Γράφει η Βασιλική Κατσούλη
Καθώς η Meta (πρώην Facebook), επεκτείνεται στον κόσμο της εικονικής πραγματικότητας (VR), ολοένα και αυξάνονται οι ενοχλητικοί λογαριασμοί που προβαίνουν σε σεξουαλική παρενόχληση, επίθεση, λεκτική κακοποίηση κ.α.
Το γεγονός αυτό έρχεται να στηρίξει η καταγγελία μίας έφηβης κοπέλας στην Αγγλία η οποία, όπως αναφέρεται, υπέστη σεξουαλική κακοποίηση από μία ομάδα ανδρών «ούσα» σε ένα βιντεοπαιχνίδι εικονικής πραγματικότητας πολλαπλών παικτών. Η καταγγελία αυτή, αποτελεί την πρώτη υπόθεση σχετική με την σεξουαλική κακοποίηση στο Metaverse και ερευνάται από την Βρετανική Αστυνομία, χωρίς να αποτελεί το μοναδικό ανάλογο περιστατικό.
Οι επικεφαλής της αστυνομίας αναφέρουν πως «οι εικονικοί χώροι έχουν δημιουργήσει μία ευκαιρία για τους παιδόφιλους να διαπράττουν τρομακτικά εγκλήματα εναντίον των παιδιών, εγκλήματα που ξέρουμε πως έχουν δια βίου επιπτώσεις στον συναισθηματικό και ψυχολογικό κόσμο των παιδιών. Πρέπει να αναγκάσουμε τις τεχνολογικές εταιρίες να πάρουν περισσότερα μέτρα για να κάνουν τις πλατφόρμες τους ασφαλέστερες».
Η Meta και άλλες εταιρείες τεχνολογίες που ασχολούνται με την ανάπτυξη εφαρμογών στο Metaverse, δέχθηκαν εκκλήσεις ώστε να βρουν τρόπο να αντιμετωπίσουν τις σεξουαλικές επιθέσεις στις πλατφόρμες τους, καθώς θεωρούνται απαραίτητες κάποιες μορφές μετριασμού και συστήματα για τον περιορισμό τέτοιων καταχρήσεων, αλλά οι τεχνολογικές λύσεις, φαντάζουν από μόνες τους, ανεπαρκείς και ενίοτε προβληματικές.
Ακόμη, μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει κάποιος νόμος που να αναφέρεται ρητά σε τέτοιου είδους κακοποίηση, καθώς θεωρείται απαραίτητο το στοιχείο της φυσικής επαφής, ειδικότερα σε περιστατικά βιασμού. Σε μια έκθεση όμως του Σεπτεμβρίου του 2023, το NSPCC (Διαδικτυακή Πολιτική για την Ασφάλεια των Παιδιών), προτρέπει την κυβέρνηση να παράσχει καθοδήγηση και χρηματοδότηση για αξιωματικούς που ασχολούνται με αδικήματα που συμβαίνουν στην εικονική πραγματικότητα, ενώ παράλληλα ζητάει να επανεξετάζεται τακτικά ο Νόμος για την Ασφάλεια στο Διαδίκτυο για να διασφαλίζεται ότι οι αναδυόμενοι κίνδυνοι θα καλύπτονται από το νόμο.
Καθώς, η κακοποίηση δεν λαμβάνει πάντοτε σωματική υπόσταση. Η έκθεση που αναφέρεται στην καταγγελία της νεαρής κοπέλας, αναφέρει πως το κορίτσι ηλικίας, κάτω των 16 ετών, φέρει ψυχολογικά τραύματα από την εν λόγω εμπειρία του.
Είναι σημαντικό σε αυτό το σημείο να ληφθεί υπόψιν πως, η αίσθηση που προσφέρουν τα βιντεοπαιχνίδια εικονικής πραγματικότητας, με την πανοραμική θέα, τους έντονους ήχους και την προσομοίωση αφής που παρέχουν τα γυαλιά εικονικής πραγματικότητας και τα τηλεχειριστήρια, δημιουργούν μια πολυαισθητηριακή εμπειρία, θολώνοντας τον διαχωρισμό, εικονικού και πραγματικού κόσμου. Έτσι, οι απτικές τεχνολογίες οι οποίες χρησιμοποιούνται μοιάζουν τόσο πραγματικές, που καθιστούν τις σεξουαλικές επιθέσεις, έντονες και ρεαλιστικές καθώς μοιάζουν με φυσικές εμπειρίες.
