Συμπεριφορά, Ψυχική υγεία

Γιατί “γυναικοκτονία” και όχι “ανθρωποκτονία”;

Παρότι η σωρεία γυναικοκτονιών στις μέρες μας αποτελεί ένα μείζον φαινόμενο, το οποίο έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις, δεν πρόκειται για κάτι καινούριο. Γυρνώντας τον χρόνο πίσω, στο 1801, ο όρος “γυναικοκτονία” αναφέρεται σε λεξικό νομικών όρων, ενώ το 1976 η φεμινίστρια και ακτιβίστρια εγκληματολόγος Diana E.H. Russell εισάγει τον συγκεκριμένο όρο, με σκοπό να περιγράψει το φαινόμενο κατά το οποίο, σύμφωνα με την ίδια, γυναίκες δολοφονούνται από άνδρες, επειδή είναι γυναίκες.

Η βία έναντι των γυναικών, λοιπόν, αποτελεί ένα φαινόμενο, το οποίο χρονολογείται αρκετές δεκαετίες πίσω. Δύο είναι τα βασικά ερωτήματα που προκύπτουν από την παραπάνω κατάσταση: Πώς; Και γιατί; Η απάντηση βρίσκεται στα πρότυπα της πατριαρχικής κοινωνίας, τα οποία έχουν, δυστυχώς, πλήξει ανεπανόρθωτα τη σύγχρονη κοινωνία. Τα πατριαρχικά πρότυπα επέβαλαν την ανδρική εξουσία, εις βάρος της γυναίκας, η οποία όφειλε να υποτάσσεται με κάθε τρόπο στον άνδρα, προκειμένου να ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένους “επιθυμητούς” ρόλους. Σε περιπτώσεις τυχόν “ανυπακοής”, ο άνδρας δεν δίσταζε να χειροδικήσει ή να “επιβάλει την τάξη”.  Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός φαύλου κύκλου έντονης έμφυλης βίας, ο οποίος δυστυχώς κάνει αισθητή την παρουσία του μέχρι σήμερα.

Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας [Π.Ο.Υ.], η βία κατά των γυναικών λαμβάνει διάφορες μορφές: “από λεκτικές παρενοχλήσεις και άλλες μορφές συναισθηματικής κακοποίησης, μέχρι την καθημερινή σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση”, οι οποίες μπορούν να καταλήξουν μέχρι και στην διάπραξη γυναικοκτονίας. Σκεπτόμενοι τα παραπάνω, δε μας προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι στις περισσότερες περιπτώσεις γυναικοκτονιών, το έγκλημα διαπράττεται από άνδρες και συνήθως “νυν ή πρώην συντρόφους, οι οποίοι φαίνεται να είναι μακρόχρονα κακοποιητικοί στο πλαίσιο της οικίας, απειλούν, εκφοβίζουν και κακοποιούν τη γυναίκα, η οποία πολλές φορές διαθέτει λιγότερη φυσική ή/και οικονομική δύναμη από εκείνους” (Π.Ο.Υ., 2012). Μάλιστα, σύμφωνα με τα δεδομένα της Πανευρωπαϊκής Έρευνας για τη βία κατά των γυναικών, μία στις πέντε γυναίκες έχει υποστεί σωματική ή/και σεξουαλική βία από νυν ή τέως σύντροφο. Βέβαια, οι γυναικοκτονίες δεν αφορούν μόνο στη δολοφονία μιας γυναίκας από τον σύντροφό της, αλλά στη δολοφονία κάθε γυναίκας, που δεν εκπλήρωσε έναν αναμενόμενο “επιθυμητό” κοινωνικό ρόλο και πλήρωσε με την ίδια της την ζωή για αυτό.

Καθίσταται προφανές, λοιπόν, το γεγονός ότι ο όρος “γυναικοκτονία” πρέπει να αποτελεί έναν ξεχωριστό όρο, καθώς δεν συνιστά μια απλή ανθρωποκτονία, αλλά μια ανθρωποκτονία βασισμένη στο γυναικείο φύλο. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ο όρος “γυναικοκτονία” αναιρεί ή αντιτίθεται στον όρο “ανθρωποκτονία”, απλώς επιχειρεί την ανάδειξη ενός προβλήματος, στο οποίο οφείλουμε ως κοινωνία να δώσουμε τέλος, προκειμένου κάποια στιγμή να εκπληρώσουμε το όραμα της ισότητας.  

Πηγές:

site.onlaw.gr

apps.who.int