Γιατί ένας γιος να σκοτώσει την ίδια του τη μητέρα;

Η μητροκτονία είναι μία από τις πιο σπάνια καταγγελλόμενες ανθρωποκτονίες και έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα.

Έρευνες που έχουν γίνει σε υποθέσεις μητροκτονίας από έναν γιο βρήκαν ότι οι δράστες ήταν κατά κύριο λόγο single ενήλικες, είχαν μία τεταμένη σχέση με τη μητέρα τους, παρουσίαζαν έλλειψη ενδιαφέροντος προς άλλες γυναίκες, είχαν ένα αίσθημα κοινωνικής υπεροχής και συχνά ο πατέρας ήταν είτε απών είτε παθητικός. Οι δράστες αυτοί συχνά ανέφεραν ότι οι μητέρες τους ήταν είτε εξαιρετικά αναποφάσιστες μαζί τους είτε αυταρχικές.

Η μητροκτονία συνήθως διαπράττεται στο σπίτι του θύματος με τη χρήση κάποιου όπλου αν και η χρήση της ασφυξίας είναι εξίσου κοινή. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται το φαινόμενο του overkill δηλαδή, τραυματισμοί που είναι εκτεταμένοι και παραπάνω από όσοι απαιτούνται για την θανάτωση του θύματος.

Γιατί ένας γιος να σκοτώσει την ίδια του τη μητέρα;

Ψυχιατρικές έρευνες- στην προσπάθειά τους να αποσαφηνίσουν πώς είναι δυνατόν ένας γιος να σκοτώσει την ίδια του τη μητέρα- καταδεικνύουν υψηλά ποσοστά ψυχικής ασθένειας, κυρίως ψυχωτικών διαταραχών ανάμεσα στους δράστες. Συγκεκριμένα, η μητροκτονία φέρεται να είναι πιο κοινή σε άτομα με σχιζοφρένεια, διαταραχές διάθεσης και προσωπικότητας, όπως επίσης  σε άτομα που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι ψυχικά διαταραγμένοι μητροκτόνοι εκδήλωσαν ψυχωσικά συμπτώματα όπως για παράδειγμα ψευδαισθήσεις ότι η μητέρα τους είχε αντικατασταθεί από κάποια απατεώνισσα. Χαρακτηριστικά τέτοιου είδους ‘ψυχωσικές’ μητροκτονίες διαπράττονται με υπερβολική βία, και η συμπεριφορά του δράστη μετά τη διάπραξη του εγκλήματος είναι αποδιοργανωμένη – δεν υπάρχει απόκρυψη του εγκλήματος ή των φονικών εργαλείων και ο δράστης συνήθως ομολογεί. Παρόλα αυτά ευρήματα σχετικών μελετών αναφέρουν ότι οι περισσότεροι δράστες δεν εκδήλωσαν ψυχωσικά συμπτώματα κατά τη διάπραξη του εγκλήματος.

Επιπλέον, ένας παθολογικός δεσμός ανάμεσα στη μητέρα και στον γιο βρέθηκε στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Ως εκ τούτου αυτό αποδεικνύει πως η ψυχική ασθένεια δεν είναι ο μόνος παράγοντας που σχετίζεται με το έγκλημα της μητροκτονίας. Ψυχοαναλυτικές θεωρίες προτείνουν την ύπαρξη μιας οιδιπόδειας σεξουαλικής διαμάχης η οποία μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία συναισθημάτων ενοχής και στην παρόρμηση του γιου να εξουσιάσει σεξουαλικά τη μητέρα μέσω της μητροκτονίας. Μία άλλη άποψη έρχεται από το πεδίο της θεωρίας των οικογενειακών συστημάτων σύμφωνα  με την οποία η μητροκτονία προκύπτει από ένα κακοποιητικό και παθολογικό οικογενειακό περιβάλλον το οποίο πυροδοτεί τον παράλογο και ψυχωσικό τρόπο σκέψης τους δράστη στην ανάγκη του να ξεπεράσει συναισθήματα αναξιότητας.

Στο πλαίσιο των παραπάνω ερευνών λοιπόν συμπερασματικά θα λέγαμε ότι οι δράστες της μητροκτονίας χωρίζονται σε 3 βασικούς τύπους:

• Tύπος 1: Περιλαμβάνει έναν νεαρό δράστη ο οποίος δεν υποφέρει από κάποια ψυχιατρική ασθένεια αλλά προέρχεται από μία εξαιρετικά δυσλειτουργική οικογένεια, ο οποίος τις περισσότερες φορές υπήρξε θύμα κακοποίησης και ο οποίος έχει μία κυρίαρχη μητέρα και έναν παθητικό ή απών πατέρα.
• Τύπος 2: Περιλαμβάνει έναν δράστη με σαφές ιστορικό ψυχικής ασθένειας ο οποίος στις περισσότερες περιπτώσεις κατά τη διάρκεια της ανθρωποκτονίας παρουσίασε ψυχωσικά συμπτώματα αλλά δεν είχε εκδηλώσει πρωτύτερα ιστορικό κακοποίησης.
• Τύπος 3: Xαρακτηρίζεται από έναν δράστη που έχει εκδηλώσει τόσο ιστορικό ψυχικής ασθένειας όσο και κακοποίησης.

Mε πληροφορίες από:

Catanesi, R. et al (2005)  Matricide by Mentally Disordered Sons: Gaining a Criminological Understanding Beyond Mental Illness, A Descriptive Study International journal of offender therapy and comparative criminology, Vol 59.