Γιατί η διαδικτυακή εκμετάλλευση παιδιών παρατηρείται τόσο δύσκολη στην καταπολέμηση της;

Γράφει η Βασιλική Κατσούλη

Το διαδίκτυο κατάφερε να προσφέρει στην ανθρωπότητα ένα φάσμα ευκαιριών και δυνατοτήτων δίχως προηγούμενο, διαμορφώνοντας μία εντελώς καινούργια καθημερινότητα από εκείνη που γνώριζε πριν. Πλέον, ο κάθε άνθρωπος, ανεξάρτητα από την περιοχή που βρισκόταν και το ποιος ήταν, θα είχε την δυνατότητα να έχει πρόσβαση σε όποια διαδικτυακή πληροφορία ήθελε, να επικοινωνεί με όποιον ήθελε, να κάνει την ζωή του πιο εύκολη, βασίζοντάς την σε αυτοματοποιημένες πια διαδικασίες ή απλώς να περνάει τον ελεύθερο του χρόνο.

Η αλήθεια είναι πως οι δυνατότητες που χαρίζονται σε έναν άνθρωπο στο διαδίκτυο είναι αχανείς, τόσες όμως μπορεί να είναι και οι ίδιες οι πτυχές ενός ατόμου. Το γεγονός αυτό έρχονται να επιβεβαιώσουν οι καταγγελίες για εκμετάλλευση, σεξουαλικές παρενοχλήσεις ακόμη και βιασμούς ή απαγωγές που διαδραματίζονται με αφορμή το διαδίκτυο.

Δυστυχώς, η έλευση του διαδικτύου δεν υπήρξε για όλους μονάχα ένας θετικός και βελτιωτικός παράγοντας ζωής, αλλά ένα μέσο πραγματοποίησης σκοτεινών επιθυμιών και δραστηριοτήτων, όπως παραδείγματός χάριν, εκείνου του 54χρόνου άνδρα ο οποίος φέρεται να έβαλε στο στόχαστρο μία 14χρονη τον Δεκέμβριου του 2022, μέσω ενός μέσου κοινωνικής δικτύωσης, το Instagram. Σύμφωνα με τον εισαγγελέα του Μανχάταν, Άλβιν Μπράγκ, ο άνδρας φέρεται να προσέλκυσε το νεαρό κορίτσι με μία δωροκάρτα, ύστερα από μία δικής της ανάρτηση στην οποία επισήμανε πως τα ρούχα σήμερα είναι ακριβά και δημιουργώντας έτσι μία προσωπική σχέση μαζί της, κατάφερε να της χορήγησε ναρκωτικά και να την βίασε πολλαπλές φορές.

Σε αυτό το σημείο όμως, θα αναρωτηθεί κάποιος, δεν είναι εύκολο ένας άνθρωπος να καταλάβει τις προθέσεις ενός άλλου ανθρώπου στο διαδίκτυο; Ή πως παιδιά και έφηβοι δεν πρέπει να μιλάνε σε αγνώστους στο διαδίκτυο; Δυστυχώς και πάλι η απάντηση δεν είναι τόσο απλή. Όπως αναφέρθηκε σε μία σχετικά πρόσφατη ακρόαση στο Κογκρέσο αναφορικά με την σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών στο διαδίκτυο, ως κύρια σημεία της εντοπίζονται, η χειραγώγηση και η ψυχολογική κακοποίηση, γεγονός που μπορεί να αποβεί αρκετά καταστροφικό για την υγεία ενός παιδιού, δίχως να γίνεται απαραίτητα γρήγορα κατανοητό.

Οι παραπάνω περιπτώσεις, αντικατοπτρίζουν μια αρκετά ανατριχιαστική πραγματικότητα στο διαδίκτυο, η οποία εντάθηκε ακόμη περισσότερο κατά την διάρκεια της πανδημίας του COVID – 19 με όλο και περισσότερα παιδιά να εκτίθενται ολοένα και παραπάνω ώρες στο διαδίκτυο, ειδικότερα σε πλατφόρμες με λειψά μέτρα προστασίας ενάντια στους επιτήδειους.

Κύριο πρόβλημα σε αυτό, παρουσιάζεται η μη συνολική εφαρμογή μέτρων προστασίας ενάντια σε επιτήδειους που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν παιδιά και εφήβους στο διαδίκτυο, λόγω της έλλειψης μίας ουσιαστικής ομοσπονδιακής νομοθεσίας. Αντ’ αυτού δίνεται η δυνατότητα η κάθε πλατφόρμα να αποφασίζει μόνη της σχετικά με τα μέτρα προστασίας τα οποία επιβάλλει, που συνήθως παρατηρούνται αναποτελεσματικά.  

Αν και τα πρώτα βήματα για την καταπολέμηση της διαδικτυακής εκμετάλλευσης παιδιών και εφήβων έχουν πραγματοποιηθεί, κυρίως με την κινητοποίηση των καταγγελιών των δραστών και την απευθυνσή τους στην δικαιοσύνη, παρατηρείται πως αυτό δεν αρκεί. Δεν είναι λίγες οι φορές στις οποίες άτομα που κατάφεραν να εκμεταλλευτούν και να παρενοχλήσουν παιδιά στο διαδίκτυο, ακόμη και ύστερα από την καταγγελία, ξαναπροσέγγισαν τα ίδια άτομα με την δημιουργία καινούργιων λογαριασμών από διαφορετικά κινητά και διευθύνσεις email, ή από μηνύματα σε διαφορετικές πλατφόρμες.

