Το πρόσφατο περιστατικό με τη δολοφονία του 19χρονου Άλκη στη Θεσσαλονίκη από 23χρονο οπαδό αντίθετης ομάδας με δρεπάνι, έφερε ξανά στο προσκήνιο το ζήτημα της οπαδικής βίας. Ένα φαινόμενο που ενώ στο παρελθόν περιοριζόταν μέσα στον χώρο των γηπέδων, πλέον έχει επεκταθεί σε κάθε γειτονιά, μέσω των οργανωμένων συνδέσμων με τα περιστατικά βίας στους δρόμους όλο και πληθαίνουν.
Σημαντικό ρόλο σε αυτή τη διαφοροποίηση των τελευταίων χρόνων, διαδραμάτισε η αλλαγή των κανονισμών και των δομών στα γήπεδα, με τα κλειστά κυκλώματα ασφαλείας, τις βαριές τιμωρίες των ομάδων σε περίπτωση επεισοδίων, αλλά και της εισόδου στο γήπεδο, με ονομαστικά πλέον έντυπα (εισιτήριο και κάρτα φιλάθλου με τα στοιχεία των ιδιοκτητών).
“Γιατί συμβαίνει αυτό;”
Όμως, η οπαδική βία δεν αποτελεί ένα μεμονωμένο φαινόμενο, αλλά ανήκει στο ευρύ φάσμα της νεανικής εγκληματικότητας που εμφανίζει ποιοτική επιδείνωση. Το ερώτημα όμως είναι “Γιατί συμβαίνει αυτό;”
H εξάλειψη των ηθικών αρχών όπως τις είχαμε μάθει, για παράδειγμα η σταδιακή διάλυση του οικογενειακού μοτίβου, που δημιουργεί την κατάπτωση της κοινωνίας, αποτελεί βασική αιτία των περιστατικών βίας, αφού η κοινωνία σαν σύνολο διασπάται και δεν υπάρχει συνοχή μεταξύ των πολιτών. Παράλληλα, σε καθημερινή βάση ακούμε νέα περιστατικά επιθετικών συμπεριφορών, όπως το bullying στα σχολεία, που η νεολαία έρχεται αντιμέτωπη με όλο και περισσότερα αρνητικά πρότυπα, τα οποία ασπάζεται και θεωρεί σωστά.
Μια πολύ σημαντική αιτία της εξάπλωσης της νεανικής παραβατικότητας, αλλά και της εγκληματικότητας εν γένει, είναι η νοοτροπία του “γιατί να μπλέξω”. Γινόμαστε μάρτυρες περιστατικών βίας, αλλά αδιαφορούμε για να μη μπλέξουμε οι ίδιοι. Στον τομέα, αποκλειστικά, της οπαδικής βίας, η είσοδος των hooligans στα γήπεδα και η ανοχή που δείχνουν οι παράγοντες προς αυτούς, που μερικές φορές οδηγεί και στην κάλυψη των ίδιων, έχουν δημιουργήσει την εντύπωση πως ό,τι και να κάνουν, δεν θα τιμωρηθούν, με αποτέλεσμα οι βιαιότητες να συνεχίζονται σε υπερβολικό βαθμό.
Ραντεβού θανάτου
Από την αρχή της εμφάνισης του χουλιγκανισμού και των συνδέσμων, οι πορείες των οπαδών μετατρέπονται σε ραντεβού θανάτου. Ο στόχος είναι ένας. Η αρπαγή του κασκόλ, ή του λάφυρου του αντιπάλου με κάθε τρόπο ακόμα και τον θανάσιμο τραυματισμό του. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, οι οπαδοί εξοπλίζονται με σίδερα, ξύλα, πέτρες, μαχαίρια, μέχρι και περίστροφα. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που σε πολλούς αγώνες εκτός έδρας δεν επιτρέπονται οι οπαδοί της φιλοξενούμενης ομάδας, προς αποφυγή επεισοδίων, αφού τα καρτέρια έξω από τα γήπεδα, έχουν γίνει πλέον συνήθεια.
Τι πρέπει να γίνει
Οκτώ στους δέκα Έλληνες φιλάθλους εκφράζουν την άποψη ότι η χρήση αλκοολούχων ποτών και ναρκωτικών ουσιών έχουν σοβαρό μερίδιο ευθύνης στην εκδήλωση κρουσμάτων χουλιγκανισμού, αλλά παράλληλα το ίδιο ποσοστό (80%) συναρτά το φαινόμενο με τη γενική έκπτωση αξιών της κοινωνίας. Τη μεγαλύτερη ευθύνη την έχει η πολιτεία, αφού δεν έχει κατορθώσει ακόμα να εξαρθρώσει αυτό το φαινόμενο που διαρκώς εξελίσσεται. Ένα κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο για την τιμωρία των βιαιοπραγιών, σε συνδυασμό με την αμετάκλητη βούληση των διοικήσεων των ομάδων, μπορούν να δώσουν τη λύση για την εξάλειψη αυτής της μάστιγας.
Μπορεί να ξεκινά από μια απλή υποστήριξη της ομάδας, όμως δεν αργεί να πάρει βίαιη τροπή και να χαθούν ακόμα και αθώες ψυχές. Ας πράξουμε ανάλογα, για να μη θρηνήσουμε άλλα θύματα.