Βέβαια, δεν χρειαζόμαστε «πραγματική» κακοποίηση για να έχουμε πραγματικές συνέπειες. Εξάλλου δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται αναφορά σε κάτι τέτοιο. Πολλές είναι οι γυναίκες καθώς και τα παιδιά τα οποία έχουν υποστεί διαδικτυακή παρενόχληση ή κακοποίηση και βίωσαν την εμπειρία αυτή ακόμη πιο έντονα από ότι στην πραγματική ζωή. Τέτοιου είδους εμπειρίες αν και δεν έχουν σωματικό αντίκτυπο στα θύματα, τα θίγουν ψυχολογικά και ηθικά καθώς τους δημιουργούν αισθήματα ταπείνωσης, φόβου, προσωπικής παραβίασης, ενώ συχνά παρουσιάζουν αλλαγές στην καθημερινή συμπεριφορά τους, καθώς η κακοποίηση αυτή δεν βιώνεται ως λιγότερο επιβλαβής ή επιζήμια συμπεριφορά.
Όπως δήλωσε ο Richard Collard, αναπληρωτής επικεφαλής της διαδικτυακής πολιτικής για την ασφάλεια των παιδιών στο NSPCC: «Η διαδικτυακή σεξουαλική κακοποίηση έχει καταστροφικό αντίκτυπο στα παιδιά – και σε περιβάλλοντα που εντείνονται οι αισθήσεις, μπορεί να γίνει βλάβη με πολύ παρόμοιους τρόπους με τον «πραγματικό κόσμο».
Ακόμη, αν και η καθιέρωση του φαινομένου αυτού στο Metaverse είναι σχετικά νέο φαινόμενο, δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο. Ένα από τα πρώτα καταγεγραμμένα περιστατικά, χρονολογείται το 1993, σε μία πλατφόρμα γνωστή ως LambdaMOO. Ένας χρήστης που αυτοαποκαλούνταν Mr. Bungle εισήγαγε κώδικα παρακάμπτοντας τον έλεγχο των άλλων, αναγκάζοντας τους χαρακτήρες τους να εκτελούν σεξουαλικές πράξεις στον ψηφιακό χώρο. Την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν καν εικόνες, ωστόσο η επίθεσή του διήρκεσε αρκετές ώρες, υπό την μορφή γραπτού κειμένου στις οθόνες των θυμάτων.
Το φαινόμενο λοιπόν της σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης δεν είναι κάτι καινούργιο. Δημιουργείται, προσαρμόζεται και αλλάζει μορφές ανάλογα τις συνθήκες και τους καιρούς, δίχως να μειώνεται. Μολαταύτα έως τώρα αντιμετωπίζεται με μια πιο δυαδική κατεύθυνση, ξεχωρίζοντας την φυσική βία από την διαδικτυακή.
Κρίνεται αναγκαίο όμως να σημειωθεί πως ένας άνθρωπος που μπαίνει στην διαδικασία να υποβάλλει έναν άλλον άνθρωπο σε τέτοια τραυματική εμπειρία διαδικτυακά, -πόσο μάλλον ένα παιδί- ποιες θα ήταν οι πράξεις που θα μπορούσε να μεταβεί αργότερα στον «πραγματικό» κόσμο.
Πηγές:
Η εθελοντική ομάδα του CSI Institute, αποτελούμενη από εξειδικευμένους επιστήμονες όπως, ψυχολόγους, εγκληματολόγους, κοινωνιολόγους καθώς και τεχνικούς δικτύων & πληροφορικής, είναι κοντά σας παρέχοντας πληροφορία, ενημέρωση και γνώση μέσα από ποικίλα θέματα αρθρογραφίας.