Στον χαοτικό κόσμο του διαδικτύου, ο καθένας μπορεί να πάρει όποια ταυτότητα θέλει – καλώς ή κακώς. Αυτό μπορεί να πάρει αρνητική χροιά και να γίνει αρκετά παραπλανητικό, εάν κάποιος υιοθετήσει ένα ”προφίλ” που απέχει αρκετά από την πραγματική του ταυτότητα. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται ”catfishing”. Η κυριολεκτική του μετάφραση είναι “ψάρεμα γατόψαρου” αλλά στην ουσία περιγράφει την έννοια της εξαπάτησης στα κοινωνικά δίκτυα.
Δεν είναι δύσκολο να πέσει κάποιος θύμα catfishing. Ένα προσεγμένο προφίλ στα social media, η επιλογή φωτογραφιών και δημοσιεύσεων με στρατηγικό τρόπο και οι εξαιρετικές επικοινωνιακές δεξιότητες αρκούν για να παραπλανήσεις ένα άτομο για κάτι που δεν είσαι. Πώς όμως θα μπορούσαμε να αποφύγουμε μια τέτοια κατάσταση πριν να είναι αργά;
Αρχικά θα πρέπει να μην εμπιστευόμαστε αμέσως οποιονδήποτε άγνωστο επικοινωνεί μαζί μας στα κοινωνικά δίκτυα. Καλό είναι να ρίχνουμε πρώτα μια ματιά στο προφίλ του, καθώς η συχνότητα με την οποία ανεβάζει, το υλικό και η ποιότητα των φωτογραφιών (για παράδειγμα μπορεί να είναι κατεβασμένες από το ίντερνετ ή επεξεργασμένες), μπορούν να κινήσουν τις υποψίες μας.
Ωστόσο, υπάρχει και το ενδεχόμενο να πρόκειται για υπαρκτό πρόσωπο, αλλά ο χαρακτήρας και η προσωπικότητά του να μην έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Αυτό είναι η αλήθεια πως είναι πολύ πιο δύσκολα εντοπίσιμο. Είναι πιο εύκολο να σε εξαπατήσει κάποιος με τα λόγια του και να πλάσει στο μυαλό σου μια εικόνα του, που ουδεμία σχέση έχει με τον αληθινό του εαυτό και την πραγματικότητα. Για αυτόν τον λόγο, εάν έχουμε σκοπό να γνωρίσουμε αυτό το άτομο από κοντά, καλό είναι να μην βιαστούμε. Ο χρόνος θα δείξει εάν υπάρξει μια αντίφαση μεταξύ των λεγομένων του, ή μια αστάθεια στον χαρακτήρα του.
Επιπλέον, υπάρχει το ενδεχόμενο να αποφεύγει μια συνάντηση μαζί μας και αυτό είναι μια ”κόκκινη σημαία” από μόνο του, που θα πρέπει να μας θέσει σε επιφυλακή. Όταν κάποιος δεν αντιπροσωπεύει στην πραγματικότητα αυτό που εκπροσωπεί, δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει το θύμα του και να αποκαλυφθεί. Δεν εκλείπουν ωστόσο και αυτοί που είναι πιο θαρραλέοι, επιχειρώντας να συναντήσουν αυτούς που εξαπάτησαν, με συχνά ολέθρια αποτελέσματα.
Σε κάθε περίπτωση, είτε έχουμε υποψίες ότι κάποιος προσπαθεί να μας παραπλανήσει, είτε πέσουμε θύμα του, το βασικό είναι να τον μπλοκάρουμε και να μην επικοινωνήσουμε ξανά μαζί του για τον οποιονδήποτε λόγο. Βοηθητικό θα ήταν αν κάναμε αναφορά και στο διαδικτυακό προφίλ του, ώστε να προστατεύσουμε μελλοντικά θύματα, καθώς και καταγγελία εάν αυτό φανεί χρήσιμο.
Ονομάζομαι Ειρήνη – Παναγιώτα Ραμαντάνη και είμαι τελειόφοιτη φοιτήτρια ψυχολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αυτό το διάστημα πραγματοποιώ την πρακτική μου άσκηση στο Διεθνές Ινστιτούτο Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute). Παράλληλα είμαι εθελόντρια αρθρογράφος στο psychoedu.gr καθώς με ενδιαφέρουν θέματα ψυχοπαθολογίας. Επιπλέον έχω συμμετάσχει σε ορισμένα σεμινάρια της Α΄ Ψυχιατρικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ.