμαστε, να προχωράμε μπροστά, να αναπτύσσουμε και να επεκτείνουμε τις γνώσεις μας και τις δυνατότητές μας. Πολλοί άνθρωποι επιλέγουν να το κάνουν αυτό με σεβασμό στον εαυτό τους, με δύναμη και με αυτοπεποίθηση. Υπάρχει όμως και η άποψη, που δυστυχώς ενστερνίζονται πολλοί, και επιτάσσει να αυτοαμφισβητούμε συνεχώς τον εαυτό μας, προκειμένου να βρούμε το κίνητρο για να γίνουμε καλύτεροι.

Είναι διαφορετικό πράγμα όμως η προσπάθεια, και διαφορετικό η αυτολύπηση και ο αυτοβασανισμός. Σε οποιαδήποτε περίπτωση για να κάνουμε κάτι καλύτερο, πρέπει πρώτα να έχουμε αποδεχτεί αυτά που έχουμε ήδη καταφέρει, να νιώθουμε υπερήφανοι για το ποιοι είμαστε και μέχρι που έχουμε φτάσει, να είμαστε ικανοί να αναγνωρίσουμε και να επιβραβεύσουμε τις προσπάθειές μας.

Όταν «βαράμε» αλύπητα τον εαυτό μας, επί της ουσίας κάνουμε πιο δύσκολη την οποιαδήποτε προσπάθεια για να βελτιωθούμε, γιατί επιλέγουμε μόνοι μας να μειώνουμε τον εαυτό μας και άρα να του αφαιρούμε όλη τη δύναμη και την όρεξη, για να προσπαθήσει και να παλέψει για κάτι καλύτερο. Πρώτα έρχεται η αποδοχή, μετά η αναγνώριση και μετά η αλλαγή.

Πέρα από μία λανθασμένη άποψη, η αυτοαμφισβήτηση δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο παρά η λύση που πρέπει όλοι να αποφύγουμε. Δεν προσφέρει απολύτως τίποτα, ούτε στη ψυχολογία μας, ούτε στην πορεία, το ήθος και την ποιότητά μας. Ακόμα και αν με κάποιο τρόπο έχουμε μάθει να αποδεχόμαστε τη συγκεκριμένη πρακτική ως δήθεν – και τονίζω δήθεν – κινητήριο δύναμη, πρέπει να μάθουμε να την αποβάλλουμε κάθε φορά που μπαίνουμε στον πειρασμό να το κάνουμε.

Είναι άλλο πράγμα το να διορθώνουμε τα λάθη μας και άλλο πράγμα το να τιμωρούμε τον εαυτό μας, στην προσπάθεια να τον πείσουμε να γίνει καλύτερος. Περιττό να αναφέρω ότι οποιασδήποτε μορφής τέτοιου είδους πρακτική, δεν πρέπει ποτέ να εφαρμόζεται ή να μεταδίδεται στα παιδιά και στις νεότερες γενιές, γιατί το μόνο που δημιουργεί είναι αδύναμους ανθρώπους, με ενοχικά συναισθήματα.

Πολλές δε αγχώδεις διαταραχές αποτελούν απόρροια των επιλογών και των πρακτικών μας, που αντί να επιβραβεύουν την πορεία και τις ικανότητές μας, μας θέτουν στη διαδικασία να ζητάμε όλο και περισσότερα, να μην είμαστε ευχαριστημένοι με τίποτα, να θεωρούμε πως ότι και αν καταφέρουμε δεν είναι ποτέ αρκετό και εν τέλει να θέτουμε τον εαυτό μας σε ένα φαύλο κύκλο προσπάθειας, χωρίς καμία όμως ηθική ανταμοιβή, αφού οι ίδιοι αρνούμαστε να τη δώσουμε στον εαυτό μας.

Αντί να μπαίνουμε στη διαδικασία να σκεφτούμε οποιαδήποτε πράξη ή προσπάθειά μας, ως μία ακόμη επιτυχία που θα μας πάει ακόμη πιο μπροστά και θα μας κάνει ακόμη πιο υπερήφανους και δυνατούς, σκεφτόμαστε το επόμενο βήμα με ανυπομονησία και χωρίς καλά καλά να έχουμε «ευχαριστηθεί» την επιτυχία μας όπως πρέπει. Είναι πολύ πιο εποικοδομητικό να πούμε ένα μπράβο στον εαυτό μας, να είμαστε ευτυχισμένοι με αυτά που έχουμε καταφέρει και τα επόμενα βήματα και οι επόμενες κατακτήσεις μας, να αποτελούν εφικτούς και θετικούς στόχους και όχι εργασία κατ’ αναγκασμό.