Η επιμονή αυτών των ατόμων καθώς και η κινητήριος δύναμή τους προς τον συγκεκριμένο σκοπό της παρενόχλησης και εκμετάλλευσης των παιδιών δεν μοιάζει να περιορίζεται από τα μέτρα προστασίας που εφαρμόζουν οι διάφορες πλατφόρμες καθώς βρίσκουν τρόπους παράκαμψης τους, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.

Ακόμη και ο σχεδιασμός εφαρμογών και πλατφορμών οι οποίες είναι μόνο για παιδιά, δεν καταφέρνει να περιορίσει τέτοια άτομα, καθώς απλώς, ψεύδονται για την ηλικία τους, λαμβάνοντας πρόσβαση στις εφαρμογές αυτές. Επιπλέον, υπάρχουν και παιδιά τα οποία λαμβάνουν πρόσβαση σε πλατφόρμες που προορίζονται για ενήλικες, λέγοντας ψέματα για την ηλικία τους, μένοντας εκτεθειμένα σε κακόβουλα άτομα.

Από την άλλη πλευρά, είναι εύκολο να αναρωτηθεί κάποιος, γιατί αυτά τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν πως κάποιος τους εκμεταλλεύεται; Γιατί πολύ απλά συνηθώς δεν το καταλαβαίνουν ή απλώς θεωρούν τα λεγόμενα και τις απαιτήσεις τους φυσιολογικές. Μία έρευνα του Thorn διαπίστωσε πως πολλά ανήλικα παιδιά είναι εκπληκτικά ανοιχτά σε συζητήσεις στο διαδίκτυο, με ένα στα επτά παιδιά να δηλώνει πως έχει συμμετάσχει σε κάποια συζήτηση που δεν έχει μοιραστεί με κανέναν. Ακόμη πιο ανησυχητικά είναι τα αποτελέσματα, σχετικά με την ρομαντική αλληλεπίδραση των νέων στο διαδίκτυο, καθιστώντας τους, πιο ευάλωτους στην θήρευση. Μάλιστα, όπως φαίνεται στους περισσότερους έφηβους μοιάζει φυσιολογικό να φλερτάρουν με ενήλικες στο διαδίκτυο, με το ένα τέταρτο εξ αυτών, να φλερτάρουν με χρήστες ηλικίας άνω των 30 ετών. Ενώ, ακόμη, λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο, θεωρεί φυσιολογική την αποστολή γυμνών φωτογραφιών στο διαδίκτυο.

Εύλογα, γίνεται κατανοητό από τα παραπάνω πως, η διαδικτυακή εκμετάλλευση παιδιών δεν είναι εύκολα επιλύσιμη, καθώς βρίσκει τις ρίζες της πολύ βαθύτερα από όσο περιμένει κάποιος. Στις ίδιες τις επιδιώξεις των δραστών, στην ιδεολογία των νέων σήμερα, στα συνήθως αναποτελεσματικά μέτρα προστασίας ή απλώς στην τόσο εύστοχη χειραγώγηση που πραγματοποιούν οι επιτήδειοι, προσφέροντας ένα πλασματικό αίσθημα εμπιστοσύνης και ασφάλειας σε παιδιά και εφήβους.

Πως όμως χειρίζεται κάποιος μία τέτοια κατάσταση;

Το κυριότερο βήμα, έπειτα από την διαπίστωση ενός τέτοιου συμβάντος, είναι το παιδί ή ο έφηβος να μιλήσει σε ένα έμπιστο άτομο, γονέα, ενήλικα ή φίλο και στην συνέχεια, να καταγγελθεί το συμβάν στις αρμόδιες αρχές.

Όπως έχει αναφερθεί αρκετές φορές, οι νέοι πρέπει να μένουν θετικοί σχετικά με το μέλλον ακόμη και αν διαρρεύσουν προσωπικές φωτογραφίες στο διαδίκτυο. Πλέον υπάρχει μία ειδική υπηρεσία που επιτρέπει στους χρήστες να ζητούν ανώνυμα την κατάργηση γυμνών ή σεξουαλικών φωτογραφιών και βίντεο που τραβήχτηκαν πριν από την ηλικία των 18 ετών, προσθέτοντας ένα ψηφιακό δακτυλικό αποτύπωμα ή κατακερματισμό, ως τρόπο επισήμανσης αυτού του περιεχομένου.  

Όπως και να έχει όμως, κακόβουλα άτομα θα υπάρχουν πάντοτε που επιθυμούν να παραπλανήσουν και να εκμεταλλευτούν παιδιά, με διαφορετικά μέσα, αυτό δεν σημαίνει όμως, πως ο αγώνας της καταπολέμησης αυτών των περιστατικών θα σταματήσει εδώ.

Αν είστε ένα παιδί το οποίο έχει πέσει θύμα διαδικτυακής εκμετάλλευσης ή αν γνωρίζετε ένα παιδί που έχει πέσει θύμα, είναι απαραίτητο να το καταγγείλετέ όσον το δυνατόν πιο σύντομα στις αρμόδιες αρχές.

Πηγή:

https://mashable.com/article/online-child-exploitation-dangers